Itzulpenez Baliatu Beharra

1975eko urriaren 19an

Endrike Lezea eta Julian Gallardo, Ediciones Vascaseko zuzendariei elkarrizketa
Itzulpenez Baliatu Beharra
"Ediciones-Vascas" Hortik Abiatu Da
Endrike Lezea eta Julian Gallardo Ediciones Vascas deitu argitaldariaren zuzendariak ditugu.
Bi helburu ditu argitaldari honek: euskal gaien berri eman erdaldunei eta erdal libururik interesgarrienak euskaratu.
MUNDUAN ZEHAR deitu enziklopedia euskaratzen eta argitaratzen ari da. Gaztetxoei begira egina da. NIRE LEHEN LIBURUAK, berriz, irakurtzen ikasten ari diren haurrentzat moldatua. Hamar liburu dira sail honetan. Eskolaz-eskola zabaltzen hasiak dira.
Lan interesgarria dirudi.
-Ediciones Vascas deitu argitaldaria zer den esango ahal diguzue?
-Etxe hau ezaguna da. Euskal gaiei buruzko liburuak zabaldu izan ditu. Baino orain argitaratzen hasi gara beste etxe batzuekin elkar-lanean.
-Betiko eztabaidan sartzen gara, euskal gaiak, baina gaztelaniaz...
-Gauden egoeran euskal gaiak gaztelaniaz ematea behar beharrezkoa iruditzn zaigu guri. Bide hobeak jartzen ez diren bitartean euskararik ikasiko ez duen jende asko da Euskal Herrian; etorkinak asko, jatorriaz bertakoak beste zenbait. Gauzak diren bezela direlako euskararik ikasiko ez duen jende horri Euskal Herriaren berri eman behar zaio. Bestalde, hemendik kanpora jendeak ere jakin behar du gure berri: gure izaeraren, kondairaren eta arazoen berri. Egia esan, euskal gaiei buruzko liburu asko saltzen dugu Madrillen bertan.
-Beharrezkoa da lan hori, noski. Baina jendeak errazera jotzen du. Gaztelaniaz aukera duen bitartean ez du euskararik ikasteko ezer egiten.
-Hori hala da. Baina dena ez da egun batean egiten. Poliki poliki aldatzen dira gauzak. Geuk ere ez dugu dena erdaiaz argitara nahi. Euskarara itzuli nahi genituzke libururik interesgarrienak.
-Zertan ari zarate une honetan?
-MUNDUAN ZEHAR deitu enziklopediarekin ari gara burubelarri. Itzultzaile mordoska ari da lan horretan: Xabier Mendiguren, Jose A. Agirre, Mikel Atxaga, Imanol Laspiur, Jexux Mari Arrieta, Knörr, J. R. Zubimendi, Aleman, Kintana, Zabale ta eta abar. Gure eskerrik beroena har bezate idazle saiatu hoiek denek. Gaztetxoei begira egindako liburuak dira. Frantsesez, ingeleses, italianoz eta beste hizkuntza askotan argitaraturik dira.
-Besterik eskuartean?
-NIRE LEHEN LIBURUAK deitu liburu saila argitaraturik dugu. Irakurtzen ikasten ari diren haurrentzat moldatua da. Hitz banaka batzuk eta marrazkiak ugari dituzte. Izadiarekin harremanetan jarri nahi da haurra. Adin horretako haurrei dagozkien eran eginak dira. Umearen irudimena eta sormena gehitzeko asmoz burutuak dituzu. Liburu oso egokiak direlakoan gara. Nizako liburu azokan saria irabazia da. Europan eta Amerikan umeentzat egin den bururik onena bezala hartu zen.
-Lan onak dira ezpairik gabe, baona itzulpenak dira. Euskal jatorrikoak sortzea ez litzateke hobe?
-Euskal jatorrikoak sortu eta burutu behar dira, noski. Baina guk oraindik lan asko euskarara itzuli behar dugu. Hutsa dogu oraindik eta gauza haunditan amets egiten dugu. Interesgarria izango da Maoren lanak euskaraz ematea, baina gure herriak gai xeheagoen beharra du: ipuinak, nobelaixuak eta abar behar ditugu ugari, barra barra. Erdaraz gauza on asko da. Besteren lanaz baliatzen ikasi behar dugu. Aurten bertan Frankfurt-eko azokara joan asmoz gara. Libururik onene; begia bota nahi genieke.
-Badirudi denok ikastolara begira ari zaretela, denok hortxe atzaparka.
-Gu ez gara zuzenean ikastolari begira ari. Aurreneko liburuak eskola nazional batean saldu ditugu. Ikastolan eta beste edozein eskolatan ikasten ari diren haur eta gaztetxoen artean saltzen saiatuko gara. Gainera, gu ez gara testuak egiten ari. Dibulgazio mailako liburuak egiten ditugu. Honelako liburu asko behar da Euskal Herrian. Testugintzan lanean ari direnen lan bikainaren osagarri izan dadila gurea, nahiko genuke.
-Beharrezkoak ditugu itzulpenak Horretan ez da dudarik. Baina gurea ez den mundua ematen diete gure haurrei honelako liburuek.
-Arrisku hori bada, ezin uka dezakegu. Guk, ordea, ez ditugu itzulpen soilak egiten. Honerako taxutuz itzultzen ditugu erdal liburuak. MUNDUAN ZEHAR enziklopedian hemengo gai asko sartu dugu: Euskal Herria euskal jaia, baserria, pelota bertsolariak MUNDUAN ZEHAR egiten den ibili horretan ez da Euskal Herria ahantzi. Ez da ahaztekoa ere.
-Lehen ere honelako gauza batzuk eginak badira.
-Bai. Baina batzuk zail samarrak direla uste dugu. Euskara batuan egin nahi izan ditugu. Horretan ez dogu dudarik izan. Honelako gauzetan beharrezkoa da euskara batu bat. Euskara batua indartzeko biderik onenetakoa, gainera, honelako liburu interesgarriak egitea da. Gutxi batzuentzat egiten diren liburuekin bakarrik ez du herrian indarrik hartuko. Hori bai, ahal den euskararik errazenean argitara eman nahi genituzke.
--Lehen aldiz plazaratzen zareten, une honetan zerbait esan nahi ahal diezue irakurleei?
--Diren premiei erantzun nahi genieke. Esaten eta eskatzen zaigun guztia egiteko prest gara. Besteren iritziak entzuteko borondatea badogu. Baita edonorri laguntzeko asmoa ere. Euskaldungoaren zerbitzuan jarri nahi genuke, beraz. Eta guratzat egilen den lana itxurantzean ordaindu nahi genuke. Euskaltzaletasun eta boronte hutsez ezin daiteke lanean ihardun. Bizi ere egin behar du jendeak. Honetan oso iritzi okerrak dira. Tornilloak egiten ari dena aberastea ondo iruditzen zaigu. Baina euskal lanean ari denari bizitzerik ere ez diogu opa. Liburugintzan sartzen denak besteak bezalaxe negozioa egiteko eskubidea du. Komerzializatzen ez den bitartean dena bertan behera geratuko da. Itxurantzean bizitzeko modua behar du euskal lanetan ari denak. Bestela ez dugu Euskal Herriarik, euskal kulturarik eta euskararik egingo eta Jasoko.
Hona, bada, Ediciones Vascas argitaldariaren asmoak, lanak eta borondatea Donostian ditugu beronen zuzendariak zernahitarako. Serrano Angita 4garrenean.
Ongi etorriak izan zaiteztela euskal kulturaren alorrera.
IRASTORTZA
1

GaiezKulturaArgitalgintArgiteletxeEdiciones V
GaiezKulturaItzulpenginBesteak
PertsonaiazLEZEA1
PertsonaiazGALLARDO1
EgileezIRASTORTZA3Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Lagunak, adiskideak eta beste hainbat etsai

Gorka Bereziartua

Hezkuntza komunitateak protestara deitu du Palestinako haur eta nerabeen alde

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

2x11: Odei Barroso | Erabakiak hartzea

ARGIA

Hezkuntza publikoari buruz hitz txintik ere ez hauteskundeetan!

Nagore Iturrioz Lopez | Yolanda Porres García | Steilas sindikatua

Beste 40 urtez esperoan egon nahi ez baduzue

Iñigo Satrustegi

Azkenak

2024-04-30 | Gedar

Pertsona afroamerikar bat erail du Poliziak AEBetan, belaunarekin lepoa estutu ostean

Istripu batetik ihes egin zuela aitzakiatzat hartuta, taberna batera sartu, lurrera bota eta buruz behera lotu zuten poliziek 53 urteko gizona. Zortzi minutuz izan zuten lurrean.

2024-04-30 | Mikel Aramendi

Aranetatarrak

2024-04-30 | Axier Lopez

Hinteligentzia

2024-04-30 | Mikel Garcia Idiakez

Nola landu desirak, aniztasun sexuala edota identitatea 12-18 urteko ikasleekin?

Gorputzak, identitateak, desirak, justizia soziala, ahalduntzea eta memoria: sei arlo horien bueltako unitate didaktikoak kaleratu dituzte, DBH eta Batxilergoko ikasleekin lantzeko. LGBT+ pertsonen testigantzak, diskriminazioa eta aldarrikapenak oinarri, “armairuan... [+]

2024-04-29 | ARGIA

2x11: Odei Barroso | Erabakiak hartzea

MULTIMEDIA - BTN

Eguneraketa berriak daude