Añanako Kuadrillan, Iruña Oka udalerriko Tresponde herrian (Araba) dago Santa Katalinako Lorategi Botaniko ikusgarria, Badaia mendizerran kokatua. XIII. mendean eraikitako monasterio zaharraren hondakinetatik lorategia sortzea erabaki zuten 1999an udalerriko ordezkariek, inguruak hiru mikroklimetako espezieak izateko aukera ematen zuela ikusita: mediterranear, atlantiar eta mistokoak. “Berezia da lorategia, historiak eta naturak bat egiten baitute hemen: konbentua da gunearen bihotza”, azaldu du Blanca Ezpeleta lorategi botanikoko teknikariak.
Bertako nahiz munduko mila espezietik gora
Ihar frantsesa eta artea dira nagusi tokiko landareen artean lorategi botanikoan, ipurua, ezpela eta beste hainbatekin batera. Tokikoez gain, dena den, kanpotik ekarritako landare espezie ugari ere topatuko ditu bisitariak Santa Katalinan. “Australiara joan gabe hango zenbait landare ezagutzeko aukera dago hemen, berdin Afrikakoak, Argentinako kaktusak…”. Helburua, teknikariaren arabera, natura jendearengana hurbiltzea da azken batean. Hiru ibilbidetan banatuta dituzte landareak: bertakoak, ekialdeko landareak eta Australiako zuhaitzak, eta uretako espezieak.
Bisitariek historian murgiltzeko aukera ere izanen dute gune natural honetan. XIII. mendean Iruña Okako familia boteretsuenak eraiki zuen Santa Katalinako dorretxea, gerora monje agustindarrek monasterioa eraikitzean mantendu zutena. Lehen gerrate karlistan monasterioa erre eta suntsitu bazuten ere, egun oraindik mantentzen dira eraikinaren arrastoak.
Bisitak, tailerrak nahiz ikuskizunak
Eskoletako haurrak eta jubilatuak dira Santa Katalinako bisitari ohikoenak, Ezpeletaren arabera. Inguruan dauden bi espetxeetatik bergizarteratze programak antolatu eta lorategira bisitak egiten dituzte presoek formazioa jaso eta lorezaintza lanak egiteko.
Bestelako ekimenak ere antolatzen dituzte lorategi botanikoan: sendabelar tailerrak, xaboiak, argizariak, perfumeak eta kremak egiteko tailerrak, tximeletak ezagutzeko tailerrak… Izarrak ikusteko gune pribilegiatua izanda, gauez teleskopioarekin obserbazioak antolatu ohi dituzte Santa Katalinan. Eta kontzertuak eta antzerkiak ere ez dira falta urtean zehar. “Guztia naturaren, landareen eta animalien garrantziaren inguruan jendea sentsibilizatzeko”, dio teknikariak.
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]
Urteak dira Nafarroan eta beste zenbait tokitan hazien liburutegi proiektuak martxan dituztela. Hazien liburutegiak, liburuen liburutegietan. Euskal Herriko Hazien Sareak antolatutako hitzaldi batean izan zuen egitasmo horien berri Ane Leturia Delfrade Antzuolako liburuzainak,... [+]
Hamar urte baino gehiago daramatza martxan Arabako Nekazariak Eskolan proiektuak, Hazi fundazioak zenbait ekoizlerekin elkarlanean bultzatzen duena. Haur eta gaztetxoak nekazal mundutik geroz eta deskonektatuago bizi diren garaiotan, inoiz baino beharrezkoagoa da elkar... [+]
Ateak ireki berri ditu Bermeon Gu Zu Bio dendak, otsailaren 17an egin baitzuten inaugurazio ekitaldia. Edurne Zulueta Aranguena da proiektuaren bultzatzailea, eta berak azaldu bezala, garbiketako produktuei lotutako kontsumoari buelta bat eman nahi izan dio egitasmoarekin... [+]