Aldaketarako atea ireki da Turkian
25 urteren ondoren, Justizia eta Garapenaren Alderdiak (AKP), Erdoganen alderdiak, Istanbulgo udal gobernua galdu du bigarren hauteskundeetan. Martxoan egin ziren hauteskundeetan ere Herriaren Alderdi Errepublikarra oposizioko alderdiak irabazi zuen, baina ustezko iruzurragatik baliogabetuak izan ziren.
Ekrem Imamoglu da Istanbulgo alkate berria, Justizia eta Garapenaren Alderdiko islamistak 25 urte udal gobernuan egon eta gero. Bigarren hauteskunde hauetan, bozen %54arekin bihurtu da Imamaoglu Istanbulgo alkate: “Gaur, 16 milioi istanbuldarrek demokrazia eta justiziarekiko konfiantza berrestu dute” esan du hitzartzean.
Imamogluk IYI alderdi eskuindarraren laguntzaz lortu du alkatetza. Emaitzak jakitean, HDP kurduen eskubideen aldeko alderdiaren zorionak jaso ditu alderdi sozialdemokratak. Oso diskurtso ezberdina erabili dute bi alderdi nagusiek, eta hori bozetan nabaritu da, emaitzetan polarizazio nabaria islatu baita. Kurdistan eta Siriako egoerak oso paper garrantzitsua izan du kanpainan zehar. HDP kurduen eskubideen aldeko alderdiak hauteskundeetara ez aurkeztea erabaki zuen, eta boza Imamogluren alde bideratu zuten. Bestalde, alderdi sozialdemokratak Siriaren aurkako diskurtso nazionalista erabili du, eta AKP Erdoganen alderdia errefuxiatu siriarren salbatzaile gisa aurkeztu da, sektore horren bozak lortu nahian.
Baliogabetze baliotsua
Martxoan egin ziren hauteskundeetan 14.000 bozengatik irabazi zuen alderdi sozialdemokratak osaturiko blokeak. Emaitzak hala, AKP alderdiak Hauteskunde Batzordean errekurtsoa aurkeztu zuen, hauteskundeetan iruzurra izan zela argudiatuz. Hala, batzordeak errekurtsoa onartu eta martxoaren 31n egindako hauteskundeak baliogabetu zituen. Baliogabetze honek, baina, jendearen samina ekarri zuen, eta joan den igandean alderdi ultraeskuindarra zigortu zuten, bi blokeen aldea 770.000 bozetara handituz.
Aldaketaren hasiera
AKP Erdoganen alderdiak hegemonia esanguratsua izan du azken urteetan Turkiako politikako hainbat mailatan: maila nazionalean, probintzietan edo udaletan. Istanbulgo udala, adibidez, 25 urtetan egon da AKPren eskuetan. Nahiz eta Istanbul Turkiako hiriburua ez izan, hiri nagusia da hainbat esparrutan: biztanleria, ekonomia, merkataritza… hau dela eta, oso garrantzitsua da bertako gobernua. Istanbulgo alkatetza aldatzeak, beraz, ilusio handia piztu du Turkian aldaketa nahi duen jendearengan, eta emaitzek herrialdearen beste eremuetara aldaketa eramango dutela uste da. AKPren hegemonia kolokan jarri dezakeen gertaera da, beraz, igandekoa.
2022ko otsailaren 28an atxilotu ondoren, aske utzi dute bere aurkako frogarik eta bistako epaiketarik gabe. Bizkaiko kazetariaren talde juridikoak informatu du “preso dauden hainbat kazetari libre uzteko” Errusiak eta Poloniak adostu duten trukeagatik geratu dela... [+]
Genozidioa zoritxarrez modan dagoen hitza da. Rafael Lemkinek 1946an egin zuen definizioaren arabera, “talde nazional, etniko, arrazazko edo erlijioso bat erabat edo partzialki suntsitzeko asmoz egindako ekintzak” dira genozidioa. Ekintza horiek “taldeko kideak... [+]
Teofanes Aitorlea kronikalariak jaso zuenez, 763-764ko negua inoizko hotzenetakoa izan zen Konstantinoplan. Elurrak eta izotza hartu omen zuten bizantziar hiriburua eta Bosforon iceberg bat ere ikusi omen zuten.
Orain arte klima hoztea, besteak beste, jarduera... [+]
Turkiak jakinarazi du Israelekin zituen merkataritza harreman guztiak eten dituela eta Nazioarteko Justizia Auzitegian Israelen aurkako genozidio salaketarekin bat egitea eskatuko duela.
Gazara doan Adkeniz itsasontziaren irteera eragozteko Israelen ahaleginek beste traba bat jarri dute. Gazako itsas-blokeoa hautsi nahi duen misioaren paturako behin betikoa izan liteke.
Droneen ekoizpena gorantza doan industria da, eta Turkia gerrarako droneen fabrikatzaile eta esportatzaile handienetakoa bihurtu da. Haien produktu izarra Bayraktar TB2 da. Modu autonomoan aireratu, lurreratu eta nabigatu dezakeen drone bat, baina giza operadore baten mende... [+]
Munduko dozenaka erakundek osatzen dute Askatasunaren Ontzidia eta bere helburua da 2007az geroztik Israelek Gazari jarritako blokeoa haustea. Iragan urriaren ondoren blokeo hori erabat areagotu da, eta flota horrek Gazara iristeko saioa egingo du datozen egunetan.
Botoen %52,1ekin irabazi du Erdoganek, eta aurkariak, Kemal Kiliçdarogluk %49,7eskuratu du. Emaitzak ezagutu ondoren, nazioarteko buruzagiek Erdogan zoriondu dute.
Siriako Ipar eta Ekialdeko Autoadministrazioko osasun esparruko ardurak ditu Ciwan Mustafak eta herri kurduak lideratzen duen proiektu politikoaren osasun ministrotzat jo daiteke. Mediku-Ekintza Koordinakundea gobernuz kanpoko erakundearen laguntzarekin Eusko Legebiltzarrean... [+]
Epaiketaren lehen eguna amaituta eta bederatzi kazetari kurduak askatu dituzte. Urte erdia pasatxo preso eduki dituzte "terrorismoa" egotzita. Ankarako espetxean zeuzkaten eta orotara hamaika kazetariri erakunde terroristako kide izatea egozten diete.
Bozken %99 zenbatuta, egungo presidente Erdogan nagusitu da lehen itzulian, botoen %49,4 lortuta. Gertu geratu da Kemal Kiliçdarogluk oposizioko burua, %45arekin. Inork ez duenez gehiengo absolutua lortu, bigarren itzulia egin beharko dute maiatzaren 28an.
Parlamentuan ordezkaritzarik lortuko ez duten beldur, ezkerreko alderdi gehienek Kemal Kiliçdaroglu zentro-ezkertiarraren aldeko botoa eskatzea erabaki dute, egungo presidentearen aurkari nagusia dena.
Badirudi Turkiak behin betiko baimenduko duela Finlandia NATOren parte izatea, "PKK-ren eta bere adarren aurkako borrokari" lotuta, Turkiak jarritako baldintzak bete dituela iritzita. Suediari, ordea, oraindik ez dio atea erabat ireki: 120 "terrorista"... [+]
Hilabete igaro da Turkian lehen lurrikara gertatu zenetik, eta gutxienez 51.000 hildako zenbatu dituzte. Milioika herritarrek beren etxeak utzi behar izan dituzte.
Pinar Selek soziologoaren kontrako nazioarteko atxilotze agindua eman du Turkiak urtarrilaren 6an. Horrek erran nahi du edonoiz atxilotu dezakela Frantziako Poliziak.