Kongok espero du tximino baztangari aurre egiteko adina txerto emango dizkiola Mendebaldeak
Kongoko Errepublika Demokratikoa ari da gehien jasaten tximino baztanga edo mpox-en epidemia. Urtea hasi zenetik 16.700 kasu atzeman dituzte, eta ia 600 pertsona zendu dira herrialdean; gehien-gehienak, haurrak.
Osasunaren Mundu Erakundeak hilaren 14an izendatu zuen osasun larrialdi egoera, tximino baztanga bereziki indartsu ari zelako agertzen eta zabaltzen Afrikako hainbat lekutan, besteak beste, Kongoko Errepublika Demokratikoan, eta apalago bada ere, baita Burundin, Kenyan, Ruandan eta Ugandan ere. Milaka eta milaka kasu atzeman dituzte kontinentean, eta heriotzak ere asko dira. Kongon bakarrik, 570; horietatik 480 inguru haurrak, Unicef-en arabera, eta asko 5 urtez azpikoak, horiek baitute-eta hilkortasun tasarik handienetakoa. GKEaren esanetan, tximino baztangaren egungo aldaera inoiz baino gehiago ari da hedatzen haurren artean. Horregatik, horiek zaintzeko premia aldarrikatu du.
OMEk larrialdi egoera deklaratu zuenez geroztik, nabarmenki, Europa eta oro har Mendebaldea barne eztabaidan aritu da, beste pandemia baten beldurrez-edo, ea mugak itxi ala ez eta ea orokorki herritarrak txertatu ala ez, zer neurri hartu eztabaidatzen. Horretan jarri da fokua, nahiz benetako fokua, premia beroa, Afrikan egon.
Kongo: "Ekarri txertoak"
OMEk hilaren 19an agerraldi baten bidez eskatu die tximino baztangak edo mpox-ek kaltetutako herrialdeei txertatze-plan bat diseinatu eta martxan jartzeko. Eskakizuna, beraz, Afrikari zuzendu zaio. Kongori, bereziki. Eta Kongoko Osasun ministro Samuel-Roger Kamba ez da isilik geratu: Mendebaldeari txertoak eskatu dizkio, "munduko gizateriaren onerako". Antza, hori esan duenerako, AFP agentziaren arabera, kontaktuak eginak zituen Kongoko Gobernuak; Japoniak 3,5 milioi dosi hitzemanak dizkio datorren asterako, eta AEBek beste 50.000 bat. "Plan estrategikoa egina daukagu, inork ez dezala pentsa horrela ez denik; espero duguna da txertoak iristea, orain", esan du ministroak France 24-k jaso duenez.
Txertoa, baina, ez da denentzat. Badira 18 urtetik gorakoentzakoak, eta badira haurrentzakoak ere. Europako Batasunak dituenak helduentzat dira, nahiz krisi larri egoeran nerabeei ipintzea ere aurreikusita dagoen. Japoniak emango dituen 3,5 milioi dosi horiek guztiak, esaterako, haurrentzat izatea espero dira. Gaur-gaurkoz, Gaixotasunen Prebentziorako eta Kontrolerako Afrikako Zentroak emandako datuen arabera, kontinentean 200.000 dosi inguru daude eskuragarri, eta gutxienez, egungo krisiari ziurtasunez aurre egiteko, hamar milioi dosi beharko lirateke. Alegia, 50 aldiz dosi gehiago behar ditu Afrikak. Japoniak eta AEBek iragarri dituztenak, beraz, ez dira aski izango.
Kongoko Osasun ministroak oroitarazi du 2022an gertatu zen tximino baztangaren mundu mailako agerraldian Mendebaldeak ez zuela ongi jokatu. Bere esanetan, txertoak ez ziren behar beste eta behar bezain azkar heldu kontinentera, nahiz "nabarmen sobera" eduki Europan eta AEBetan.
2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.
Osakidetzak berak aitortzen duenez, “komunikazioa tresnarik garrantzitsuenetako bat da jarduera asistentzialean; beraz, zerbitzuaren kalitatea bermatzeko, ezinbestekoa da paziente eta erabiltzaileak erosoen eta seguruen sentitzen diren hizkuntza ofizialean jardutea”.
Iazko udazkenean egin zuten sinadura bilketa, eta abenduaren 12an entregatu zituzten atxikimendu guztiak Osakidetzaren Gasteizko zerbitzu zentraletan.
Sindikatuak adierazi du bi ospitale horietan behin-behinekotasunean daudela langile gehienak, eta ordezkapenak ez direla bermatzen; ondorioz, langileen lan-karga areagotzen dela. Gehitu du larrialdi zerbitzuetan “gainkarga” dagoela.
Gazte batek etxetik atera eta psikologoarenera joateko bizi dituen beldurrak eta barne gatazkak lantzen ditu ‘Barruko dardara’ film laburrak. Maider Arrutik (Errenteria, Gipuzkoa, 2003) sortu du, eta agorafobia nola bizi duen ikusaraztea du helburu. Bere bizipenetan... [+]
“Ea hurrengorako ikasten duzun…”. Horrela agurtzen zuen amak onkologoa, kariñoz eta lotsarik gabe, kontsultatik ateratzen ginen bakoitzean. Hamar bat kontsulta egingo genituen bospasei urteren bueltan, eta agurra beti bera izaten zen. Emakume atsegina... [+]
Legez, 16 urte bete arte ezingo dituzte sare sozialak erabili Australian, urte bukaera honetatik aurrera. Baina nola gauzatzen da hori praktikan? Gobernuaren azterketa batek ondorioztatu du teknikoki bideragarria dela, eta aurrekaria jarri du bide bera hartu nahi duten... [+]
Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.
Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.
Lanez lepo harrapatu dugun arren, eskuzabal hartu gaitu Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak; elkarrizketarako aurrez adostuta genuen denbora luzatzen utzi digu, luze jo baitu solasaldiak. Karguan urtebete egin duelarik, berrikuntzaz aritu gara Begoña Pedrosarekin,... [+]
Langileak kexu agertu ziren ekainaren hasieran. Fernando Domínguez Nafarroako Osasun kontseilariak erantzun zien "euren eskuetan" zegoen guztia egiten ari zirela, baina baliabideak "mugatuak" zirela.
Gasteizko Lan arloko bigarren auzitegiak ebatzi du SIS Electricidad enpresarentzat lan egiten zuen eta 2019an hil zen behargina amiantoak eragindako minbizi batengatik hil zela. Udal galdarak konpontzeaz arduratzen zen elektrikaria, eta 1999tik 2017ra lan egin zuen enpresa... [+]
Hainbat urtetan jarduera hezitzaileak gazteleraz jaso ostean, bi urte direla Zabalgana ikastetxeak euskara hutsean ematea eskatu zion auzoko osasun zentroari. Osasun zentroko arduradunek diote ez dutela horretarako baliabiderik. Osakidetzak egoera ikasturte honetan... [+]
Maiatzaren 27an Frantziako Estatuko Legebiltzarrak onartu zuen heriotzarako laguntza baimentzen duen legea. Askok aurrerapen humanistatzat jo arren, lege berri honek kezkak piztu ditu pertsona ezinduen eskubideen aldeko mugimenduetan. Gaur egungo gizarteak ez badizkie pertsona... [+]
Hautaketa prozesuetako kudeaketa “geldirik edo kaosean murgilduta” dagoela diote elkarretaratzearen deitzaileek.