Urdaibain Bizkaiko baso autoktonoa berreskuratzeko crowdfundinga
Lurgaia fundazioak crowdfundinga ipini du abian, Urdaibaiko Biosferaren Erreserbaren eremu batean lurrak erosi eta oraingo pinu eta eukaliptoen ordez baso autoktonoa landatzeko, haritzak batez ere. Diotenez, Bizkaian jatorrizko baso gehiena galdu da, hazkunde azkarreko espezieek haien lekua hartuta.
“Gaur egun ia ez da geratzen baso heldu eta zabalik Bizkaian”, dio Lurgaiak, “garai batean hariztiak zeuden eremuaren %90etik gora galdu egin da”. Fundazioak hamar urte daramatza Urdaibaiko Erreserbaren barruko Undabaso parajean lanean, lurrak bereganatu eta pinu eta eukaliptoen ordez espezie autoktonoak birlandatzen. Dagoeneko 26 hektarea dute, eta berriki akordioa egin dute beste 31 hektarea eskuratzeko.
Urte amaieran egingo ditu Lurgaiak lurren eskriturak, eta 108.000 euro ordaindu beharko dituzte datozen hiru urteetan. Orain arte bilduta dute funtsa nahikoa ez denez, crowdfunding kanpaina ipini dute martxan.
Espezie aldaketak hainbat onura ekarriko dituela diote, galtzeko arriskuan den paisaia mota bat berreskuratzeaz gain: zoruaren erosioa gutxitu, erreken ur kalitatea hobetu, biodibertsitate galera gelditu, klima aldaketari aurre egin CO2a hobeto atxikiz. Hazkunde azkarreko espezieen ordez haritzak landatuz, azken batean “benetako basoa” sustatzen dela dio Lurgaiak: “Basoaz ari garenean, gutxienez 100 urteko garapena eta 100 hektareako zabalera behar duen ekosistema konplexu batez ari gara”.
Basoak naturarekiko begirunez kudeatzeko eskatu dute
Baso Autoktonoen Nazioarteko Eguna (azaroak 23) dela eta, Bizkaian benetako basoa, nagusiki haritz, pago eta artez osatua, herrialdeko baso guztiaren %24 baino ez dela gogorarazi du Kolore Guztietako Basoak plataforma sortu berriak. Gainerako %76 eukalipto eta pinuek hartzen dute, eta gorantz doa portzentajea: eukalipto eremuek 2.000 hektarea gehiago dute bost urtean. Bizkaiko mendi publikoen %70 eukalipto eta pinuek betetzen dutela ere azpimarratu dute.
Horren aurrean, Europako iparraldean duela mende batetik hona eta berrikiago hurbilagoko eskualdeetan –Burgosko iparraldean, berbarako– erabiltzen den baso-politika alternatiboa ezartzeko eskatu du plataformak. Eredu horretan kalitatezko zur autoktonoa sustatzen da, baina eremu bateko zuhaitz guztiak aldi berean moztu gabe; modu horretan ziurtatu egiten da basoen osasuna eta, Kolore Guztietako Basoak-en esanetan, errentagarritasun ekonomikoa ere ona da.
Mari Abrego mendizale nafarra hil da, gaixotasun luze baten ondoren, 73 urterekin. 1984an egin zuen bere lehen zortzimilakoa (Makalu, 8.463 metro), eta 1986an K2 (8.611 metro) igo zuen, Josema Casimiro nafarrarekin batera. Haiek dira K2 igo zuten lehen euskal mendizaleak.
Zuberoako laborari eta artzainek, Piriniotara bi hartzen ekartzeko xedearekin ez dute bat egiten. Kexu dira eta manifestazio bat ere eginen dute hilabete bukaeran. Xiberoko sindikatuak hartzaren kontrako mozioa arraberritu du joan den asteburuan. Hartzaren kontrako Manifestazioa Pauen izanen da apirilaren 30ean. Ximun Uthurralt:
Xabier Erro mendizalea (Lesaka, 1946) zendu da, 1980an Everest gailurrera iritsi zen euskal espedizioko kidea, Hondarribiako bere etxean.
Australiako hego mendebaldeko kostaldean barruan mezu bat zeukan botila aurkitu zuen Tonya Illmanek joan den urtarrilaren 21ean, hondartzan paseatzen ari zela.
Atacamako basamortuan, zehazki El Medano sakanean, labar-pinturak aurkitu zituzten XX. mende hasieran. Luzaroan aurkikuntza oharkabean pasa zen, baina mendea geroago margolan gehiago aurkitu zituzten: 328 irudi, 74 paneletan banatuta.
Santa Ageda bezperako makiladek esnatu izan balute bezala, negua igarotzeko erabili duen gordelekua utzi eta inguruko hezeguneetara joaten da uhandre palmatua ugaltzera. Orain du garaia. Han izango da putzuaren hondoko hostoen azpian ezkutatua, edo agian bista-bistan, bere kolore arreak hura ikustea zailduko dizun arren. Ugaltzea eta osasun ona izatea, ordea, ez dago soilik uhandrearen esku. Izan ere, Aranzadi Zientzia Elkartearen azken ikerketen arabera, pinu eta batez ere eukalipto... [+]
Sea Shepherd nazioarteko talde ekologista Getxoko gurutza-ontzien terminalean porturatuko da eguenean, martxoaren 1ean. Euren bandera-ontzian helduko dira gurera: Bob Barker. Zapatuan eta domekan barkua bisitatu ahalko da, 10:00etatik 17:00etara.
Ostiralean, hilak 23, Denis Urubko mendizale poloniarra bakarrik abiatu zen K2ren tontorrerantz, bere espedizioko liderrari entzungor eginez. Azken albisteek diote eguraldi txarrak behartuta Urubkok atzera egin duela, eta litekeena dela oinarrizko kanpalekura gaur heltzea, zorionez. Batzuek haren “kemena” txalotu dute eta besteek egin duen “zentzugabekeria” kritikatu.
Iberiar penintsulako ibai nagusiek kutsadura maila altua dute. Plagizidaren zantzu nabarmenak antzeman dira. Hala dio Ecologistas en Acción eta Pesticide Action Network Europek egin dute Rios Hormonados txostenak. Kantauri isurialdera doazen ibaietan 55 sustantzietatik 17 topatu dira, eta balantze orokorra ez da oso positiboa. Ebro ibarrean, aldiz, 37 substantziatik 21 antzeman dituzte.
Polinizazioa garrantzitsua da landare gehienen bizimoduan. Espezie eta aldaera bakoitzaren etorkizuna eraikiko duen hazia sortzeko nahitaezkoa. Lorearen aieka arrak sortzen duen polen aleñoak aieka emearengana egingo duen bidaia da polinizazioa. Bidaia hori intsekturen baten soinean, buruan edo hanketan egin dezake, baina haizeak ere eraman dezake firi-firi kiribilka.
Polinizazioa derrigor garrantzitsua da fruitua edo hazia bildu nahi diogun landarearen hazkuntzan. Begira zein... [+]
