Indarkeria berriak deszifratzen
.jpg)
Ez gehiegitan, baina batzuetan gertatzen da. Pentsalari handiek errealitatea begien aurrean eraldatzen sumatu eta galdera berriak bilatzeari ekiten diote. Gogoetatze kritikorik zorrotzena, gertatu ahala, zuzenean ikustea bezalakoa izaten da. Horregatik, normalean, irakurlea astintzen duten irakurketak izaten dira. Horixe da, hain justu, Hannah Arendten Indarkeriaz liburua, Katakrakek argitaratu duena.
Etorkizun ezaren sentsazioak hauspotuta, gazteen indarkeriazko ekintzez dihardu Arendtek 1970ean. Herriaren arabera forma bereizgarriak hartzen zituen. Alta, gertaera global baten lekuko gisa dakartza testura –eta gutxitan laudatzeko–, beste askoren artean, Pantera Beltzen ekintzak eta 68ko Maiatza.
Hor hasten da Arendt filosofikoki pentsatzen. Esango digu: ez da berdina, besteak beste, “boterea” eta “indarkeria”. Bakoitzaren definizioetan saiatu ondoren dio, zehazkiago, boterea eta indarkeria kontrako kontzeptuak direla. Hau da, herri-boterea erabatekoa denean ez dago indarkeriarik, eta indarkeria erabatekoak herri-botere falta dakar. Pentsatzeko metxa bezalakoa iruditu zait.
Marx eta Fanonekin tentsio eraikitzailean antolatzen du proposamena. Agian, interesgarriena da, ezer baino lehen, bi horiez egindako irakurketa errazegiak baztertzen dituela. Iruditu zait, badugula zer ikasi, eta gurean ere eredu gisa hartu genezakeela biak ala biak zehatzago irakurtzeko jarrera kritikoa.
Arendtek 65 urterekin argitaratu zuen liburua. Bizitza osoa zeraman jada, besteak beste, indarkeriaz pentsatzen. Hamarkada bat lehenagokoak ziren adibidez, Eichmann in Jerusalem ezaguna osatuko zuten testuak. Eichmanni buruzkoak Bigarren Mundu Gerrara arte perfekzionatutako indarkeria burokratizatuaz baziharduen, liburu honek jarduten du Gerra Hotzaren baldintza material berriei erantzuten zion indarkeriaz.
Lehenengo indarkeria hura ez zen desagertu. Are, bigarrenari ireki zion bidea. Iruditzen zait gaur egungo indarkeriek geruzak gehitu dizkiotela aurrekoei. Batzuk ulertu gabe ezin deszifratu besteak.
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022
-----------------------------------------------------
Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]
Urte luzeak daramatza Laura Macayak indarkeria jasan duten emakumeei lagun egiten, arlo instituzionalean, militantzian, bai eta beste justizia-eredu batzuetatik abiatuta ere. Horri guztiari buruzko liburu bat kaleratu berri du: Gatazka eta abusua ez dira gauza bera (Katakrak,... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]
Neska transexual baten ama, haurtzaroan bere genero identitateagatik bullyinga jasan zuen gizona edota LGTBI kolektiboko nikaraguar erbesteratua ezagutu eta horietakoren batekin bizipenak partekatu eta solastatu nahi duenak aukera izango du datozen egunetan Nafarroako sei... [+]
‘Sanfermines de 1978. Los victimarios’ liburua kaleratuko du Txalaparta argitaletxeak. German Rodriguezen heriotzaren erantzule eta arduradunak biltzen ditu.
Hazparnen idekiko da –hau publikatzean ez bada jadanik egina– liburu denda berria. Et’abar deituko da. Denda tipia izanen da, euskarazko publikazioen eskaintza ukanen duena. Ez da Ipar Euskal Herri barnealdean bakarrik arituko. Hain zuzen ere, azken lau... [+]
Azkenaldian liburu batekin gozatzen aritu naiz. Oso denbora laburrean bi aldiz irakurri dut; lehendabizikoan gozamen hutsez eta bigarrengoan arkatza eskuan. Rodrigo Villalobos arkeologo espainolaren Hoces de piedra, martillos de bronce lanak historiaurreko gizartea arakatzea du... [+]
2019an hasi zen Ziburuko azoka eguneko ekitaldi gisa, baina azken urteetan azoka egunaz aparteko ekitaldiak antolatu izan dira inguruko herrietan ere: Azokaroa da. Ladix Arrosagarai Baltsan elkarteko kidearekin mintzatu gara Azokaroaren nondik norakoez.
2 urtera arteko haurrek galarazita dute Debako haur liburutegian egotea, eta 2-6 urtekoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute egon. Hogei urtez horrela funtzionatu duen ageriko diskriminazioa buka dadila eskatzeko ama talde bat elkartu denean, ezetz erantzun die udal gobernuak... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin dute egon Debako liburutegian. Udal gobernuak argudiatu du "liburutegian erabilgarri dagoen espazioa mugatua" dela, baina ez du argitu espazio mugatu horregatik ezartzen dituzten ordu murrizketak zergatik aplikatzen... [+]
Liburutegi publikoak kudeatzearen ardura duen EAEko Liburutegi Zerbitzura gutun bidalketa masiboa egin dute Debako hainbat herritarrek, herriko liburutegiko araudi diskriminatzailearen aurrean esku har dezala eskatzeko. 6 urtetik beherakoek egunean ordubetez baino ezin dute... [+]
Fiesta y rebeldía. Historia oral del Rock Radical Vasco
Javier 'Jerry' Corral
Liburuak, 2025
------------------------------------------------
Javier Corral ‘Jerry’ EHUko Kazetaritzako lehen promozioko ikaslea izan zen, Euskal Herriko rock... [+]