Noiz ospatuko dugu gurea?

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Putzua
Goiatz Labandibar
Erein, 2024

----------------------------------------------------------

Goiatz Labandibarren Putzua egun batean gertatzen den hazkunde nobela bat da: hilekoa jaisteak markatzen duena, hain zuzen ere. Edo bestela esanda, heroiaren bidaia bat, zergatik ez.

Nobela mota honetan gertatu ohi den moduan, Laure protagonistaren mundu ezaguna aldatzen duen zerbait gertatu da: hilekoa jeitsi zaio goiz horretan. Laure bakarrik dago etxean eta kuleroak odolduta dituela konturatu denean burutik pasatu zaion pentsamenduak irekitzen du lehenengo orria: “Hil egingo naiz...”. Beldurra du: beldurra hiltzeari, gaixotzeari, hondartzara joan ezinari. Dena hilekoaren erruz.

Telefonoz amarekin hitz egiten duenean Laurek hilekoa denik ukatzen du, ez baitu egoera hori onartu nahi. Eta lotsa ere sentitzen du. Horregatik, amonari eta aitari ez kontatzeko eskatzen dio amari. Eta laguneri ere ezer ez kontatzea erabakitzen du. Ania, ahizpa nagusia, izango da lasaitasun hitzak eskainiko dizkiona.

Heroiak bidaia hasi aurretik sentitzen dituen ohiko sentimenduak ditu Laurek: beldurra, ukapena eta lotsa.
Bazkal orduan etxean elkartu dira denak: ama, aita, Ania, amona eta Laure bera. Nahastuta dago, kontraesanez eta zalantzaz betea.

Heroiaren bidaian mentoreak funtzio garrantzitsua du: bidaia egitera animatu eta bidean akonpainatzea da bere lana. Kasu honetan hainbat mentore izango ditu Laurek, hilekoaren begiradatik arketipikoak izan daitezkeenak eta bizitzaren zikloko momentu ugari errepresentatzen dituztenak. Aurrenekoa Ania da: lehenengo hilekoa denboran gertuen duen pertsonaia. Ama menopausiatik gertu dago eta hilekoarekin bizitzera ohitu ostean galtzeak sortzen dion beldurra partekatzen du Laurerekin. Bera ere aldaketa fasean dago eta ongi ulertzen du alabaren egoera. Lotsa gaindituta, amonarekin hitz egitera animatzen da Laure: jada odolik ez duen pertsonaia, zahartzaroan sartu dena jada.

Konfiantza eta segurtasun egoera sortzea lortu dute denen artean eta horrek lehenengo hilekoa ospatzeko ausardia eman dio Laureri. Aitak kontu logistikoekin lagunduko dio eta etxekoekin batera lagunak ere gonbidatu ditu pizza jan eta telesail bat ikustera. Segituan txor-txor hasi dira denak, hilekoarekin duten harremanaz eta beldurrez hitz egiten, konfiantzan eta gustora asko. Eguna hasi duenean baino jakintza gehiago du Laurek egunaren amaieran; eta deserosoa eta ezezaguna zitzaion hori ospatzeko adorea bildu ditu.

Esango didazue bidaia hasten denean amaitzen dela liburua, baina txiribuelta ederra eman dion bidaia irakur dezakegu testu honetan. Ospatuko dugu gure lehenengo hilekoa?


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Gu, jende berria, jende zaharra

Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022

-----------------------------------------------------

Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]


Negu gorrirako ipuina

Carmilla
J. T. Sheridan Le Fanu
Itzulpena: maialen berasategi
Erein, 2025

------------------------------------------------------------------------

Literatura unibertsala bilduman argitaratu berri dute J. T. Sheridan Le Fanu irlandarraren 1872ko Carmilla. Maialen... [+]


Bizitzaz eta beste

Agur Karibu
Marian Porcel
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------
 
Zaila da nobela hau definitzea, abenturazkoa da, iniziatikoa, filosofikoa, ekologista; baina horiek baino gehiago, edo horien guztien ondorioz, nobela... [+]

Hitzak mailu

SIMULAKRO BAT
Leire Ugadi
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------

Hitzak hautsi egin dezake, kolpatu, arrakalatu eta apurtu. Simulakro bat (Elkar, 2025) izendatu du Leire Ugadik (Urduña, 1996) simulakro hutsetik harago... [+]


Igeri ala ito

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Elkar, 2024

------------------------------------------------------------------

Helduentzat bigarren liburua du Karmele Mitxelenak. Lehenengoa ipuin liburua izan zen, eta honetan ere nabari zaio ipuingile eskua; izan ere,... [+]


Arlote alprojak edo langabe arruntak?

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025

------------------------------------------------------------

George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]


Oraindik gara mitiko

Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022

-----------------------------------------------------------------

This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.

Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]


Libra zaitez beti azal zurien eraginetik

Txori Gorri. Andre siux baten  idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022

-------------------------------------------------------------

Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]


Desberdinak gara

TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025

--------------------------------------------------------------------

Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]


Utopia akuilu

Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025

-----------------------------------------------------------

Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]


Hezurrak eta muina

hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025

-------------------------------------------------------
 
Ildaska gorridun larrua, kimu sortu berria edo muin kolore biziduna. Liburuak dakarkigunaren aieru da azala, sortzeaz mintzo baita Ane Labaka Mayozen... [+]

Puntadaz puntada aldatzen

Tapakia
Maite gurrutxaga
Erein, 2025

-----------------------------------------------------------

Tapakia liburu honen azala ikusten badugu, bertan sagu pipertu bat ikus dezakegu lehortzen ari den tapaki zuri-zuri baten ondoan. Gero, normalean kasu gutxi egiten diegun... [+]


Gure iragan femenino eta feministaz

Zuzi iraxegia. euskal emakume idazleak eta literatura klasikoa
Amaia Alvarez Uria
Testu zaharrak, 2024

----------------------------------------------------------------

Liburua esku artean izan aurretik ere arnas luze bat atera zitzaidan barru- barrutik: “ze... [+]


Herriaren bihotza zabaltzeko giltza

Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa
Amancay Gaztañaga
Elkar, 2024

-----------------------------------------------------

Amancay Gaztañagak Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa kaleratu du Alain Martinezen ilustrazioek lagunduta... [+]


Eguneraketa berriak daude