Bakarrik eta ikaraturik

Tik, bakarrik. Tak, ikarak | Patxi Zubizarreta eta Maite Gurrutxaga | Ikaselkar, 2021
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Benetan bitxia eta gomendagarria Zubizarretak eta Gurrutxagak eskaintzen diguten obra hau! Lehen orria kenduta gainerako guztia espazio berean gertatzen da; antzokian bageunde bezala, irakurleak agertokian (etxeko sukaldean) jazotakoak ikusi ahal izango ditu.

Hasieran narratzaileak bere burua aurkezten digu: “Nire izena da Edda (…) Ni naiz etxeko txikiena, gelako txikiena, munduko txikiena, ni Edda Arozena (…) baina nebak esaten dit: ‘Edda, Edda, logopeda!’Zergatik ote da? Zertiga teo da?” Irakurleak Eddaren bi ezaugarri nagusi ezagutzen ditu horrela, txikia dela eta hitz egiteko arazoak dituela batzuetan.

Aurkezpenetik aurrera, baina, dena gertatzen da sukaldean. Afaria prestatzen ari dela dei bat jaso eta korrika irten behar du Aitak ospitalera; Danel geratuko da orduan Edda zaintzen. Neskatilak, baina, heldu batekin egon nahi du eta aitari deituko diola dio; nebak ez dio uzten eta orduan amari deitzen dio. Amak haur eskolako albuma begiratzeko esaten dio, Eddak, aldiz, ipuin bat kontatzeko eskatzen amari; eta, horrela, honek hegaztien erregearen istorioa kontatuko dio, nola txepetx txikiak lortu zuen hegaztien erregina izatea: “Horra hor txikiena bilakaturik handiena”.

Istorioak aurrera jarraitzen du eta sukaldeko horma-erlojuak paper nagusia hartzen du kontakizunaren erritmoan. Gurrutxagak espazioaren gelditasuna eta mugimendua ederki islatzen ditu; dena geldi dagoela dirudi baina denborak dena aldatzen du apur bat. Horretaz gain, amaieran birramona bisitatzera doazenean ere sukaldeko irudia ageri zaigu ilunetan eta leihotik, urrutian, birramonaren etxeko eszena.

Istorio oso polita kontatzen zaigu eta oso modu poetikoan hainbatetan. Bakarrik gaudenean, babesgabe gaudenean, segundoak luzeagoak egiten zaizkigu, denbora geldoago pasatzen dela sentitu ohi dugu. Eta horixe da Eddari gertatzen zaiona. Tik, tak, bakardadea eta ikara sentitzen ditu neskatoak, harik eta beldurra uxatu eta bera izan arte Danel kontsolatzen duena.

Arestian aipatu bezala, kontakizun bat baino antzezlan baten aurrean gaudela ematen du. Albumaren erabilera, alde horretatik, aparta da istorioan zentratzeko, Eddaren garapena ikusteko eta eguneroko istorio hunkigarriaz irakurlea gozarazteko, narrazio eta ilustrazio aparten bidez.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Txiki eta Otaegi Valentzian

Ahanzturaren leizea

Paco Roca eta Rodrigo Terrasa

Itzultzailea: Bego Montorio

Astiberri, 2024

------------------------------------

Zer gertatzen da Ahanzturaren leizea Txiki eta Otaegiri buruzko polemika betean irakurtzen denean? Guri iruditu zaigu ez dagoela momentu... [+]


Gorputzak dio

Kontra

Ane Zubeldia Mangriñá

Susa, 2025

----------------------------------------------------------------------------------

Hatz-mamiekin jarraituta irakurtzeko azalerak bildu ditu Ane Zubeldia Magriñák bere lehen poema bilduman: ur gainak, zuhaitz... [+]


Kaixo berriro, karis

Beste zerbait

Danele Sarriugarte

Consonni, 2025

------------------------------------------------------------------------------------------

Zazpi urte pasatu dira bigarren eleberria argitaratu zuenetik eta hamaika lehenengo liburutik. Bitarte honetan, baina, letrei... [+]


Aberria eta hil

Eresia. Hil-kanta aitari
Goiatz Labandibar
Elkar, 2025

------------------------------------------------------------------

Goiatz Labandibarrek azken urteotan Amez (2022), Bekatua (2023) eta Zoo (2024) idatzi ondoren, Eresia. Hil-kanta aitari (2025) argitaratu berri du... [+]


Liburu ktitikak
Bizitzaz eta beste

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Balea Zuria, 2025

------------------------------------------------------------------

Lierni Azkargortak Anatomia Bertikalak liburuaren aurkezpen saioan esan eta Berria egunkariak jaso moduan irakurri ditut poema gehienak: ozen, ahoz... [+]


2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Gu, jende berria, jende zaharra

Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022

-----------------------------------------------------

Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]


Negu gorrirako ipuina

Carmilla
J. T. Sheridan Le Fanu
Itzulpena: maialen berasategi
Erein, 2025

------------------------------------------------------------------------

Literatura unibertsala bilduman argitaratu berri dute J. T. Sheridan Le Fanu irlandarraren 1872ko Carmilla. Maialen... [+]


Bizitzaz eta beste

Agur Karibu
Marian Porcel
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------
 
Zaila da nobela hau definitzea, abenturazkoa da, iniziatikoa, filosofikoa, ekologista; baina horiek baino gehiago, edo horien guztien ondorioz, nobela... [+]

Hitzak mailu

SIMULAKRO BAT
Leire Ugadi
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------

Hitzak hautsi egin dezake, kolpatu, arrakalatu eta apurtu. Simulakro bat (Elkar, 2025) izendatu du Leire Ugadik (Urduña, 1996) simulakro hutsetik harago... [+]


Igeri ala ito

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Elkar, 2024

------------------------------------------------------------------

Helduentzat bigarren liburua du Karmele Mitxelenak. Lehenengoa ipuin liburua izan zen, eta honetan ere nabari zaio ipuingile eskua; izan ere,... [+]


Arlote alprojak edo langabe arruntak?

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025

------------------------------------------------------------

George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]


Oraindik gara mitiko

Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022

-----------------------------------------------------------------

This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.

Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]


Eguneraketa berriak daude