Frankismoko hemeretzi agintari eta polizia atxilotzeko agindu du Interpolek, Maria Servini epaile argentinarrak diktadurako krimenak argitzeko martxan daukan prozeduraren baitan emandako aginduari jarraituz. Espainiako Gobernuak erantzun du inor ez duela estraditatuko.
Rafael Catala Espainiako Justizia ministroak aurreratu du, eskariari muzin egingo diola Espainiak, 1977ko Amnistia Legean oinarrituta ustezko delituak "iraungita" daudelako. Servinik berriz uste du, gizateriaren aurkako krimenak izan zirela frankismokoak, eta ez direla iraungitzen.
Espainiako Poliziari frankismoko agintariei buruzko datuak helarazteko eskatu diote, besteak beste, nazioarteko atxilotze agindua emateko.
Gasteizko hilketen erantzuleak, besteak beste
Atxilotze agindua duten frankismoko hemeretzi agintarien artean, diktadura garaiko politikariak, ministro ohiak, epaile ohiak eta garaiko ginekologo bat daude.
Honako hauek atxilotzeko agindua eman du Interpolek: Antonio Carro eta Alfonso Osorio frankismoko presidentetza ministro ohiak, Licinio de la Fuente presidenteorde ohia, Antonio Barrera de Irimo Ogasun ministro ohia —hilda dago—, Jose Maria Sanchez-Ventura Justizia ministro ohia, Jose Utrera Molina ministro ohia, Jesus Quintana Poliziako kapitain ohia, Carlos Rey Gerra Kontseiluko kide ohia, Antonio Troncoso epaile ohia; Jesus Gonzalez Reglero, Ricardo Algar, Felix Criado, Pascual Honrado De la Fuente, Jesus Martinez Torres, Benjamin Solsona eta Atilano Del Valle polizia ohiak, eta Rodolfo Martin Villa, Fernando Suarez, Jesus Cejas eta Abelardo Garcia.
Horietako bi, Martin Villa eta Jesus Quintanak hainbat sarraski egin zituzten Euskal Herrian. Villa, Espainiako Harreman Sindikaletarako ministroa zen eta 1976ko martxoaren 3an Gasteizen Poliziak hil zituen bost langileen hilketaren erantzule izatea leporatzen zaio.
Martxoaren 3ko biktimek haren aurka deklaratu zuten Serviniren aurrean. Quintana berriz, Gasteizko polizia burua zen 1976an. Zaramaga auzoko San Frantzisko elizan zeuden lagunak tiroz hiltzea eta beste 50 zauritzea leporatzen diote.
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Bide parlamentarioa egin beharko du orain. Lege testu honen arabera, 30 urteko epea ezarriko dute sekretuak desklasifikatzeko, eta 45 urtekoa "goi mailako" sekretuendako. Bakoitza hamabost urtez luza daiteke.
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Espainiako sei pertsonaren gorpuak identifikatu dituzte. Urduñako desobiratze lanak 2024ko abenduak amaitu ziren eta guztira 93 pertsonaren gorputzak berreskuratu zituzten. Aurkikuntza berriekin, hamazazpi pertsona dira jada identifikatu dituztenak.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
Maki gerrillari antifrankistek Euskal Herrian ez zuten presentzia bereziki nabarmena izan, baina batzuk pasatu ziren, baita erregimenaren errepresio bortitza pairatu ere. Guardia Zibilak hiru hil zituen Ibaetan 1947an eta bat Zubietan 1948an, ahaztuta badaude ere.
Bilbo, 1954. Hiriko Alfer eta Gaizkileen Auzitegia homosexualen aurka jazartzen hasi zen, erregimen frankistak izen bereko legea (Ley de Vagos y Maleantes, 1933) espresuki horretarako egokitu ondoren. Frankismoak homosexualen aurka egiten zuen lehenago ere, eta 1970ean legea... [+]
Deportazioaren Memoriarako Euskal Koordinakundeak aintzat hartu nahi ditu Hego Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, eta 1940tik 1945era Bigarren Mundu Gerra zela eta deportazioa pairatu zuten herritarrak. Anton Gandarias Lekuona izango da haren lehendakaria, 1945ean naziek... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
Plataformak ostegunerako Iruñeko udaletxe plazan elkarretaratzea deitu du 18:30erako, hiru alderdiek eraikinarekin izandako jarrera salatu eta eraistearen aldeko hautuan berresteko.
Hamarkada askotako eskaeraren ostean, Parisko Marceau etorbidearen 11. zenbakian dagoen jauregi historikoa EAJren esku geratu da azkenean. Jeltzaleentzat, balio monetariotik harago, balio sinboliko itzela du eraikin horrek, erbestearekin eta faxismoaren kontrako borrokarekin... [+]
Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.