Lehenbiziko ITA 2018an egin zen, Zubietan (Gipuzkoa), ostiral arratsaldean hasi eta igandera bitarte. Kanpaldia egitearen proposamena Lurralde Askea kolektiboak egin zuen. “Ongi Bizitzeko 100 konpromiso liburua argitaratu genuen 2017an. Hurrengo urtean kanpaldiaren ideia sortu zen, eta hainbat herri mugimendutako pertsonak bat egin genuen antolakuntzan. Egun politak izan ziren, oso intentsuak, konplizitate batzuk ehundu ziren”, gogoratu du Haizea Ziluagak. Balorazioa baikorra izan zen, eta ITA bi urtean behin antolatzeko erronka jarri zioten beren buruari.

Olatz Talavera Etxeberria Zubietan egon zen, baina ez zuen antolakuntzan parte hartu. Bigarren ITArako batu da lantaldera: “Lehen ITAn herri mugimendua saretu eta indartzea zen helburu nagusietako bat, eta orain ere bada horren beharra”. Antolaketan lehenbiziko ITAko zenbait pertsona mantentzen dira, beste batzuk ez, eta askotariko mugimenduetan ari diren militante berriak gehitu dira: “Feministak, antiespezistak, migrazioaren alorrean gabiltzanak, presoenean, formazioan, pobreziaren aurrean antolatzen, ekologistak... Zabalak gara, eta zabalagoak izan nahi dugu”, dio Talaverak. Zubietako kanpaldian eskualde hartako pertsonak eta bertako borroketan inplikatutakoak parte hartu zuten bezala, oraingoan beste asko Arratiakoak dira.

COVID-19aren ajeak

2018ko ITAren aurkezpen testuan, Euskal Herria eta herrigintza lurrikara baten erdian zeudela hausnartzen zuten antolatzaileek: 2008ko krisia eta ongizate estatuaren paradigmaren amaiera, gatazka nazionalaren eraldaketa eta Euskal Herriaren normalizazio prozesua, Greziako edo Latinoamerikako gobernu aurrerakoien amiltzea... “Nola ez sentitu noraeza? Nola ez sentitu geure errealitatean eragiteko erreminta egokirik eza? Berriak sortzeko beharra?”, zioten orduan. Ez du ematen galderek aktualitaterik galdu dutenik, lurrikara horietariko asko presente daudelako oraindik, eta, batez ere, horiek guztiek txiki utzi dituen berri bat sufritzen ari garelako: COVID-19a eta berau profitatuz kapitalak antolatu duen ofentsiba.

2020an egitekoa zen bigarren ITA, baina osasun krisiaren ondorioz asmoa atzeratu behar izan zuten. Azken urteagatik galdetu diogu Ziluagari: “Asko eragin dute koronabirusak eta botere guneen neurri antisozialek. Herri mugimenduak eta aktibismoa sakon baldintzatu ditu”. Zubietako ITAra deitzeko zabaldu zuten bideoa etorri zaio gogora. Zirkuko arkakusoen eta herritarren arteko paralelismoa egiten zuen bideoak. Arkakusoak kristalezko kupula batez estaltzen dira, ihes egin ez dezaten. Hasieran horma ikusezinaren aurka kolpatzen dira, harik eta, saltoak mugen barnean egitera ohituta, kupula kentzea dagoen ihes egiteko beldurrik gabe. Azken urtean kupula are estuago batean bizitzera ohitu garela uste du, eta erronka berdina izaten jarraitzen duela: “Arauetatik eta legeditik harago salto egin, mundu hobeago bat lortzeko. Azken urteak nabarmenago erakutsi du hori elkar zainduz, txikitik eta hurbiletik, desazkundetik egin behar dugula”.

Desobedientzia

Desobedientzia eta antolakuntza dira baimentzen digutena baino harago salto egiteko erreminta nagusienetakoak. Lehenbiziko ITA Zubietan egitearen arrazoietako bat bertan borroka bizi bat zegoela izan zen: erraustegiaren aurkakoa. Kanpaldiari amaiera martxa desobediente batek eman zion. Ertzaintza oldartu zen manifestarien aurka, baina zapore goxoa utzi zuen martxak. Artean ere bada borrokarik, eta egongo da mobilizazio desobedienterik. Zer motakoa eta zer borrokan zentratua... “Abuztuaren 29an jakingo dute bertaratzen direnak”, dio Talaverak irribarre gaiztoz.

Arteako Basoa erdigune

Bigarren ITAren epizentroa Basoa Defendatzaileen Etxea izango da, eta jarduerak ondoko espazio eta herrietara ere hedatuko dira. Baso baten erdian dago Basoa, ehunka metro koadro dituen etxea, dozenaka pertsona hartu ditzakeena, eta hilabeteak direla egokitzen ari direna auzolana oinarri. Proiektua Artea Saretik irten da, eta sarearen “eboluzio” bezala ulertzen du ekimenaren parte den Talaverak. Mota guztietako errefuxiatuak hartzen ditu Artea Sareak, berdin dio beren lurraldetik ihesean irten diren goseagatik, gerragatik, klima aldaketaren ondorioengatik edo errepresio politikoak bultzatuta. Gune “politizatuago” baten premiak erditu du Basoa: “Etxe bat non mundu osoko aktibistak elkartuko diren. Bertako eta kanpoko aktibisten elkargunea, aktibismoa birpentsatu eta praktikatzeko tokia”.

ITA denona izango da, edo ez da izango

Egitarau oparoa eta mamitsua prestatu dute antolatzaileek (ikusi aparteko koadroa), baina edukiari besteko garrantzia ematen diote moduari. Kanpaldia denona da eta denon artean aterako dugu aurrera aldarria praktika bihurtzeko erronka jarri diote beren buruari. Horretarako, besteak beste, bertaratzen den orok bere aletxoa jarri beharko du –sukaldean lagundu, komunak garbitu, itzulpengintzan aritu hitzaldi batean, lantalde batean sartu...–, eta goizero ordu beteko asanblada orokorra egingo da eguneko beharrak antolatu eta suertatu daitezkeen arazoak partekatzeko. Finean, amesten den jendarte eredua bost egunez gozatzea da helburua, Ongi Bizitzeko ariketa praktikoa. “Ongi Bizitzea borroka egitea ere bada, borroka egin denok Ongi Bizitzeko”, dio Talaverak. Horregatik autoantolatutako kanpaldi parte hartzailea eraiki nahia, “adin guztientzakoa, euskaratik, feminismotik, antikapitalismotik edo elikadura burujabetzatik”, zehaztu du Ziluagak.

* Izen ematea eta egitaraua: Antolakuntza errazte aldera, aldez aurretik eta ahalik eta goizen izena ematea eskatzen du antolakuntzak, “zenbat eta lehenago hobe”, ita.eus webgunean. Hemen egitarau mardula: