Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

osteguna 2025eko uztailaren 24an

Egoerak Eraginda Literato

Elixabete Garmendia

1977ko abenduaren 25ean

Inprimatu

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Egin ARGIAkoa

Ibon Sarasola literatoari elkarrizketa
Egoerak Eraginda Literato
Ibon Sarasola, prestatzen ari den hiztegiarengatik dugu ezaguna azkenaldian. Baita euskal literaturari buruz egin dituen estudioengatik ere -- "Euskal literaturaren historia", "Gerraondoko euskal poesiaren antologia", "Txillardegi eta Saizarbitoriaren nobelagintza", "Euskal literatura numerotan"...--. Baina lan hauetan hasi baino lehen Ibon kreatzaile izan zen, 1964koa deitzen duen belaunaldikoa; "Poemagintza" (1969) liburuaz geroztik oraintxe arte beste lan literariorik argitaratu ez duen arren jarraitu du kreatzen, bai poesian eta baita nobelagintzan ere. Kreaziozko lan horretaz -- hasieratik gaurdaino -- 1964ko belaundaldiaz eta euskal literaturaren egungo egoeraz mintzatu gara bereziki, hiztegia alde batetara utziz, dirudienez, nahiko asperturik baitago Ibon "hiztegiari buruz beti roilo berdina" botatzeaz.
-- Ni euskal roiloan beste asko bezala hasi nintzen. Euskaraz gutxi idazten zen eta hor zerbait egin behar nuela iruditu zitzaidan, edo egin nezakeela. Hamabost-hamasei urte nituen. Grazia du, lehen eragina Elbira Zipitriarena izan zen. Bueno, eta uste dut garai hartan gehienak horrela hasi ginela: baten batek idatzi behar zuen eta begira...Ni edo Saizarbitoria edo Lertxundi edo beste asko horrela hasi ginen.
-- Gainera zuk -ingineritza ikasi zenuen.
-- Bai, eta ez naiz damutzen. Gero linguistika estudiatuko nuela jakin izan banu,"Exactas" aukeratuko nuen, baina har dezagun lehengoa. Ni ez nintzen orduan literato sentitzen. Hasi nintzen, gero gustatu egin zait eta jarraitu egin dut ; Ramoni eta besteei ere antzeko zerbait gertatu zaiela uste dut. Gu Parisen edo Liverpoolen jaio izan bagina, ez ginateke idazten hasiko. Hau inportantea dela uste dut gaur gure literatura pasatzen ari den krisisa ulertzeko. Egoerak bultzatu gintuen, idaztera, militantzia antzeko zerbait zen. Gero, gure arteko gehienek, roiloko beste alorretan -- ikastoletan, gaueskoletan etabarretan -behar haundiagoak zeudela ikusi zuten eta militantearen disziplinaz arlo haietara pasa ziren. Soldaduak bezala ginen eta gara oraindik neurri batetan behintzat. Gazteagoen artean ez dira gauzak horrela planteatzen, baina gure artean hala zen.
-- Hortaz, hutsetik literaturara pasa zinen "aberria salbatzeagatik"?
-- Bueno, hutsetik ez. Niregan behintzat bazen aurretik kreatzeko beharra. Ongi gogoratzen naiz, hamabost urte bete nituen egunean, goiz guztia pianoan pasa nuen. Ezin nuen ia bizitzen segi zerbait konponitzen ez banuen; hamazortziren bat konpas besterik ez zitzaizkidan atera...Beraz, musikarekin hasi nintzen. Pianorako suite bat egin nuen, ezer gutxi gehiago. Geroxeago, GAZTE NAIZ zela eta, berez musikan egin behar nuena, alor konprometituago Batetan -- hizkuntza zegoen tartean -- poesiaren bidez egitea pentsatu nuen.
-- Konta itzazu hasierak literaturan...
-- Lehendabizi zenbait lantxo egin nintuen, Gandiaga -- "elorrio" -- eta Lizardi irakurri eta gero . Koaderno batetan ditut, ongi ezkutatuta, eta halako momento batzuetan begiratzen diedanean, egundoko lotsa sentitzen dut.
Pixka bat geroxeago lagun batek James Soyceren "Ulises " utzi zidan. lkaragarrizko zirrara egin zidan eta mundu oso bat ireki. Lau hilabetez aritu nintzen "Ulises" irakurtzen, hartu, utzi... "Poemagintza" giro horretan idatzi nuen. Ez zuen aurretik egin nuenarekin zerikusirik.
Gero, Arestiren eraginez eta giro politikoak bultzaturik, poesia soziala -- jar ezazu komila artean -- egin nuen ; hori ere, noski, ez da inoiz publikatuko. Ondoren, nobelagintzara pasa nintzen. Zerbait idatzi nuen, gero nobela . zabalago bat egiteko asmotan; azkenean etsi nuen ; zati hura aste honetan publikatuko da, zegoen zegoenean.
Hizkuntza Poetikoa Landuz
-- Hainbat denbora pasa ondoren, orain dela urte pare bat poema luze bat egiten hastea pentsatu nuen. Lauaxetaren heriotzari buruz; Lauaxeta euskal idazle bezala eta Lauaxetarengan euskal idazlearen tragedia eta komedia nolabait erreflejatzeko . Nere egorari erantzun bat eman nahiean bezala egin nahi nuen.
Kontua horrela joan zen. Garai hartan Neruda, poesia anglosajoia eta italianoa nahikoa irakurri eta aztertu nituen, adibidez, Elliot bat, Ungaretti bat. Orduan ikusi nuen garaiko euskal poesiak bazituela halako ezaugarri batzu, subdesarroiloa edo adierazten zutenak. Poesia inmediatoegia zen bertso motzegia, ez zegoen hizkuntza kreatzeko gogo ohartu bat... Hortaz konturaturik hasi nintzen; estruktura oso itxi bat aukeratu nuen, "cuarteto de cuerda" baten egitura, oso bertso luzea, eta hizkuntza poetikoa lantzen saiatu nintzen. Hainbat hilabetez lan egin nuen eta fruitu bezala "Estebe paredoian " atera zen . Uste dut berehala agertuko dela, Arestiren omenez orain dela bi urte atera behar zuen liburu batetar,. Noski, poema ez nuen bukatu, zirriborro batzu besterik ez dira, eta ez dut uste inoiz bukatuko dudanik.
Gero, asko interesatu zitzaidan Pa.solini. Poeta bezala izugarria da, zinegile baino askoz hobea, diotenez, eta nik ere hori uste dut. Gero Bob Dylan, baina Euskal Herrian, oraingo giroan behintzat, ezin daitezke tankera horretako poemak molda. "Ea zer fundamentu den hori" hasiko litzateke jendea. Musikan berdin gertatzen da; Pau Riba bezalako kantari bat -- badakizu, "pasando de todo" -- gure artean pentsaezina da, gaur egun behintzat.
-- Lehen poemak, Gandiaga eta Lizardi; "Poemagintza", Ulises", "Estebe paredoian", Neruda eta Ungaretti. Badirudi beti beste idazleren baten influentziapean eskribitzen duzula...
-- Bai, bai. Ez nau inoiz idaztera bultzatu paisaje batek edo egoera personal batek. Itsasoa ikusten badut,- hunkituta geratuko naiz beharbada, baina ez zait inpresio hori ezertan gauzatzen, ezer idazgarritan esan nahi dut. Beste idazle bat kreatzen ikusteak kilikatzen edo bultzatzen nau idaztera,; besteren lanak eginten didan zirrarak. Adibidez, nobela bat egingo banu, erabakia dut oraindik bertatik Faulkner meditatuz egingo nukeela, Faulkner nobelista bezala asko interesatzen zaidalako, batez ere "Absalón"en. Aspaldi honetan gure gerra darabilt buruan nobela batetarako gai bezala . Egitekotan, nobela horretako teknika erabiliaz egingo nuke.Gainera, gerra bizitu ez nuenez gero, ezingo nuke beste modu batetara egin.
Plagioa Dela Eta Ez Dela
-- Eta hori ez al da plagioa?
-- Bueno, segun zer den plagioa. Nik ulertzen dudan bezala, plagioaren beldurrik ez dut, Erdi Harokoek bezala planteatzen dut nik asunto hori, hau da, oriluan plagiatzen zioten elkarri eta ez zen ertatzen, fenomeno kultural bat zen. Beharbada orain ere horretara goaz. Ezra Pound edo Elliot plagiatzaileak dira eta ez die inork -- edo ia inork -- ezer esaten.
"Poemagintza"n, "Hauster egunean", "Ulises"eko "Cómo nos divertireii>os el dia de la coronación" kantatik "fusilatua" da. Lotsarik gabe aitortzen dut iturburua. E,ta noraino den plagioa eta noraino ez, biak alderatuz ikus daitekeen gauza da.
-- Positiboa ikusten al duzu euskal literaturaren desarroilorako plagio modu hori?
Utz dezagun alde batetara plagioaren kontua nahiko konplejoa baita bi hitzetan eta hemen esateko. Dena dela, zera esan nahiko nuke, literatura gehiago -- eta bereziki poesia gehiago -- itzuli beharko genukeela. Saiakeran adibidez euskaraz edozer gauza zehazki eta itxuraz egitea ez da ia gaur hain zaila. Baina gai bereko erdal testurik xinpleena itzultzea, hori beste gauza bat da. Gure itzulpenak oraindik artisau-lanak dira. Eta pentsatu behar dugu inoiz euskal egunkari bat badugu, adibidez, telex-ak ia mekanikoki itzultzeko bideak prestatu behar ditugula gure hizkuntzan. Literaturan, egungo hainbat obra itzultzeak uste dut asko bortxatuko lukeela euskara garu ditugun espresio beharkizunetara egokitzera. Gure poesia oso ona izango da beharbada, baina hizkuntzagintzaren aldetik xinpleegia da: izena, adjetiboren bat, izena, adberbioren bat, aditza, eta punto.
Hizkuntza ez da inoiz laborategian sartzen eta hori egiten ez baduzu, ez dugu aurreratuko biderik. Horregatik gustatzen zait hain zuzen Koldo Izagirreren "Itsaso ahantzia". Gure metaforagintzaz ere beste hainbeste esango nuke, gaur munduan egiten diren gauzak kontutan harturik.
GAZTE NAIZ' Belaunaldi Berriaren Plazaratzea
-- 1964ko belaunaldiko zenbaitek. Z. ARGIAko GAZTE NAIZ orrialdean idatzi zuen. Belaunaldi berri bat zen, ideologiaren aldetik, euskararekiko hartu zuen posturarengatik...Eztabaidarik sortu zuen beste idazle eta irakurlego tradizionalarekin. Puskaketa bat ikusten zen gainerontzeko artikuluen eta orrialde horretakoen artean...
-- Hor, alde batetik, Ricardo Arregi eta beste batzu zeuden, nazioarteko orrialdea egiten zutenak; bestetik, GAZTE NAIZekook; Z. ARGIAk galerazi egin zigun talde bezala agertzea, hau da, artikulu guztiak bakoitzaren izenaz eta JARRAIkoa azpian ipiniaz firmatzea.
GAZTE NAIZ Ramonen kreazio bat izan zen. Gogororatzen naiz Ramon orain dela hamabost urte edo ezagutu nuela, berehala irakurri nuen haren artikulu bat "Ez naiz jatorra"; egundoko inpresioa egin zidan eta generalean ere horrela gertatu zen GAZTE NAIZekin. Neri gustatzen zitzaidan GAZTE NAIZ eta idaztea erabaki nuen. Nere kolaborazioa Beatles-en "Help" pelikulako musikari buruz izan zen ; "Penjamo" firmatzen nuen, baina friboloegia zen eta Ramonek 'P" bakarrik jarri zidan. Hau, orduko giroa pixka bat ezagutarazteko kontatzen dut.
Gogoratzen naiz gainera Ramon eta ez zirela artikulu tankera haren oso gogoko; besteren batzu ere idatzi nituen, baina ez ziren argitaratzen; Ramoni galdegin nion eta.esan zidan beste lanik ez bazegoen, etzeudela gaizki, baina "roiloa" behar zela; orduan, ia enkarguz bezala, egin nuen eta beste bat askoz ere "à la page"-ago, folklorismoaren aurka eta dantza modernoak erreibindikatuz, eta hura izan zen nere izenez firmaturik azaldu zen lehen artikulua. Eta ez pentsa horren konbikziorik gabe idatzi nuenik.
Taldearen Nostalgia
-- GAZTE NAIZekook talde bat osatzen genuen ; ostegunetan biltzen ginen: Rikardo Arregi, Mikel Lasa, Beobide, Saizarbitoria, Lete eta beste. Idazten zutenen artean Txillardegi ere -- Goienetxe bezala uste dut firmatzen zuela -bazegoen, eta, noski, hau ez zen bileretara etortzen. Gogoratzen naiz Leteren artikuluak izugarri onak eta gogorrak iruditzen zitzaizkidala; bat gogoratzen dut bereziki: "Requiem" eta zegoen zensurak pasatu ez zituen beste zenbait.
GAZTE NAIZeko taldea, Rikardorena eta, bestetik, JARRAI zeuden. Mugimendu baten hiru aurpegi bezala dut: "Ezkerra ez da behin ere hilko" -- bestea GAZTE NAIZ, literatura militante aplikatua eta gero, JARRAI, teatro taldea.
GAZTE NAlZ, aurreko egoera folkloristarekin kortea emateko gogoa izan zen eta hainbat hauzi plazaratzeko gogoa. Eta, noski, hura bukatu zenean, bukatu zen, GAZTE NAIZ. Momentu batetan "impasse"ra ailegatu ginen: gauza berdinak erreflejatzen ziren.Gero hasten da sartzen jendea eta jendea, deskafeinatua gelditzen da eta azkenean, horrela hiltzen da.
-- Zuretzat, idazle bezala hastapenetan zeuden momentu hartan, zer suposatu zuen GAZTE NAIZek?
Neretzat, pertsonalki, GAZTE NAIZetik atera dudan gauzarik inportanteena, Ramonekin erlazioa da, inoiz hautsi ez dena; oso inportantea izan da neretzat eta beretzat ere bai, beharbada.
Esate baterako, Ramonek Friburgon idatzi zuen "Egunero hasten delako" nobelaren lehen bertsioa eta, adiskidetasunez, euskal idazle bati bidali zion. Honek ez zion kasorik egin; Ramon nahiko frustatua geratu zen eta ez zidan utzi nahi. Azkenean, asko eskatu ondoren buzoian utzi zidan egun batetan; irakurri nuen eta han zerbait berria zetorrela konturatu nintzen. Lehen bertsio hori galdu egin zen eta pena da. "Irakurle maitea..." eta horrela hasten zen, baina gauza batzu kendu, beste batzu jarri... bazegoen atzetik zerbait. Egunero biltzen ginen Ramon eta biok, berak ekartzen zidan idatzitakoa eta diskutitzen genuen. Honela osatu zen nobela. Hortik erlazio literario bat sortu zen, gero gero beste mailetara zabaldu zena. Eta, neretzat, GAZTE NAIZen espiritua hura zen: elkarrekin biltzea, problema literarioaz eta momentuko gaiez hitzegiteko eta idazteko, eta, batez ere, taldea, egitea. Guk beti nostalgia hori dugu: taldea eta orduan taldea egiten genuen. GAZTE NAIZ batez ere hura izan zen: literatura egin behar zela, taldea egin behar zela...
-- Eta politika aldetik?
-- Garaiko ETAren oihartzun kulturala edo horrelako zerbait gertatu ginela esan daiteke. Ideologia konkretu bat baino areago, aurrean genituen hainbat gauzaren kontrako ikuspegi berdin batek batzen gintuen lehen momentu haietan.
Euskal Literatura, Gutxitan Bezain Gaizki
-- Gaur egunera itzuliz, nola ikusten duzu egungo euskal literaturaren egoera?
-- Literaturan guztiz behera goaz, guztiz gaizki gaude. Egin behar den tokietan -- poesian, teatroan, nobelan...-- ez ez egiten eta egin behar den tokietan -- saiakeran, zientzi hizkuntzan eta politikan -- literatura gehiegi egiten da. Kantidadea egiten da, baina lekuz kanpo., Zer agertu da azkenaldian? Aspaldi egindako hainbat gauza :Patri Urkizuren poemak, Haranburu Altunaren "Gernika", eta "Desgizona" . Gereñoren nobelak. eta Mario Onaindiaren "Elurtzan datzaten zuhaitz enborrak", Gandiagaren "Uda batez Madrilen"...eta, orain gogoratzen naizenez, ezer gutxi gehiago. Bueno, fenomenoa jenerala da. Duela hilabete batzu, "Vanguardia"n, Joaquín Marcoren artikulu batetan, irakurri nuen orain, bai gaztelaniaz eta baita katalanez ere, inoiz baino literatura gutxiago eta txarragoa egiten dela . Hori ez zen espero zena. Hemen bizi izan den bezalako egoera askatzean, bazirudien produkzio artistikoari gorakada bat ekarri behar ziola -- Penintsulaz ari naiz -- eta ez da horrela gertatu. Zinean badator zerbait, baina literaturan egundoko batxea dago Europa guztian, are gehiago gaztelaniazkoan eta katalanezkoan eta are are are gehiago euskarazkoan.
-- Hala ere, badago zerbait, ez?
-- Neretzat, momentu honetan literaturan ari diren bakarrak, eguneroko bizitzean eta jarraitasun batekin. Ramon Saizarbitoria, Bernardo Atxaga eta Koldo Izagirre dira, "Ustel"etan hain zuzen.
Gauza bat gertatu da: literatura egiten zuen jendea beste kanpo batzutan ari da, dirudienez gauza inportanteetan, baina literaturan ez da ia inor gelditu. Dirudienez, beste zenbait eginkizun urjenteagotzat hartzen dira. Azken finean, lehen aitatu dudan militantzia giroak mugatzen gaitu oraindik.
-- Noiztik nabaritu duzu literaturaren beherakada hori?
-- 1964ean gorakada izan zen. Orain zenbait gauza argitaratzen da, baina orduko girorik ez dagoelako zentzazioa dut: agertu ziren "Harri eta Herri" edo "Historia triste bat" eta polemika haundiak sortu ziren, Z. ARGIAn bertan. Orain ez da horrelakorik gertatzen.
Gure artean literatura nahiko desprestegiaturik egon da eta uste dut hori politikoen kulpa izan dela. Aterako ahal gara inoiz politikaren inflazio honetatik! Orain ez gara hasiko hau edo hori beste hura baino inportanteagoa ote den diskutitzen, baina hizkuntza batek zerbait behar baldin badu, literatur produkzioa -- ona edo txarra -- behar du.
ELIXABETE GARMENDIA
"Ez nau inoiz idaztera bultzatu paisaje batek edo egoera personal batek".
"...Parisen edo Liverpoolen jaio bagina, ez ginateke idazten hasiko ".
19-22

GaiezKulturaLiteraturaIdazleakSARASOLA2
PertsonaiazSARASOLA2
EgileezGARMENDIA3Kultura

ASTEKARIA

766. zenbakia

1977ko abenduaren 25

ASTEKARIA PDF-an

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Ofizio bat, transmititu eta eraberritzeko

Larraitz Fagundez Osa

Sare sozialetatik ihes egin duten gazteak: “Saturatuta bukatu nuen”

Mikel Garcia Idiakez

Azpeitiko istiluaren titular beldurgarrienak

Gorka Bereziartua

Zabaltzen ari den morofobiaren azken adibidea, Gasteizen

Mikel Garcia Idiakez

Haien hizkuntzak hiltzen uzteko prest ez dauden zortzi gazte grinatsu

Mara Altuna Díaz

Azkenak

2025-07-24 | Amasamendi Bizirik

Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]

2025-07-24 | Urko Apaolaza Avila

Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]

2025-07-24 | Eneko Imaz Galparsoro

“Txosnetako beto politikoaren aurkako” kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]

2025-07-24 | Agustin Gorbea Aguirre

Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]

2025-07-24 | Nicolas Goñi

Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]

2025-07-24 | Jon Fernández González

Sektore publikoan gurasotasun baimena luzatu eta seme-alaba bakoitzeko diru laguntza handituko duela iragarri du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.

2025-07-24 | Urko Apaolaza Avila

CAFek giza eskubideak errespetatzen dituela “baieztatu” beharko du, Belgikako kontratu milioiduna eskuratzeko

Beasaingo enpresak 1.695 milioi euroko kontratua lortu du Belgikako SNCB-NMBS tren konpainia publikoarentzat 54.000 plaza dituzten bagoiak egiteko. Baina aurretik, belgikar konpainiak eskatu dio bere jarduerek nazioarteko zuzenbidea eta giza eskubideak errespetatzen dituztela... [+]

2025-07-24 | Gedar

Aurka kolektiboa

“Auzi politikoa da: zertarako egiten dugu musika?”

Musika-eszena antikomertzialean alea jartzeko asmoz sortu dute Aurka kolektiboa. Martin eta Katalin kideekin hitz egin dugu arlo horretako kolektiboen loraldiaz, musika politizatuaz eta musikaren potentzialitateez, industria musikalaz, makrojaialdiez eta beste.

2025-07-24 | Euskalerria irratia | Maialen Huarte Arano

Euskarafobia ari du beste behin Lizarrako Udalean

Lizarrako Udalak udarako antolatu dituen bost musika ikuskizunetan eta beste horrenbeste film emanaldietan bat bera ere ez da euskaraz izanen; datorren astean hasiko diren festen egitarauan haurrentzako ekitaldi bat dago euskaraz programatua, justu, erraldoi eta buruhandien... [+]

2025-07-24 | El Salto

Israelek Marwan Al-Hams doktorea bahitu du, Gazako kanpaina-ospitaleetako arduraduna

Abu Youssef Al-Najjar Ospitaleko zuzendari Marwan Al-Hams kanpainako ospitaleen arduraduna da eta Gazako Osasun Ministerioko bozeramailea. Uztailaren 21eko arratsaldean atxilotu dute Israelgo Indar Armatuek.

2025-07-24 | Jenofa Berhokoirigoin

Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu dira entzuketa prozesuan

Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak bultzatuta eta Agirre Lehendakaria Center erakundearen eta New Yorkeko Columbiako Unibertsitatearen gidaritzapean egindako entzuketa prozesuaren emaitzak aurkeztu dituzte uztailaren 23 honetan. Museoa eraikitzearekin sustatuko... [+]

2025-07-24 | Olaia L. Garaialde

Prep botika farmazietan eskuragarri jartzeko asmoa iragarri du Espainiako Osasun Ministerioak

GIBarekiko esposizio aurreko profilaxia da Prep botika. Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariaren arabera, farmazietan eskuratzeak itxaron-zerrendak gutxitu ditzake. Alabaina, arriskuez ere ohartarazi du.

2025-07-24 | Estitxu Eizagirre

Beste itzalaldi bat saihesteko eta negozio elektrikoa berpizteko dekretuari ezezkoa eman dio Espainiako Kongresuak

7/2025 Errege Lege-Dekretua ekainaren 24an onartu zuen Espainiako Ministroen Kontseiluak baina atzera bota du Diputatuen Kongresuak, uztailaren 22an.

2025-07-23 | Onintza Enbeita

Aloña Erauskin. Biziraulea

“Sortzetiko gaixotasunak ditugunok ez daukagu erabakitzeko aukerarik gauza askotan”

Bihotzak eztanda egin arte biziko da Aloña Erauskin (Berrobi, 1999), beste guztiok bezala. Besteon aldean, ordea, presente dauka aukera hori.

2025-07-23 | Iñaki Lasa Nuin

Gizakia kosmosa da

Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.

Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]

Eguneraketa berriak daude