Iruinean, Donostian eta Gasteizen dugu laster


1974ko martxoaren 24an
Juan Antonio Urbeltz, ARGIA DANTZA taldearen zuzendariari elkarrizketa
Joxe Ormazabal, ARGIA DANTZA taldearen idazkariri elkarrizketa

ARGIA DANTZA TALDEA
Iruinean, Donostian eta Gasteizen dugu laster
Laster ikusi ahal izango dugu euskaldunok ARGIA dantza taldeak eratu duen saioa Iruinean izango dute nafarrek Martxoaren 30ean. Donostian izango dugu gipuzkoarrok Apirilaren 3an. Gasteizen, berriz, araberrek Maiatzean.
Berrogeiren bat dantzarik osatzen dute talde hau Lehendik ere oso ezaguna da Euskal Herrian. Baina are ezagunago egingo da oraingoan. Ia galdurik zeuden dantza eta doinu berriak azalduko dizkigu oraingo agerraldian
Izugarrizko lana egiten ari dira dantzak bilatzen eta berritzen; pausoak, doinuak, jantziak ohiturak eta abar nola ziren aztertzen.
Jendearen aurrean egin behar duen agerraldia baino lehen ikusteko zoria izan dugu talde hau dantzan "San Telmo"n. Kazetari eta argazkigile asko ikusi genuen Taldearen zuzendari Juan Antonio Urbeltz eta idazkari Joxe Ormazabalekin mintzatzeko aukera ere izan genuen
-Noiztik hartu du honelako eraberritua taldeak?
-Orain dela zazpi urte eraberriitu zen taldea. Geroztik dantzen jatortasunaren bila gabiltza etengabe. Herriz herri ibili ohi gara dantza-bila. Herri bakoitzean egiten den bezala jaso nahi izaten dugu. Herri bakoitzeko aiton-amonengandik ikasi nahi izaten dugu. Gero, zaharrengandik ikasitakoa, geuk osatu behar izaten dugu.
-Bai al du batasunik zuen dantza saioak?
-Bai, azken urteotan halako batasun bat eman nahi izaten diegu gure dantzei. Eskualde edo bailara batekoak hartu ohi ditugu. Horixe egin genuen Nafarroa. Behereko inauteriaz. Horretan ere bi zati bereizten genituen. Aurreneko zatia Iztuetari jarraituz moldatu genuen. Bigarrena, berriz, plazako dantzari jarraituz, gizonezko eta emakumezko, nahasian zirelarik.
-"Lesakako dantzak" deituriko dantza dauzkazue beste batzuen artean Emaiguzu horren berri?
-Gipuzkoako ezpatadantzari oso loturik dago. San Fermin egunez dantzatu ohi da Lesakan. Garai batean San Juan eta Besta berri egunaz ere egin ohi zen. Bi hauzoek, Onin zubigainean egin ohi zuten batzarrea ospatzen da dantza horretan. Gillermo Agara, Santiago Irigoyen eta Manuel Igeak lagundu digute dantza hau osatzen.
-Nola borobiltzen duzue aurreneko zatia?
-"Lapurdiko iñauteriaz" amaitzen dugu lehenengo zatia. Nafarroa behereko eta Nafarroa goeneko zenbait dantzaren kutsuz taxuturik dago. Ustaritz aldean aurkitu dugu.
-Urdiaingo dantzak ere sartu dituzue.
-Aspaldiko dantzak dira. Emakume talde baten abestiz hasten dira. "Giza-dantza" deitzen zaio Urdiainen. Bizkaiko "Gizon-dantzaren" antza du eta Bi dasoako "soka-dantza"rena Tartean "Pazkuetan den alegerena" deituriko dantza sartzen dugu. Mende honen haseran galdu zen Urdiainen. Joxe Mari Satrustegik eta bertako gazteek lagundu digute ikastea. Jantzien berri, berriz, Karmele Gofiik eman digu.
-"Lizarrako Larrain dantzaz" amaitzen duzue saioa
-Nafarroako "Ingurutxo"aren antzekoa da Lizarragako Aita Hilario Olazaranek bildu, gorde eta moldatu zuen. Gizonezkoek eta emakumezkoek dantzatzen dute.
-Dantza hauekin azaldu behar al duzue boladi batean?
-Orain arte aldatzeko ohitura genuen. Baina oraingoan bolada batean dantza hauek egingo ditu gure agerraldietan. Badaiteke gerora Zuberoako iñauteriaz osatzea eta aberastea gure dantzak.
Dantza saio bikaina moldatu duela uste dugu ARGlAk. Dena zaintzen du ondo: jantziak, abestiak, musika-tresnak, dantzak .
Jendeak oso gutxi ezagutzen dituen dantzak agertuko dizkigu dantzari talde honek. Ez da nolanahikoa "Lapurdiko iñauteriak" sortzen duten alaitasuna. Jendea ahozabalik utziko dute dantza hauek.
Udaberria berain zoroa eta apaina agertzen zaigu ARGIA bere dantza hauekin. Dena kantu, dena lo dena bizitasun, alaitasun. Dantza batean jartzen Udaberriak izadi osoa. Hala jartzen du ARGIAk jendearen barruan.
ERRIALDE
12

GaiezKulturaDantzaEuskal Dant
GaiezKulturaDantzaTaldeakARGIA1
PertsonaiazURBELTZ1
EgileezHERRIALDE1Kultura

Azkenak
Aroztegiko epaiketaren kronika (bosgarren eguna)
Frogarik gabe, zigor eskaera gogorra auzipetuen gainean

Fiskalak eta akusazio partikularrak zazpi auzipetuen zigor eskaerak berretsi dituzte, 46 urteko urtebeteko kartzela zigorra eta 56.000 euro enpresei egindako kalteen ordain gisa. Auzipetuen abokatuek absoluzioa eskatu dute. Epailearen eskuetan geratu da erabakia.


Arabako zentral fotovoltaikorik handienari baimena eman dio Espainiako Gobernuak

231.000 panel jarriko dituzte, Arabako hego-mendebaldeko ehun hektareatan zehar: Armiñonen. EUskal Herriko bigarren eguzki parke handiena izango da.


2025-05-23 | Gedar
Preso politikoei harrerak egitea debekatzen saiatuko dira berriz Espainiako Estatuan

PPk Senatuan proposatu du, gainera, euskal preso politikoek damua erakutsi behar izateko xantaia areagotzea.


2025-05-23 | ARGIA
Arantxa Tapia fitxatu duen enpresak diseinatuko du Jaurlaritzaren mila milioi euroko inbertsioa

Maiatzaren 22an EAEko Legebiltzarrak mila milioi euro zorpetzeko lege proiektua onartu du “zientzian, teknologian, enpresan eta industria sektorean eragiteko”. Naiz hedabideak jakitera eman duenez, Eusko Jaurlaritzak KPMG Asesores SL enpresari eskatu dio plana... [+]


2025-05-23 | Irutxuloko Hitza
Aldi baterako alokairu kontratuen “iruzurra” salatu du Donostiako Stop Kaleratzeakek

Donostiako Parte Zaharreko maizter batek 11 hilabeterako alokairu kontratua bost urterako legezko kontratu bihurtzea lortu du.


Netanyahuk dio ‘Palestina askatu’ dela gaur egungo ‘Heil Hitler’

Washingtonen Israelek duen enbaxadako bi langile tiroz hilda agertu eta gero egin ditu adierazpenak Netanyahuk. Israelgo Gobernuak zuzenean lotu ditu Washingtongo erasoak eta  Europako zenbait gobernuburuk Gazako sarraskiaren aurka egindako adierazpenak.


Seaskaren baliabideak emendatzeko eskatu diote Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko parlamentariek

Maiatzaren 21ean bidali diote gutuna Elisabeth Borne Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko sei parlamentariek. Dagoen ikasle kopurua ikusita, ikastoletarako aurreikusi dituzten lanpostuak "aise gutxiegi" direla deitoratzen dute gutunean. Kexua adierazteko... [+]


Eibarko Udalak jai batzordeari jarritako oztopoak salatu dituzte

Eibarko San Juanetara begira, Eibarko jai batzordeak udal-gobernuaren eta alkatetzaren aldetik jasotzen ari duen jarrera salatu du. JHH Jaixak Herrixak Herrixandakoak batzordeak luzatu proposamenak "arrazoirik gabe" errefusatu dituztela deitoratzeaz gain, Udalak... [+]


2025-05-23 | Elhuyar
Ipar globaleko konpainia gutxi batzuk dira baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazken arduradun nagusiak

Ehun konpainia multinazional baino ez daude baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazka guztien % 20aren atzean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egin duen ikerketa baten arabera. Ikerketak agerian utzi du iparralde globaleko herrialdeetako konpainiak baliabideez... [+]


“Arau askorekin jaten ikasten badugu, agian ez ditugu gorputzaren beharrak nabarituko”

Mireia Centeno Gutierrez psikopedagogoak haurren elikaduraren inguruko zenbait gako eman ditu; hala nola jatera behartzeak eta jakiak debekatzeak dituen ondorioak aipatu ditu.


Aroztegiko epaiketaren kronika (laugarren eguna)
Taldean erabakita, dena era baketsuan egin zutela esan dute auzipetuek

Ostegunean auzipetuek deklaratu dute, eta haien adierazpenetatik honakoa laburbildu liteke: Lekarozko plazan edo akanpadan biltzen ziren herritarrek taldean erabakitzen zuten zer egin; oro har, obren eremura joan eta makinen aurrean era pasiboan jarri.


2025-05-22 | ARGIA
Bizilagunekin plataformak ‘Donostia Tropikala’ festa egingo du maiatzaren 30ean

Ekimen honekin tonu alai eta ironikoan salatu nahi dute aldaketa klimatikoa eta turistifikazioa elkar elikatzen ari direla, eta horrek "gure hiria eta lurraldea merkatuaren logikaren esku uzten" dituela.


“Euskal Herrian berezko askapen prozesu bat badagoela konturatzeko balioko dute topaketek”

Burujabetzaren Aldeko Mugimenduak topaketak antolatu ditu larunbatean, Tafallan (Nafarroa). Egun osoko egitarau zabala antolatu dute, eta mugimendu horretako kide den José Javier Oses "Jotas"-ekin hitz egin du ARGIAk. Osesek azpimarratu du elkarteak Euskal Herri... [+]


Eguneraketa berriak daude