Marta Cardenas Pintatzen

1977ko urtarrilaren 23an

Marta Cardenasi elkarrizketa

Marta Cardenas Pintatzen
Duela bosten bat egun, Marta Cardenasek bere kuadro erakusketa bat inaguratu du, Donostiako Galeria B-an.
Marta Donostian jaioa da Parisko Bellas Artes eskolan egin zituen bere ikasketak.
Gaur egun Kanadan bizi da. Donostiara hurbildu denez gero, galdera batzu egin dizkiot bere pinturaren berri emateko.
- Noiz hasi zinen pintatzen?
Badira pertsona batzuk, haurtzaroaz geroztik pintatzeko gogo konkreto bat ekartzen dutenak, hau da Juan Luis Goenaga edo Bizente Ameztoiren kasua; neri, ordea, pintatzeko gogoa 13 urterekin hasi zitzaidan ; lehendik ez nuen izan, inoiz, pintatzeko afiziorik.
13 urteko muga ez al da adin kritikoa pintatzen hasteko?
- Beti esan ohi da haurrak 3, 4, 5, 6, urte inguru dituenean duela sortzeko erraztasunik handiena, erraz eta imajinazio handiakin pintatzen duela, baina, gero 10 urte inguru dituenean ahalmen hau galdu egiten duela; eta hau ez da egia erabat; gertatzen dena, zera da, mutikoa edo neskatoa txikiak direnean ezer gutxi kopiatzen duela eta ikusten duen guztia interpretatuz pintatzen duela, gero 12, 13 urte inguru dituenean gauzak diren bezala pintatu nahi ditu eta ezinean aurkitzen da eta orduan pintatzeari uzten dio; 13 urterekin hasi nintzen pintatzen, zeren, ikusten nuena pintatzen hasi bai nintzen.
- Orduan, zer derizkiazu, heldutasun gehiago behar dela zuk pintatzen duzuna egiteko?
- Ez, ez da urrik eman ere. Hor duzu Miro, Picasso eta tankera hontako pintoreen kasua. Pintore hauek, haurtzaroko imajinazioa, pintatzeko tankcra freskotasun batekin mantentzen dute; pintore hauk oso imajinatiboak, oso fantasiosoak dira; neri gertatzen zaidana zera da, ezer gutxi imaginatzen dudala.
- Nolakaa da, beraz zure pintatzeko era?
- Ikusi eta inpresionatzen nauten gauzak, imajinak pintatzen ditut. Normalean zerbait ikusten dut eta zerbait horren edertasunak, koloreak inpresionatzen naute, eta gero ni hori kuadro bihurtzen saiatzen naiz.
Exenplu bat ipiniko dizut: Behin lagun batekin ibilaldi bat egin ondoren, leher egin da silloi batzuetan eseri ginen; lagun hori ikusi nuen, derrepente, oso era kuriosoan eserita, eta han berehala kuadro bat ikusi nuen eta postura hura pintatu nuen.
- Erretratatzea gustatzen al zaizu?
- Bai, asko eta lehen esan dizudan arrazoigatik, ikusi eta inpresionatzen nauena pintatzen dut, imajinatzen dudana baino.
- Pintatzeko ze teknika erabiltzen duzu?
- Oso tradizionala naiz, gehienik oleoa eta karbonzilloa dibujatzeko erabiltzen ditut. Karbonzilloa Bellas Artesku eskolan asko erabiltzen dute. Uste dut, Bellas Artesko influentzia dela; dena dela, eskolatik atera eta, gutxi jarraitzen zaio karbonzilloa erabiltzeari ; neri, ordea, material hau asko interesatzen zait eta era oso personalean erabiltzen dut edo erabiltzen saiatzen naiz; karbonzilloa betidanik asko interesatu zait bere beltza gatik. Pintat'zeko teknikaren aldetik neure kulturak eskainitako teknikak erabiliko nituzkeen.
- Karbonzillo edo oleotik kanpo, beste teknikarik interesatzen al zaizu?
Bai, japonesek eta txinoek erabiltzen duten beste teknika bat bada; akuareletako mokuko pastilla beltz bat da; pastilla beltz hau uretan desegiten dazu; segun zenbat ur botatzen diozun, oso beltza den pastilla zuri bihurtzen duzu, tartean gris tono guztiak lortuaz; zoragarria da benetan eta neri asko gustatzen zait.
- Zuk inoiz erabili al duzu teknika hau?
- Kanadan, bai. Han behin plumier bat erosi nuen; plumier honek pastilla bat zekarren oso beltza eta pintzel batzuek banbuzko kirtenarekin, eta berarekin saiatu nintzen, baina oso zaila da; txinoek edo japonesek lortzen dituzten dibujoak egiteko urte asko beharko nuke ikasten; oraingoz karbonzilloarekin neri interesatzen zaidana lortzen dut.
- Nun interesatu zinen teknika honetaz?
- Lehen esan dizudan bezala, kanpora begira nago ikusitakoaz inpresionatuta; behin teknika honen bidez egindako Eguzkialdcko dibujo batzuk ikusi nituen eta zeharo inpresionatuta geratu nintzen; hortik teknika horren interesa sentitu nuen; gainera, Eguzkialdeko artea, gero cta gehiago interesatzen zait. Eguzkialdeko teknika asko dagokidala uste dut.
- Orain dela seiren bat urte,exposizio batean, zure kuadro batzu ikusi nituen; iruadroak oso intimistak ziren; oraingo exposizioan zeharo harriturik geratu naiz.
- Asko aldatu naizela ustc dut, bizitzak berak aldarazi naucla; nere pinturak haize fresko bat hartu du eta mundua zabalagoa da nere pinturarentzat, orain mundu hati sakontzea da nere lana. Lehen, pintatzerakoan, kuadroetan gehiago sartzen nintzen eta bertan itotzen nintzen; gainera, mementu batean pintatzea oso zaila egin zitzaidan; orain, aldiz, batetik rnundu zabalago batekin eta bcstetik asko pintatu ondoren, lanaren poderioz pintatzeko lortu dudan erraztasunarekin, askoz alaiago sentitzen naiz neure pinturaren aurrean.Pozik nago lortzen ari naizenaz.
- Azkenik Marta, nola dakusazu emakumeen egoera?
- Gizarteak emakumeei eskaintzen dien inundua, iluna eta beltza da zeharo; emakumeak gaurko gizartean egin behar dituzten lanei, nola den etxean egotea, umeak zaintzea eta orain askotan etxetik kanpo lan egitea, gehiegizkoa deriztet.
- Mugimendu feministak, nola ikusten dituzu?
- Justiziazkoak iruditzen zaizkit, baina hoik bakarrik ez dira nahikoa, behar dugun guztia aldatzeko
AMAIA LASA ALEGRIA
25

Gaiez\Kultura\Artea\Pintura\Pintoreak\CARDENAS1
Gaiez\Kultura\Artea\Pintura\Erakusketak
Pertsonaiaz\CARDENAS1
Egileez\LASA1\Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Desokupako bi gizon Donostiako etxe bat ilegalki husten saiatu dira

Irutxuloko Hitza

Zortzigarren polizia infiltratua: bi urte pasatu ditu Madrilgo hainbat mugimendu sozialetan

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Amillubi martxan da

Estitxu Eizagirre

Nazio ala imitazio

Gorka Bereziartua

Efemeridea: Martin Zabaleta hernaniarra Everesteko gailurrera iritsi zen, Pasang Temba sherparekin

ARGIA

Pantailarik gabeko aisialdiari ekin diote 1.553 ikaslek Ipar Euskal Herrian

Mikel Garcia Idiakez

Azkenak

2024-05-15 | dantzan.eus | Kattalin Agerre

Mutil-dantzak indartu eta babesteko deia luzatu du Plazara Dantzara elkarteak

Baztango lehen festak hastearekin batera, mutil-dantzak dantzatzera bultzatu nahi dituzte baztandarrak; hala adierazi dute Plazara Dantzara elkarteko kideek publikatu berri duten prentsa-oharrean. Aurreko urtea Baztanen bazterketarik gabeko lehenengo urtea izan zen eta horri... [+]

2024-05-15 | Mikel Garcia Idiakez

Heziketa perfektuaren sindromea: nekeak jotako gurasoak eta presioak itotako haurrak

Heziketa perfektua jasoko duen seme-alaba perfektua izateko nahiak eta espektatiba eta lorpenetan oinarritutako kulturak estresa, antsietatea eta jarrera arazoak sortzen dituzte, eta zabalduta dagoen fenomenoa da gainera. Hala dio ikerketa berri batek.

2024-05-15 | Xantiana Cachenaut | Enbata

Ezinbesteko egoera

Apirilaren 2 eta 3an Parisen iragan zen epaiketa, dudarik gabe, judizialki memento historikoa izan zen. Lehen aldikotz euskal afera judizialetan, defentsa eta estatuaren ordezkariak aho batez mintzatu ziren.

2024-05-14 | Hala Bedi

Kutxi kaleko etxe okupatu bat hustu du Udaltzaingoak

Zazpi urtetik gora okupatuta eman ondoren hustu egin dute Aiztogile kaleko 92. zenbakia.

2024-05-14 | Euskalerria irratia

Nafarroan egunean sexu-transmisioko hiru infekzio detektatzen dira

Iaz 1.343 infekzio erregistratu ziren, duela zazpi urteko zifrak laukoiztu dira. Adituen arabera "arriskuaren pertzepzioa galtzen ari da" eta hartara prebentzio neurri gutxiago hartzen dira.

Eguneraketa berriak daude