Diziplinatzen

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

- Telefonoa kotxean ahaztu zait.
- Hartu nirea.

Erretratu ona zegoen taberna hartan. Traste, oroigarri eta bestelako gomutapenen artean, buru-hezur bat FMLNren kapela jantzita; alboan, piraten ezpatak gurutzaturik. Edozein arima argazkilarik atera nahiko lukeen bodegoia.

- Joe, txo! Erretratuak atera bai, baina ez ukitu besterik!

Pare bat app momentu batetik bestera desagertuak ziren. Tirakada batez kendu nion telefonoa eskuetatik. Ez nintzen haserretu, haserreak kontu garrantzitsuetarako gorde behar direlako eta banekien nahi barik izan zela. Baina ez zidan graziarik egin.

Ez omen zitzaion ondo iruditu alboko mahaian jesarrita zegoen morroiari. Ez dut gogoratzen zein izan zen bota zuen lehenbiziko esaldia, inoren elkarrizketan sartzeko estreinako purrustada. Baina jakin badakit are grazia gutxiago egin zidatela segidan etorri ziren komentario eta sarramuska guztiek. Dei diezaiogun, geure artean eta elkarri ulertzeko, “Erronkoso jauna”, adibidez.

"Beste gizon hori diziplinatzea zen helburua, ni diziplinatzen ikas zezan"

Erronkosoren ustez, “emekiago” jokatu beharra nuen. Akaso irribarretxo xalo bat ere espero zuen. Eratsu, otzan eta modutsu esan behar omen nion alboko gizonari esan beharrekoa, ezer esan behar banion, jakina. Baina Erronkosoren berbak ez zeuden bereziki niri zuzenduta; bere begiradek beste gizonaren adostasuna bilatzen zuten. Talde berekotzat, bere parekotzat, hartua zuen horren konplizitatea. Beste gizon hori diziplinatzea zen helburua, ni diziplinatzen ikas zezan. Baina gizon horrentzat diziplina baliodun bakarra birrajaso olinpikoa denez, garagardoan kontzentraturik jarraitu zuen. Lehen porrota.

Erronkosori muturra apurka okerragotzen ari zitzaion. Bigarren purrustadaren txanda: “Marisabidilla” deituta neskatoak isilarazten diren bezala uste zuen, agian, isilarazi ahal direla baita oilotzen ez diren emakumeak ere. Konfiantza erakusten duten andrak harropuzkeriaz erruduntzea beste diziplinatze mota bat baino ez da. Norbaitek esan zuenez, autoestimuaz eranztea biderik zuzenena da pertsonak hutsune bihurtzeko.

Baina Erronkoso horretan saiatu den enegarrena denez, hala ibili zen, alferrikako ahaleginetan, harik eta autore bat parafraseatu nuen arte. “Hori matxista hutsa da!” erantzun zidan amorrante doinuaz. Hamaika ikusi eta entzunak nituela uste nuen nik, baina zenbakiak bezala, zenbaiten badaezpadakokeria, antza, mugagabea da.

Espainiar kazetari batek duela gutxi artikulu batean azaldu bezala, matxismoak, bere ardurei ihes egiteko, errudundu egiten gaitu: emakumeok edo gehiegikerietan gabiltza edo zentsoreak gara. Eta mintzakidea, momentu hartara arte, nire balizko histeriak agerian jartzean zentratu bazen ere, heldu ei zitzaion zentsore papera egozteko momentua.

Ez dakit autore hori bereziki matxista den ala Erronkosok asmatu zuen beste interes batzuekin, baina ez dit bereziki inporta. Zentsuratu behar omen nuen, bera eta bere ekarpen guztia, eta, hortaz, nik ere esana nuena desesan. Aurreko milurtekoetako matxista guztien ekarpena kontuan hartuko ez bagenu, ez genuke izango ez historiarik, ez zientziarik, ez arterik, ez teknologiarik, tamalez. Halakoak ezkutatu baino, erakutsi eta irakatsi beharko lirateke, jakina, izaki humanoen garapena balioetan ere izan dadin. Erronkosok ez zeukan harrezkero interesik.

Erronkoso lakoak asko eta edonon dira. Euren gaineko teoriak zuzenak direla praktikan erakusten.
Guk etxera egin genuen: batak, nahi zituen argazkiekin; besteak, egun hark, agian, artikulu bat merezi zuela buruan.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Konfrontaziora pasatzeko garaia da

Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu


Migrazioei buruzko jarrerak gurean

Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]


Teknologia
Sormenerako suntsipena

Gaztetxo bati lehen mugikor adimentsuak eskaini beharko liokeena zer izan beharko litzatekeen hasi naiz pentsatzen. Nork daki, beharbada ordenagailuetarako Luberri edota Txikilinux sistema eragile libre euskaldunak sortu ziren bezala, mugikorretarako garatu liteke Linage... [+]


2025-07-30 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Gehiago

Inoiz Erdi Aroko etxe museifikaturen batean egon bazarete, etxeko altzarigintza egurrezkoa, berniz ilunekoa eta dekorazio landuarekin egina zela konturatuko zineten. Eta etxearen dekorazioari dagokionean, deigarriena da zeinen altzari gutxi zituzten edozein gela motan, baita... [+]


2025-07-30 | June Fernández
Meloi saltzailea
Coca-Cola

Bilboko 13 konpartsek iragarri dute ez dutela Coca-Colarik salduko Aste Nagusiko txosnetan.  Instagramek albiste horri buruzko Deiaren argitalpena iradoki zidan, eta iruzkinak hiru multzotan sailkatuko dizkizuet: konpartsei isekak, halako ekintzek eraginik ez dutela... [+]


2025-07-30 | Inma Errea Cleix
Kaka

Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]


Ergelkeria

Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.

Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]


2025-07-30 | Sukar Horia
Dominatzaile pobreak

Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]


Euskarak Euskal Herria behar du

Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Eguneraketa berriak daude