Itzulpenez Baliatu Beharra


1975eko urriaren 19an
Endrike Lezea eta Julian Gallardo, Ediciones Vascaseko zuzendariei elkarrizketa
Itzulpenez Baliatu Beharra
"Ediciones-Vascas" Hortik Abiatu Da
Endrike Lezea eta Julian Gallardo Ediciones Vascas deitu argitaldariaren zuzendariak ditugu.
Bi helburu ditu argitaldari honek: euskal gaien berri eman erdaldunei eta erdal libururik interesgarrienak euskaratu.
MUNDUAN ZEHAR deitu enziklopedia euskaratzen eta argitaratzen ari da. Gaztetxoei begira egina da. NIRE LEHEN LIBURUAK, berriz, irakurtzen ikasten ari diren haurrentzat moldatua. Hamar liburu dira sail honetan. Eskolaz-eskola zabaltzen hasiak dira.
Lan interesgarria dirudi.
-Ediciones Vascas deitu argitaldaria zer den esango ahal diguzue?
-Etxe hau ezaguna da. Euskal gaiei buruzko liburuak zabaldu izan ditu. Baino orain argitaratzen hasi gara beste etxe batzuekin elkar-lanean.
-Betiko eztabaidan sartzen gara, euskal gaiak, baina gaztelaniaz...
-Gauden egoeran euskal gaiak gaztelaniaz ematea behar beharrezkoa iruditzn zaigu guri. Bide hobeak jartzen ez diren bitartean euskararik ikasiko ez duen jende asko da Euskal Herrian; etorkinak asko, jatorriaz bertakoak beste zenbait. Gauzak diren bezela direlako euskararik ikasiko ez duen jende horri Euskal Herriaren berri eman behar zaio. Bestalde, hemendik kanpora jendeak ere jakin behar du gure berri: gure izaeraren, kondairaren eta arazoen berri. Egia esan, euskal gaiei buruzko liburu asko saltzen dugu Madrillen bertan.
-Beharrezkoa da lan hori, noski. Baina jendeak errazera jotzen du. Gaztelaniaz aukera duen bitartean ez du euskararik ikasteko ezer egiten.
-Hori hala da. Baina dena ez da egun batean egiten. Poliki poliki aldatzen dira gauzak. Geuk ere ez dugu dena erdaiaz argitara nahi. Euskarara itzuli nahi genituzke libururik interesgarrienak.
-Zertan ari zarate une honetan?
-MUNDUAN ZEHAR deitu enziklopediarekin ari gara burubelarri. Itzultzaile mordoska ari da lan horretan: Xabier Mendiguren, Jose A. Agirre, Mikel Atxaga, Imanol Laspiur, Jexux Mari Arrieta, Knörr, J. R. Zubimendi, Aleman, Kintana, Zabale ta eta abar. Gure eskerrik beroena har bezate idazle saiatu hoiek denek. Gaztetxoei begira egindako liburuak dira. Frantsesez, ingeleses, italianoz eta beste hizkuntza askotan argitaraturik dira.
-Besterik eskuartean?
-NIRE LEHEN LIBURUAK deitu liburu saila argitaraturik dugu. Irakurtzen ikasten ari diren haurrentzat moldatua da. Hitz banaka batzuk eta marrazkiak ugari dituzte. Izadiarekin harremanetan jarri nahi da haurra. Adin horretako haurrei dagozkien eran eginak dira. Umearen irudimena eta sormena gehitzeko asmoz burutuak dituzu. Liburu oso egokiak direlakoan gara. Nizako liburu azokan saria irabazia da. Europan eta Amerikan umeentzat egin den bururik onena bezala hartu zen.
-Lan onak dira ezpairik gabe, baona itzulpenak dira. Euskal jatorrikoak sortzea ez litzateke hobe?
-Euskal jatorrikoak sortu eta burutu behar dira, noski. Baina guk oraindik lan asko euskarara itzuli behar dugu. Hutsa dogu oraindik eta gauza haunditan amets egiten dugu. Interesgarria izango da Maoren lanak euskaraz ematea, baina gure herriak gai xeheagoen beharra du: ipuinak, nobelaixuak eta abar behar ditugu ugari, barra barra. Erdaraz gauza on asko da. Besteren lanaz baliatzen ikasi behar dugu. Aurten bertan Frankfurt-eko azokara joan asmoz gara. Libururik onene; begia bota nahi genieke.
-Badirudi denok ikastolara begira ari zaretela, denok hortxe atzaparka.
-Gu ez gara zuzenean ikastolari begira ari. Aurreneko liburuak eskola nazional batean saldu ditugu. Ikastolan eta beste edozein eskolatan ikasten ari diren haur eta gaztetxoen artean saltzen saiatuko gara. Gainera, gu ez gara testuak egiten ari. Dibulgazio mailako liburuak egiten ditugu. Honelako liburu asko behar da Euskal Herrian. Testugintzan lanean ari direnen lan bikainaren osagarri izan dadila gurea, nahiko genuke.
-Beharrezkoak ditugu itzulpenak Horretan ez da dudarik. Baina gurea ez den mundua ematen diete gure haurrei honelako liburuek.
-Arrisku hori bada, ezin uka dezakegu. Guk, ordea, ez ditugu itzulpen soilak egiten. Honerako taxutuz itzultzen ditugu erdal liburuak. MUNDUAN ZEHAR enziklopedian hemengo gai asko sartu dugu: Euskal Herria euskal jaia, baserria, pelota bertsolariak MUNDUAN ZEHAR egiten den ibili horretan ez da Euskal Herria ahantzi. Ez da ahaztekoa ere.
-Lehen ere honelako gauza batzuk eginak badira.
-Bai. Baina batzuk zail samarrak direla uste dugu. Euskara batuan egin nahi izan ditugu. Horretan ez dogu dudarik izan. Honelako gauzetan beharrezkoa da euskara batu bat. Euskara batua indartzeko biderik onenetakoa, gainera, honelako liburu interesgarriak egitea da. Gutxi batzuentzat egiten diren liburuekin bakarrik ez du herrian indarrik hartuko. Hori bai, ahal den euskararik errazenean argitara eman nahi genituzke.
--Lehen aldiz plazaratzen zareten, une honetan zerbait esan nahi ahal diezue irakurleei?
--Diren premiei erantzun nahi genieke. Esaten eta eskatzen zaigun guztia egiteko prest gara. Besteren iritziak entzuteko borondatea badogu. Baita edonorri laguntzeko asmoa ere. Euskaldungoaren zerbitzuan jarri nahi genuke, beraz. Eta guratzat egilen den lana itxurantzean ordaindu nahi genuke. Euskaltzaletasun eta boronte hutsez ezin daiteke lanean ihardun. Bizi ere egin behar du jendeak. Honetan oso iritzi okerrak dira. Tornilloak egiten ari dena aberastea ondo iruditzen zaigu. Baina euskal lanean ari denari bizitzerik ere ez diogu opa. Liburugintzan sartzen denak besteak bezalaxe negozioa egiteko eskubidea du. Komerzializatzen ez den bitartean dena bertan behera geratuko da. Itxurantzean bizitzeko modua behar du euskal lanetan ari denak. Bestela ez dugu Euskal Herriarik, euskal kulturarik eta euskararik egingo eta Jasoko.
Hona, bada, Ediciones Vascas argitaldariaren asmoak, lanak eta borondatea Donostian ditugu beronen zuzendariak zernahitarako. Serrano Angita 4garrenean.
Ongi etorriak izan zaiteztela euskal kulturaren alorrera.
IRASTORTZA
1

GaiezKulturaArgitalgintArgiteletxeEdiciones V
GaiezKulturaItzulpenginBesteak
PertsonaiazLEZEA1
PertsonaiazGALLARDO1
EgileezIRASTORTZA3Kultura

Azkenak
EAEko euskaltegietan A2 mailan matrikulatzea oraingoaren laurdena kostako da

Datorren ikasturtetik aurrera, euskaltegietan A2 mailan matrikulatzen direnek orain arte bezala 310 euro ordaindu beharrean, 70 euro ordainduko dituzte. Maila gaindituz gero, ordaindutakoa itzuliko zaie ikasleei. 


Guardia Zibilak “hemendik fan egiteko” eskatuko dute ekainaren 14an Oñatin

Kuartela herrixantzat lelopean indar okupatzaileek Euskal Herritik irten behar dutela aldarrikatzen du Fan Hemendik taldeak.
 


Gure haurrak ere badira ekimenak mobilizazioa egingo du ekainaren 12an, Gasteizen

Rafah-ra doan nazioarteko martxarekin bat eginez, Gasteizen mobilizatzera deitu du plataformak, baita ikasgeletan ere. Palestinar haurrekiko elkartasun argazkiak ateratzeko eskatu du.


Bake Bideak eta Bakegileak bide amaierara iritsi dira

Aieteko Nazioarteko Bake Konferentzia 2011n egin zen Donostian eta ondoren sortu zen Bake Bideak, Ipar Euskal Herritik bake prozesua sustatzeko. Bakegileen zeregina ETA armagabetzeko ekinbide zibila antolatzea izan zen. Orain, desegingo direla iragarri dute bi ekimenek.


2025-06-06 | Gedar
EAEko kartzelariak greba egitera deitu ditu ELAk

Espetxeetako funtzionarioek lanuzte partzial bat egingo dute ekainaren 9tik 15era bitartean.


Idoia Asurmendi
Bihotzetik berriz pasatzea

IDOIA ASURMENDI
Non: Bilboko Kafe Antzokian.
Noiz: maiatzaren 29an.

----------------------------------------------------
 
Termometroak 30 gradutik gora markatzen ditu, uda giroa nagusi da eta Bilboko kaleak herritar aztoratuz beteta daude. Horrelako egun... [+]

Torturaren 21 biktima berri aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.


111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak

Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.


Non daude kaparrak?

Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]


“Zaurgarritasun Indizea”, Jaurlaritzak nahi duena egiteko koartada

Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?

Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]


Ostiralean hasi eta urte bukaera arte iraungo du Arestiren ekarria ezagutarazteko Bilboko egitarau oparoak

Euskaltzaindiak, EHUko Gabriel Aresti Katedrak, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Bilboko Koral Elkarteak elkarlanean antolatu dute egitaraua. Ostiral honetan, adibidez,  Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren Etxea emanaldia joko du Euskaltzaindiaren... [+]


GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak

Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.


Energia berriztagarrien arloko kooperatiben europar federazioko Kontseilu Errektoreko kide bihurtu da Goiener

Rescoop.eu federazioko Kontseilu Errektorean sartu da Goiener kooperatiba, eta  "lorpen handitzat" jo du ardura berri hori. Iragan maiatzaren 22an Krakovian (Polonian) egindako Energia Komunitarioaren Foruman parte hartu ahal izan dute, eta une inportantea izan... [+]


Eguneraketa berriak daude