Gabriel Fauré: Requiem bat baino askoz gehiago
Frantziako musikagileei buruz hitz egitean, Claude Debussy eta Ravel etortzen zaizkigu burura. Bada dibertitzen denik ere, bata edo bestea defendatuz garai guztietako musikagile frantziar onena bezala. Egia esan, bi jeinu absolutu dira, beren garaiko zirkunstantzien ondorio. Oso kate-maila garrantzitsua izan ziren Frantziako musikaren historian, eta Europako musikaren historian orokorrean.
Baina kate-maila horren aurretik beste bat zegoen: César Franck eta Gabriel Faurérena hain zuzen ere. Beren ondorengoen osperik ez duten bi aitzindari distiratsu.
Gabriel Fauréren figura aztertuko dut. Lehenik eta behin, azaroaren 4an bete zelako haren heriotzaren mendeurrena. Ez dira falta izan konpositore handi honen omenezko kontzertuak. Batez ere bere Requiem zoragarria interpretatuz. Baina bada beste arrazoi bat hura gogoratzeko. Gure Maurice Ravelengan eragin handiena izan zuen irakasleetako bat izan zen. Esan dudan bezala, frantziar musikari handienetako bat da Ravel, eta, zalantzarik gabe, garai guztietako euskal konpositorerik garrantzitsuena da. Bidezkoa da Ziburuko musikariaren talentu handia moldatu zuena gogoratzea.
Eta, jakina, bada hirugarren arrazoi bat berari buruz hitz egiteko. Bere musika-ondare zoragarria. Ez da bere ondorengoak bezain ospetsua, bai, baina pianorako konposatu zuen musika da entzun daitekeen gauzarik ederrena eta iradokitzaileena. Bere harmonien maisutasunak, "Fauré soinu" bereziak, lanbro berezi batez betea, harmoniaren mundua artez maneiatzen duenak bakarrik lor dezakeen haloa, bere piano-musika harribitxi errepikaezin bihurtzen dute.
Oro har, formatu handiei eta handitasunari okorrean ihes egiten zien konpositorea izan zen. Esaten denez, bere garaiko musikari guztien artean bera izan zen wagneriar eraginetik musika independentea egiten hobekien lortu zuena. Gauzak ez ziren errazak izan berarentzat, akademizistek iraultzaile arriskutsutzat jotzen baitzuten. Kontserbatorioko zuzendaria izan zen, eta pultsu irmoz maneiatu zuen hil arte. Izan ere, esparru akademikoan gertatzen ziren nepotismo eta bidegabekeria batzuk ezabatzea lortu omen zuen, eta horrek liskarrak sortu zizkion.
Baina, zalantzarik gabe, Gabriel Fauréren gauzarik garrantzitsuena haren ondarea da, maisu eta egile bikaina zen aldetik. Kolorearen zentzua magistrala da bere lanetan. Bestalde, oso zaila da interpretatzeko musikari ez profesionalentzat, birtuosismoa sistematikoki saihesten duen arren. Bere legatutik, errepertorioan gehien interpretatzen den obra Requiem da, bere garaian "hildako mezen" tradizioan inflexio-puntua izan zena. Hala ere, lehen esan dudan bezala, piano-musikaren kolorea eta giro berezia paregabeak dira musikaren historian. Nocturnoak eta Barcarolak dira goxotasunaren kintesentzia. Azkenaldian, sarriago interpretatzen dira, baina ez dira programatzen guk nahi bezain sarri. Aukera baduzue, entzun pieza hauek, mesedez.
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Gewandhausorchester Leipzig.
Zuzendaria: Andris Nelsons. Donostiako Orfeoia.
Koru zuzendaria: Esteban Urzelai.
Bakarlariak: Julia Kleiter (sopranoa), Christian Gerhaher (baritonoa).
Egitaraua: Mendelssohn eta Brahmsen lanak.
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Gewandhausorchester Leipzig.
Zuzendaria: Andris Nelsons.
Bakarlaria: Isabelle Faust (biolina).
Egitaraua: Pärt, Dvorak eta Sibeliusen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Le Concert des Nations. La capella Nacional de Catalunya.
Zuzendaria: Jordi Savall.
Abesbatzaren prestaketa: Lluís Vilamajó.
Egitaraua: Mendelssohnen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.
---------------------------
Oraingo... [+]
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Victoria Eugenia Zikloa. Mitsuko Uchida (pianoa).
Egitaraua: Beethovenen hiru azken sonatak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia Antzokia.
Data: abuztuaren 18a.
Mitsuko Uchidak Musika Hamabostaldia bisitatzen duen hirugarren aldia da. Bere estiloak... [+]
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Zer: Euskadiko Orkestra
Zuzendaria: Diego Martin-Etxebarria. Easo Abesbatza
Zuzendaria: Gorka Miranda
Bakarlariak: Arantza Ezenarro, Gillen Munguía, Marifé Nogales, Lucía Gómez, Juan Laborería, José Manuel Díaz, Darío Maya, Luken... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.
-------------------------
Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]
Zer: “Requiem (s)”. Ballet Preljocaj.
Koreografia: Angelin Preljocaj.
Eszenografia: Adrien Chalgard.
Argiztapena: Éric Soyer.
Jantziak: Eleonora Peronetti.
Bideoak: Nicolas Clauss.
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren... [+]
Azken urteotan egin dudan bezala, Musika Hamabostaldiak 86. ediziorako prestatu duen egitarau ederra ikusita, nire iradokizun eta gomendio bereziak egiten dizkizuet.
Egia esan, eta ia beti gertatzen den bezala, oso zaila da kontzertu batzuk nabarmentzea, horiek guztiak... [+]
Jon Esnaola (Tolosa, Gipuzkoa, 2000) konpositoreak Eusko Ikaskuntzaren saria jaso du joan den apirilean, Nestor Basterretxearen omenezko LUUR obrarengatik, eta lan horixe bera joko du Euskadiko Gazte Orkestrak orain, uztailaren 11tik 15era, EAEko hiriburuetan eta Hondarribian... [+]
Beethovenen 'Missa Solemnis'
- Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
- Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]
VERDIREN OTELLO OPERA
- OLBEk antolatutako emanaldia.
- Musikariak: Kieveko Orkestra Sinfonikoa eta Bilboko Operaren Abesbatza.
- Bakarlariak: J. de León, E. Jaho, C. Sgura, M. Atxalandabaso, A. Tobella, V. Esteve, F. Latorre, J.M. Díaz.
- Non: Bilboko... [+]
Samuel Mariño + Gabetta Consort
Zuzendaria eta biolin bakarlaria: Stefano Barneschi.
Zer: Purcell, Händel, Geminiani, Vivaldi eta Graunen lanak.
Noiz: maiatzaren 9an.
Non: Iruñeko Baluarte Jauregian.