Zer da roller derby-a? Askotan azaldu behar izaten duzue?
Nahiz eta geroz eta ezagunagoa izan, agian komeni da azaltzea zer den: roller derby-a da quad patinetan jokatzen den kontaktu handiko kirola. Jokaldi bakoitzean, talde bakoitzeko bost pertsona ateratzen dira pistara, eta blokeoen bidez jammer [taldeko puntu egilea] deituriko jokalariak beste taldeko blokeatzaileek sortzen duten harresia pasa behar du. Bi taldeetako jammer-ak saiatu behar dira pasatzen, eta blokeatzaileak jammer-ak oztopatzen.

Zeren arabera aukeratzen dira jammer-ak eta blokeatzaileak?
Hasieran, aurreiritziengatik, uste nuen jammer-ak ezaugarri jakin batzuk izan behar zituela: inor baino txikiagoa izan, argalagoa, finagoa, azkarragoa edo biziagoa... Beste taldetan dauden erreferenteei esker ikusi nuen ez dela horrela, eta badaudela jokalari handiak eta lodiak eta jammer gisa jokatzen dutenak. Azkenean, roller derby-an ohiko arauetatik kanpo dauden gorputzak ere ikusarazten dira.

Kontaktuzko kirola izan arren, errespetuan oinarritua dago?
Esan ohi da roller derby-a “agresiboa” dela, baina ez dela “bortitza”. Beste kirol jardueretan, aldiz, zenbait dinamiketan eta jokalarien arteko harremanetan ikus daiteke indarkeria, baina roller derby-an, nahiz eta eman daitezkeen egoera bortitzak, sustatzen dena errespetuan, elkarlanean eta laguntasunean oinarrituta dago.

Komunitatea zarete?
Zenbait egoeratan tentsio uneak ematen dira jokoak hala eskatzen duelako, baina oso presente dago denok garela komunitatea eta elkarlana beharrezkoa dela. Taldeen arteko elkartasuna dago, amabitxiak izeneko figurak ditugu eta talde handiagoek txikiagoei laguntzen diete. Oso kirol minorizatua izanik, oso ohikoa izaten da beste talde bati jokalariak eskatzea edo jokalari erreferenteak beste taldeetara joatea laguntzera. Taldeen artean sekulako harremana dago, eta askotan ez dakigu zein taldekoa den nor.

Elkarlana sustatzeko hirugarren denbora edo after party-a egiten duzue. Zertan datza?
Jokalariei nolabaiteko aitortza egiten zaie; horretarako, sari banaketa egiten da eta hiru sari banatzen dira. Sariak ez zaizkie banatzen “hoberen” jokatu dutenei, baizik eta asko saiatu direnei edo lanketa handia egin duten jokalariei. Hau da, bateko edo besteko zailtasunak izan arren hor egon diren jokalariak saritzen dira.

Nire lehenengo partiduan blokeatzaile onenaren saria jaso nuen, eta ez nintzen onena izan, baina horrelako kontu sinbolikoek bidean izan ditzakegun arazoei aurre egiten laguntzen digute. Gainera, normalean, elkarrekin joan ohi gara afaltzera.

Nola iritsi zinen komunitate horren parte izatera?
Kalean ikusi nuen kartel batek erakarri ninduen, eta esaten zutenez ez zela beharrezkoa patinatzen jakitea, probatzera animatu nintzen. Segituan ikusi nuen espazio interesgarria izan zitekeela. Hala ere, hasieran gogorra izan zen patinatzen jakin gabe kontaktu handiko kirol batean aritzea.

Hasi berrientzat amabitxia izeneko erreferentziazko pertsona daukazue. Zein da bere funtzioa?
Saiatzen gara taldean norbait berria sartzen den bakoitzean erreferentziazko pertsona bat esleitzen. Batzuetan ez da erraza talde berri batean beharrak adieraztea edota galderak egitea. Horrez gain, erreferentziazko pertsonak izanik, proiektua aurrera atera eta taldea sostengatzeaz ere arduratzen da. Militantziatik asko duenez, batzuetan despistatu egiten gara.

Orduan, kirola izateaz gain, ekintza politikoa ere bada?
Guztiz politikoa da; gorputzetik egiten den praktika politikoa da. Derby komunitatean espresuki adierazten da espazio transfeminista eta queer-a dela edo queer pertsonei babesa ematen zaiela. Balore horiek oso presente daude egiten diren jarduera eta prozesu guztietan. Roller derbya babes, ahalduntze eta elkartasun gunea da zalantzarik gabe.

Badu zerbait artetik?
Oso propioa dauka queer izaera, eta aldi berean izaera sortzailea ere badu. Artearekin lotzen dut, agian ez formalki, baina gure taldeko gehienok artearekin lotura dugu izan ofizioz edo izan izaeraz, eta hori ez da kasualitatea. Azkenean, iraultzearekin harremana duen espazio bat da.

Autogestioan oinarrituta dago. Nola finantzatzen duzue?
Saiatzen gara merchandising-aren bitartez edo jarduera puntualekin dirua lortzen. Bestela, egunerokotasuneko kuota ordaintzen dugu eta horrekin gastuak ordaintzen ditugu. Oso xumeak gara: entrenatzen dugun lekua oso merkea da, prekarioa ere bai. Bilatu nahi dugu oso garestia ez den espazio duinagoa.