Marta Cardenas Pintatzen


1977ko urtarrilaren 23an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Marta Cardenasi elkarrizketa

Marta Cardenas Pintatzen
Duela bosten bat egun, Marta Cardenasek bere kuadro erakusketa bat inaguratu du, Donostiako Galeria B-an.
Marta Donostian jaioa da Parisko Bellas Artes eskolan egin zituen bere ikasketak.
Gaur egun Kanadan bizi da. Donostiara hurbildu denez gero, galdera batzu egin dizkiot bere pinturaren berri emateko.
- Noiz hasi zinen pintatzen?
Badira pertsona batzuk, haurtzaroaz geroztik pintatzeko gogo konkreto bat ekartzen dutenak, hau da Juan Luis Goenaga edo Bizente Ameztoiren kasua; neri, ordea, pintatzeko gogoa 13 urterekin hasi zitzaidan ; lehendik ez nuen izan, inoiz, pintatzeko afiziorik.
13 urteko muga ez al da adin kritikoa pintatzen hasteko?
- Beti esan ohi da haurrak 3, 4, 5, 6, urte inguru dituenean duela sortzeko erraztasunik handiena, erraz eta imajinazio handiakin pintatzen duela, baina, gero 10 urte inguru dituenean ahalmen hau galdu egiten duela; eta hau ez da egia erabat; gertatzen dena, zera da, mutikoa edo neskatoa txikiak direnean ezer gutxi kopiatzen duela eta ikusten duen guztia interpretatuz pintatzen duela, gero 12, 13 urte inguru dituenean gauzak diren bezala pintatu nahi ditu eta ezinean aurkitzen da eta orduan pintatzeari uzten dio; 13 urterekin hasi nintzen pintatzen, zeren, ikusten nuena pintatzen hasi bai nintzen.
- Orduan, zer derizkiazu, heldutasun gehiago behar dela zuk pintatzen duzuna egiteko?
- Ez, ez da urrik eman ere. Hor duzu Miro, Picasso eta tankera hontako pintoreen kasua. Pintore hauek, haurtzaroko imajinazioa, pintatzeko tankcra freskotasun batekin mantentzen dute; pintore hauk oso imajinatiboak, oso fantasiosoak dira; neri gertatzen zaidana zera da, ezer gutxi imaginatzen dudala.
- Nolakaa da, beraz zure pintatzeko era?
- Ikusi eta inpresionatzen nauten gauzak, imajinak pintatzen ditut. Normalean zerbait ikusten dut eta zerbait horren edertasunak, koloreak inpresionatzen naute, eta gero ni hori kuadro bihurtzen saiatzen naiz.
Exenplu bat ipiniko dizut: Behin lagun batekin ibilaldi bat egin ondoren, leher egin da silloi batzuetan eseri ginen; lagun hori ikusi nuen, derrepente, oso era kuriosoan eserita, eta han berehala kuadro bat ikusi nuen eta postura hura pintatu nuen.
- Erretratatzea gustatzen al zaizu?
- Bai, asko eta lehen esan dizudan arrazoigatik, ikusi eta inpresionatzen nauena pintatzen dut, imajinatzen dudana baino.
- Pintatzeko ze teknika erabiltzen duzu?
- Oso tradizionala naiz, gehienik oleoa eta karbonzilloa dibujatzeko erabiltzen ditut. Karbonzilloa Bellas Artesku eskolan asko erabiltzen dute. Uste dut, Bellas Artesko influentzia dela; dena dela, eskolatik atera eta, gutxi jarraitzen zaio karbonzilloa erabiltzeari ; neri, ordea, material hau asko interesatzen zait eta era oso personalean erabiltzen dut edo erabiltzen saiatzen naiz; karbonzilloa betidanik asko interesatu zait bere beltza gatik. Pintat'zeko teknikaren aldetik neure kulturak eskainitako teknikak erabiliko nituzkeen.
- Karbonzillo edo oleotik kanpo, beste teknikarik interesatzen al zaizu?
Bai, japonesek eta txinoek erabiltzen duten beste teknika bat bada; akuareletako mokuko pastilla beltz bat da; pastilla beltz hau uretan desegiten dazu; segun zenbat ur botatzen diozun, oso beltza den pastilla zuri bihurtzen duzu, tartean gris tono guztiak lortuaz; zoragarria da benetan eta neri asko gustatzen zait.
- Zuk inoiz erabili al duzu teknika hau?
- Kanadan, bai. Han behin plumier bat erosi nuen; plumier honek pastilla bat zekarren oso beltza eta pintzel batzuek banbuzko kirtenarekin, eta berarekin saiatu nintzen, baina oso zaila da; txinoek edo japonesek lortzen dituzten dibujoak egiteko urte asko beharko nuke ikasten; oraingoz karbonzilloarekin neri interesatzen zaidana lortzen dut.
- Nun interesatu zinen teknika honetaz?
- Lehen esan dizudan bezala, kanpora begira nago ikusitakoaz inpresionatuta; behin teknika honen bidez egindako Eguzkialdcko dibujo batzuk ikusi nituen eta zeharo inpresionatuta geratu nintzen; hortik teknika horren interesa sentitu nuen; gainera, Eguzkialdeko artea, gero cta gehiago interesatzen zait. Eguzkialdeko teknika asko dagokidala uste dut.
- Orain dela seiren bat urte,exposizio batean, zure kuadro batzu ikusi nituen; iruadroak oso intimistak ziren; oraingo exposizioan zeharo harriturik geratu naiz.
- Asko aldatu naizela ustc dut, bizitzak berak aldarazi naucla; nere pinturak haize fresko bat hartu du eta mundua zabalagoa da nere pinturarentzat, orain mundu hati sakontzea da nere lana. Lehen, pintatzerakoan, kuadroetan gehiago sartzen nintzen eta bertan itotzen nintzen; gainera, mementu batean pintatzea oso zaila egin zitzaidan; orain, aldiz, batetik rnundu zabalago batekin eta bcstetik asko pintatu ondoren, lanaren poderioz pintatzeko lortu dudan erraztasunarekin, askoz alaiago sentitzen naiz neure pinturaren aurrean.Pozik nago lortzen ari naizenaz.
- Azkenik Marta, nola dakusazu emakumeen egoera?
- Gizarteak emakumeei eskaintzen dien inundua, iluna eta beltza da zeharo; emakumeak gaurko gizartean egin behar dituzten lanei, nola den etxean egotea, umeak zaintzea eta orain askotan etxetik kanpo lan egitea, gehiegizkoa deriztet.
- Mugimendu feministak, nola ikusten dituzu?
- Justiziazkoak iruditzen zaizkit, baina hoik bakarrik ez dira nahikoa, behar dugun guztia aldatzeko
AMAIA LASA ALEGRIA
25

Gaiez\Kultura\Artea\Pintura\Pintoreak\CARDENAS1
Gaiez\Kultura\Artea\Pintura\Erakusketak
Pertsonaiaz\CARDENAS1
Egileez\LASA1\Kultura

Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


Eguneraketa berriak daude