Burujabetza proiektuen komentua
Bederatzi heldu eta lau adin txikiko bizi dira Amaraunan. Hiru hektarea inguruko lursaila ere badu komentuak: fruitu-arbola ugari eta baratzea dituzte bertan.
Duela zenbait urte mojek alde egin zutenean hutsik gelditu zen Ziordiako komentu zaharra. 2015ean lau lagun jarri ziren ondoko eraikinean bizitzen, eta erdi oharkabean gaur egun proiektu kolektibo bihurtu den Amarauna gunearen lehen pausoak eman zituzten: “Lagun baten bitartez jakin genuen mojek joan egin behar zutela eta komentua zaintzeko norbaiten bila zebiltzala”, esan du Jordi Arbizu kideak. Hasiera batean lagunen arteko elkarbizitza proiektua izan behar zuenak beste forma bat hartu zuen segituan.
Bizitokia baino gehiago
Bederatzi heldu eta lau adin txikiko bizi dira gaur egun Amaraunan. Guztiak dira proiektuko asanbladako kide, eta guztien artean arduratzen dira espazioa kudeatzeaz. “Bazkideak ere badaude, eta horiek ere espazioa darabilte bai erabilera pertsonal eta baita ere kolektiborako”. 30 bat lagun dira guztira eraikineko bazkide, eta bestelako taldeentzat zabalik dituzte ateak.
Ekologismotik, feminismoetatik nahiz herri mugimenduko beste esparru batzuetatik iritsi den jendeak osatzen du proiektua. “Beste erlazio mota batzuk jorratu nahi ditugu hemen, eta Euskal Herriko kolektiboei erreminta eskaintzea ere bada gure helburua: kanpaldiak, egonaldiak eta horrelakoak egiteko gune bat ematea”, dio Arbizuk.
Lurra lantzen
Eraikin zabalaz gain, hiru hektarea inguruko lursaila du komentuak: fruitu-arbola asko eta baratzea egiteko lurrak dituzte bertan. “Hasiera batean baratze pertsonalak eta baratze komunal bat izan genituen martxan, baina gaur egun kolektiboko bi pertsona ari dira baratzegintza ekologikoan lanean, bizibidea hori dutela”. Amaraunera joaten diren taldeei baratzeko elikagaiekin prestatzen dizkiete otorduak askotan. Fruitu-arbolen zaintza, berriz, denen artean egiten dute.
Lehen lau urteak urteroko alokairu kontratuak sinatuz eta berrituz pasatu ondoren, aurten apustu handia egitea erabaki dute proiektuko kideek. Gunea saltzera ateratzekoa zen, eta zalantza eta eztabaida askoren ondoren, erostea erabaki dute: “Ez zen hasierako gure asmoa, baina urteotako ibilbidearen ondoren ikusi dugu jendea pozik dagoela, proiektua funtzionatzen ari dela eta espazioa mantentzeko gai garela”. Bankuekin zorpetu gabe erosketa egitea da euren erronka, orain. Proiektua babestu eta laguntzeko proposamena luzatu diete pertsona nahiz kolektiboei: espazioa erabiliz, ekarpen ekonomikoak eginez, proiektua zabalduz… Amaraunaziordia.wordpress.com helbidean dago informazio guztia.
Sarraskiak ez du etenik Palestinan, eta lurraldeko txoko guztietara hedatzen ari da. Uztailaren 31n, Hebrongo (Zisjordania) Hazien Bankuaren Ugalketarako Unitateari eraso zion Israelek; bulldozer eta makineria pisutsuarekin bertako instalakuntza eta azpiegiturak suntsitu zituen... [+]
Artzain gisa hirugarren kanpaina du aurtengoa Koldo Vicente Eseberrik. Familia Otsagabikoa izan arren, Iruñean bizi izan zen txikitatik, baina abeltzaintzaren munduarekin harreman estua izan du beti. “Osaba artzaina zen, haragitarako ardiak zituen hemen, eta txikitan... [+]
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]