Bilaketa
.jpg)
Laino itsuan zein gauaren erdian, joan zenaren bila edo inoiz izan ez zenaren xerka, nora ote doa Maixa Zugasti (Tolosa, 1973)? Ezin jakin. Hostoen hezurdura unatua trinko honen hiru zati bata bestearekin txirikordatuak dira Isiltasuna, Hitza eta Zarata. Isiltasuna izan baitaiteke zantzorik ozenena. Hitzek askotan ezer gutxi diote. Eta zarata izan daiteke, inoiz, Nick Caven errepika “Do you love me?” galdetuz.
Cave aipatzen du eta aipatzen du, baita Felipe Juaristi, edo osterantzean Caballero Bonald, edo Baudelaire, edo Margarit. Merezi du liburura ekarritako esaldi bakoitzak, poemarioaren atsegin iturrietarik bat dira poema edo abesti zatiok: Fran Pérez, Sarri, Rodriguez Castelló, María Zambrano... Aipu horien bitartez orrialdeek arnasa hartzen dute, arean astunak eta lausoak baitira piezetako asko, dena gandua, dena memoria, dena nekea: “hostoen hezurdura unatu, udazkenean./ Itxiko ditut begiak/ amets egarriz/ eta oroitzapenez beteko dut hustasuna./ Betiereko azal bakar izango gara,/ gau ilun-ilunean,/ lo hartu berritan”.
Maixa Zugastiren unibertsoan etorkizunak berak ere malenkonia puntu bat dauka, ohe hutsaren zapore urdina. Hostoen hezurdura unatua itxaroteari buruzko poema liburua dela uste dut, baina azken finean heriotza du esperantza-puntu. Ilargiaz maitemindu zirenen manifestua dirudi uneka: “Jada ez dut giltzarik behar/ errautsen gainean eraikitako etxe honetan sartzeko”.
Poema konfidentzialak dira nolabait, baina ez pribatuak. Idazlea ezkutatu da eite klasikoetan eta irudi aski unibertsaletan, eta bere esperientzia lau haizeetara daroa: erneko diren zuhaiska berriak, piano-soinu leuna taberna-zuloan, Gernika bonbapean, hil-kanpaien errepika…
Tonu arre, uherrekin, sakonago eta sakonago eroango zaitu Maixa Zugastik. Apatia moduko batek harrapa zaitzake, ostera, eta lehen aldiz betetako mezuen artean nahasi. Nahiz eta izan estetikoki landua eta nahiz eta egon idatzita txukun-txukun, Hostoen hezurdura unatua da errepikapenaren puruz, atmosfera ilunen ilunez, monotonoegia. Poemak izan baitaitezke desberdinak, baina azpiko korrontea betiberdin, beti bat.
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022
-----------------------------------------------------
Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]
Urte luzeak daramatza Laura Macayak indarkeria jasan duten emakumeei lagun egiten, arlo instituzionalean, militantzian, bai eta beste justizia-eredu batzuetatik abiatuta ere. Horri guztiari buruzko liburu bat kaleratu berri du: Gatazka eta abusua ez dira gauza bera (Katakrak,... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]
Neska transexual baten ama, haurtzaroan bere genero identitateagatik bullyinga jasan zuen gizona edota LGTBI kolektiboko nikaraguar erbesteratua ezagutu eta horietakoren batekin bizipenak partekatu eta solastatu nahi duenak aukera izango du datozen egunetan Nafarroako sei... [+]
‘Sanfermines de 1978. Los victimarios’ liburua kaleratuko du Txalaparta argitaletxeak. German Rodriguezen heriotzaren erantzule eta arduradunak biltzen ditu.
Hazparnen idekiko da –hau publikatzean ez bada jadanik egina– liburu denda berria. Et’abar deituko da. Denda tipia izanen da, euskarazko publikazioen eskaintza ukanen duena. Ez da Ipar Euskal Herri barnealdean bakarrik arituko. Hain zuzen ere, azken lau... [+]
Azkenaldian liburu batekin gozatzen aritu naiz. Oso denbora laburrean bi aldiz irakurri dut; lehendabizikoan gozamen hutsez eta bigarrengoan arkatza eskuan. Rodrigo Villalobos arkeologo espainolaren Hoces de piedra, martillos de bronce lanak historiaurreko gizartea arakatzea du... [+]
2019an hasi zen Ziburuko azoka eguneko ekitaldi gisa, baina azken urteetan azoka egunaz aparteko ekitaldiak antolatu izan dira inguruko herrietan ere: Azokaroa da. Ladix Arrosagarai Baltsan elkarteko kidearekin mintzatu gara Azokaroaren nondik norakoez.
2 urtera arteko haurrek galarazita dute Debako haur liburutegian egotea, eta 2-6 urtekoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute egon. Hogei urtez horrela funtzionatu duen ageriko diskriminazioa buka dadila eskatzeko ama talde bat elkartu denean, ezetz erantzun die udal gobernuak... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin dute egon Debako liburutegian. Udal gobernuak argudiatu du "liburutegian erabilgarri dagoen espazioa mugatua" dela, baina ez du argitu espazio mugatu horregatik ezartzen dituzten ordu murrizketak zergatik aplikatzen... [+]
Liburutegi publikoak kudeatzearen ardura duen EAEko Liburutegi Zerbitzura gutun bidalketa masiboa egin dute Debako hainbat herritarrek, herriko liburutegiko araudi diskriminatzailearen aurrean esku har dezala eskatzeko. 6 urtetik beherakoek egunean ordubetez baino ezin dute... [+]
Fiesta y rebeldía. Historia oral del Rock Radical Vasco
Javier 'Jerry' Corral
Liburuak, 2025
------------------------------------------------
Javier Corral ‘Jerry’ EHUko Kazetaritzako lehen promozioko ikaslea izan zen, Euskal Herriko rock... [+]