Kapeladun koplak
VI. NAZIOARTEKO INPROBISATZAILEEN TOPAKETAren kronika. Azaroaren 30ean, Bilboko Hika Ateneoan.
Modan dago atzerriko inprobisatzaileak eta euskal bertsolariak elkarrekin oholtzan kantuan jartzea, azkenaldian arrakastaz antolatutako zenbait topaketa lekuko. Bere txikian, Bilboko Hika Ateneoak badaramatza urte batzuk kultur trukeak egiten. Azaroaren 30ean, VI. Munduko Inprobisatzaileen Topaketa egin zuten. Kolonbiako inprobisatzaileen berri gutxi izan dugu Euskal Herrian, eta, hortaz, ikusminez hurreratu ginen Atxuriko lokalera.
Oholtzan, Edwin Jairo Giraldo, ezizenez Radioloco, Kolonbiako paisa kulturaren ondarearen zaindari, Antioquía eskualdeko semea, Medellín hirikoa. Han ere inprobisatzaileak ez dira falta jai eta ospakizunetan, nonbait. Kapela buruan eta musika lagun, erritmo biziko erakustaldia egin zigun Radiolocok: Cuarteta delakoa da oinarria, hemengo koplaren parekoa, baina ia arnasarik hartu gabe kateatu zituen mordo bat, seguidilla balitz legez.
Gero, beste neurri batzuk erakutsi zizkion aho zabalik entzuten ari zen publikoari. Zortzikoaren pareko trova dobleteada eta hamaika oineko trova cinco y seis delakoa. Errima artean, Sabino Arana, Pío Baroja eta abar aipatu zituen Radiolocok, jendearekin berehala konektatu zuen. Dantzan ere atrebitu ziren entzule batzuk.
Euskal-kolonbiar trukea gauzatzeko, Oihana Bartra igo zen agertokira. Bertsolariaren gaitasunarekin harrituta, a capella abestera ausartu zen Radioloco; Bartrak, aldiz, gaztelaniaz bota zituen kopla batzuk. Hika Ateneoko giro hurbilak hauspotu zituen biak, baina nor bere ohiko estiloan aritu zenean bertso askoz hobeak entzun genituela ezin da ukatu. Oihana Pascual aurkezle eta interpretearen eskutik euskaratik gaztelaniarako zubia baliatu zuten.
.jpg)
Radioloco eta Bartra, biak dira txikiak garaieran. “Frasko txikietan datoz, beti perfume onenak” bota zuen Bartrak hasteko. Radiolocoren kapelak ere eman zuen zeresana. Bilbon jarri dituzten bizikleta elektriko berrien kontura, publikoak gogoz txalotu zuen bertsolari bilbotarraren ateraldi hau: “Ta kapela horrekin, ai Erwin maitea/ ez al dugu hobeto, zaldian joatea?”. Kultura txikien balioa aldarrikatu zuenean, Radiolocok ere txalo zaparrada galanta irabazi zuen.
Kalitateari dagokionez, ariketarik onena ia amaieran heldu zen. Radioloco Erdialdeko Amerikako migrante baten azalean jarri zuen gai-jartzaileak, Oihana Trump-en aurrean. Umorea eta seriotasuna uztartuta, inprobisatzaileen arteko truke polita izan zen. Saioaren amaieran, noski, Radiolocok kapela opari eman zion Bartrari.
Azaroaren 1ean Agoitzen jokatuko den finalaurrekorako txartel zuzena eskuratu du Etxarri Aranatzeko bertsolariak. 120 bat bertsozale bildu dira Aurizko Kultur Etxean, txapelketako lehen saioa bertatik bertara jarraitzeko.
Mungiako Olalde aretoan jokatu da Bizkaiko Bertsolari Txapelketako lehenengo faseko hirugarren saioa. Saioa irabaztearekin bat, finalaurrekoetara sailkatu da Mendiburu.
24 bertsolarirekin ekingo dio bideari Nafarroako Bertsolari Txapelketak. Auritzen izango da, urriaren 4an; eta, lehen aldiz, Nafarroa Arenan izango da finala, azaroaren 29an. Saio guztietarako sarrerak salgai daude dagoeneko, Bertso Sarrerak atarian.
Xenpelar Dokumentazio Zentroak dokumentazio bilketan sakontzeko aurrerapausoak eman ditu: Bertsozale Elkarteko egitasmoen bilketa prozesuak berrikusi dira eta tokian tokiko eragileekin harremanetan jarrita, eremu horretako jarduna aztertu eta hobekuntzak bideratu... [+]
Ekainaren 12an, 64 urte zituela hil zen Tomasita Quiala Kubako izar handia. Azkeneko aldiz, 2018an etorri zen Tomasita Quiala repentista Euskal Herrira, Bertsozale Elkarteak antolatutako inprobisazioaren nazioarteko topaketa batzuen bidez. Dena hartzen zuen gogoan eta denari... [+]
“Urrats kuantitatibo eta kualitatiboa” eman du antolakuntzak, finala lekuz aldatuko du, inoizko finalik “handiena” egiteko. Zortzi saiok osatuko dute txapelketa. Sarrerak udazkenean jarriko dituzte salgai.
Lau urtero hiru txapelketa jokatzen ari da Oihana Bartra Arenas azken hogei urteetan. Bertsolaritza lehia baino gehiago dela jakitun da, baina lehia uzteak ekar lezakeen amildegiak beldurra ematen dio.
Bertsozalea zen, eta hamarkada luzeetan aritu da bertsoaren plazako zereginetan: epaile eta gai-jartzaile lanetan, saio antolaketetan eta Bertsularien Lagunak elkartearen betebeharretan ere bai. Euskaltzain urgazle izendatua izan zen 1967an, eta ohorezko 2014an.
Señora Sariketaren V. edizioa izan da 2025ekoa, benetan berezia: aurtengo bertsolari parte-hartzaileak plazak utziak zituzten andre eta genero disidenteak izan dira. Binaka egin dute plazara itzulera, saioetarako giro goxo eta xamurra lagun.
Hamahiru urtean lehen aldiz, finalaren kokagunea aldatu du txapelketak, arrazoi koiunturalak medio: Bilbao Arenatik Casillara. Azken bi txapelketetako txapeldunak, Nerea Ibarzabalek, ez du parte hartuko aurtengo edizioan.
Iruñean eginen da lehen saioa, maiatzaren 23an, eta Jauntsaratsen bigarrena, maiatzaren 30ean. 12 bertsolarik hartuko dute parte, aurreko txapelketan aritu ez zirenak. Horietatik, sei sailkatuko dira urrian hasiko den txapelketara.
Hamabi bertsoko sorta dotorea jarri du pilotariak, galtzeari eta irabazteari buruz. Inspirazioa 2024an Larrun aldizkarirako egindako mahai-inguruak piztu zion, Jokin Altunarekin gai horri buruz aritu baitzen gogoetan. Bertso sorta musikatuta entzun daiteke Bertso Ikasgela... [+]