Iruinean, Donostian eta Gasteizen dugu laster


1974ko martxoaren 24an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Juan Antonio Urbeltz, ARGIA DANTZA taldearen zuzendariari elkarrizketa
Joxe Ormazabal, ARGIA DANTZA taldearen idazkariri elkarrizketa

ARGIA DANTZA TALDEA
Iruinean, Donostian eta Gasteizen dugu laster
Laster ikusi ahal izango dugu euskaldunok ARGIA dantza taldeak eratu duen saioa Iruinean izango dute nafarrek Martxoaren 30ean. Donostian izango dugu gipuzkoarrok Apirilaren 3an. Gasteizen, berriz, araberrek Maiatzean.
Berrogeiren bat dantzarik osatzen dute talde hau Lehendik ere oso ezaguna da Euskal Herrian. Baina are ezagunago egingo da oraingoan. Ia galdurik zeuden dantza eta doinu berriak azalduko dizkigu oraingo agerraldian
Izugarrizko lana egiten ari dira dantzak bilatzen eta berritzen; pausoak, doinuak, jantziak ohiturak eta abar nola ziren aztertzen.
Jendearen aurrean egin behar duen agerraldia baino lehen ikusteko zoria izan dugu talde hau dantzan "San Telmo"n. Kazetari eta argazkigile asko ikusi genuen Taldearen zuzendari Juan Antonio Urbeltz eta idazkari Joxe Ormazabalekin mintzatzeko aukera ere izan genuen
-Noiztik hartu du honelako eraberritua taldeak?
-Orain dela zazpi urte eraberriitu zen taldea. Geroztik dantzen jatortasunaren bila gabiltza etengabe. Herriz herri ibili ohi gara dantza-bila. Herri bakoitzean egiten den bezala jaso nahi izaten dugu. Herri bakoitzeko aiton-amonengandik ikasi nahi izaten dugu. Gero, zaharrengandik ikasitakoa, geuk osatu behar izaten dugu.
-Bai al du batasunik zuen dantza saioak?
-Bai, azken urteotan halako batasun bat eman nahi izaten diegu gure dantzei. Eskualde edo bailara batekoak hartu ohi ditugu. Horixe egin genuen Nafarroa. Behereko inauteriaz. Horretan ere bi zati bereizten genituen. Aurreneko zatia Iztuetari jarraituz moldatu genuen. Bigarrena, berriz, plazako dantzari jarraituz, gizonezko eta emakumezko, nahasian zirelarik.
-"Lesakako dantzak" deituriko dantza dauzkazue beste batzuen artean Emaiguzu horren berri?
-Gipuzkoako ezpatadantzari oso loturik dago. San Fermin egunez dantzatu ohi da Lesakan. Garai batean San Juan eta Besta berri egunaz ere egin ohi zen. Bi hauzoek, Onin zubigainean egin ohi zuten batzarrea ospatzen da dantza horretan. Gillermo Agara, Santiago Irigoyen eta Manuel Igeak lagundu digute dantza hau osatzen.
-Nola borobiltzen duzue aurreneko zatia?
-"Lapurdiko iñauteriaz" amaitzen dugu lehenengo zatia. Nafarroa behereko eta Nafarroa goeneko zenbait dantzaren kutsuz taxuturik dago. Ustaritz aldean aurkitu dugu.
-Urdiaingo dantzak ere sartu dituzue.
-Aspaldiko dantzak dira. Emakume talde baten abestiz hasten dira. "Giza-dantza" deitzen zaio Urdiainen. Bizkaiko "Gizon-dantzaren" antza du eta Bi dasoako "soka-dantza"rena Tartean "Pazkuetan den alegerena" deituriko dantza sartzen dugu. Mende honen haseran galdu zen Urdiainen. Joxe Mari Satrustegik eta bertako gazteek lagundu digute ikastea. Jantzien berri, berriz, Karmele Gofiik eman digu.
-"Lizarrako Larrain dantzaz" amaitzen duzue saioa
-Nafarroako "Ingurutxo"aren antzekoa da Lizarragako Aita Hilario Olazaranek bildu, gorde eta moldatu zuen. Gizonezkoek eta emakumezkoek dantzatzen dute.
-Dantza hauekin azaldu behar al duzue boladi batean?
-Orain arte aldatzeko ohitura genuen. Baina oraingoan bolada batean dantza hauek egingo ditu gure agerraldietan. Badaiteke gerora Zuberoako iñauteriaz osatzea eta aberastea gure dantzak.
Dantza saio bikaina moldatu duela uste dugu ARGlAk. Dena zaintzen du ondo: jantziak, abestiak, musika-tresnak, dantzak .
Jendeak oso gutxi ezagutzen dituen dantzak agertuko dizkigu dantzari talde honek. Ez da nolanahikoa "Lapurdiko iñauteriak" sortzen duten alaitasuna. Jendea ahozabalik utziko dute dantza hauek.
Udaberria berain zoroa eta apaina agertzen zaigu ARGIA bere dantza hauekin. Dena kantu, dena lo dena bizitasun, alaitasun. Dantza batean jartzen Udaberriak izadi osoa. Hala jartzen du ARGIAk jendearen barruan.
ERRIALDE
12

GaiezKulturaDantzaEuskal Dant
GaiezKulturaDantzaTaldeakARGIA1
PertsonaiazURBELTZ1
EgileezHERRIALDE1Kultura

Azkenak
“Gaza militarki okupatzeko plana berehala gelditu behar du Netanyahuk”, esan du nazioarteak

Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.


Pazienteek 25 egun itxaron behar dituzte, batez beste, Osasun Mentaleko Zentruetan arta jasotzeko

25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude. 


Non dago Maider?

Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]


Oñatiko egoitza batera mugituko dituzte Donostian kale egoeran bizi ziren migratzaile maliarrak

Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.


“Intentsitate altuko” bi sexu eraso salatu ditu Gasteizko Mugimendu Feministak ostegun gauean

Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak. 


Gaza Hiria okupatzeko plana onartu du Israelgo Segurtasun Kontseiluak

Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]


Oholtza denontzat?
Feminista izango da, edo ez da izango

Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]


2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Errusiak baieztatu du Putin eta Trump datozen egunetan bilduko direla

Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]


Boubacar Diouf: “‘Manteroa’ izatea ez da delitua; bakean bizi nahi dugu, diskriminaziorik gabe”

Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]


Nafarroako suteak nekazaritzako makina batek sortu zituela baieztatu du gobernuak

338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.


ChatGPT psikologo bezala erabiltzearen arriskuez mintzatu da Mireia Centeno Gutierrez psikologo eta psikopedagogoa

Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Miren Agur Meabe
“Zalantza askorekin idatzitako liburua da, baina zalantzek bultzatzen gaituzte aurrera”

Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]


‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Eguneraketa berriak daude