Erpina ia-ia eskura
Bost mailako eskaileraren erpinera ailegatzea da euskarak egun duen erronka, maila horiek honakoak izanik: neutralizatzea, liluratzea, konbentzitzea, erakartzea eta aktibatzea.
Gure hizkuntzaren aurkako erasoak neutralizatzeko, ika-mika gatazkatsuetatik euskara atera eta arrazoibide ireki eta berrietara egin da jauzi, gure lurralde batzuetan. Euskararekin mesfidati eta kontra zeuden sektore ugari indargabetzera iritsi da, aldeko kontakizun berriak (errelatoa, diskurtsoa) zuhurtziaz eta burutsuki hedatuz. Estrategia horren eraginez, euskara inposatzen dela motako aurreiritziak eta bestelako uste errotu batzuk lurrunduz joan dira pixkanaka. Hizkuntzen ekologiak hizkuntza guztien defentsa legitimatu du, alde batetik, eta, bestetik, euskararen irudi inklusiboa aldi berean bultzatuz, gure hizkuntza herritar guztiona dela –ez soilik abertzaleena– pentsatzera igaro da nagusiki.
Hala ere, bada oraindik neutralizazioarekin jarraitu beharra, bai euskararen aldeko neurriak kritikatzen direlako bai aldarri xelebre batzuk (euskara ez da Nafarroako hizkuntza, adibidez) entzuten direlako.
Euskalduntze masiboaren ondorioz hizkuntzaren komunitatea gero eta sendoagoa –izango–da, baldin eta euskaraz dakitenak aktibatzen
badira
Maila bat gorago daude liluratu eta konbentzitu beharrekoak: euskararen inguruan duda-mudan dauden erdaldunak zein euskaldun epelak. Lilurak sentimendutan eta konbentzimenduak arrazoitan izaten dute oinarri eta, hortaz, usteak ez ezik norberaren bizipenak ere garrantzi handikoak dira. Ataza mota horretako ekimen paradigmatikoa Korrika da, baina, aisialdikoak izan edo kutsu hezitzaileko saioak izan (eusLiderrak, adibidez), gero eta ugariagoak dira helburu horiekin bultzatutako ekintzak.
Zenbat eta arrazoi/sentimendu mota gehiago metatu, hainbat eta handiagoak gizakien lilura eta konbentzimendua: euskara lanerako lagungarria eta, gainera, nire azukre-koskorraren hizkuntza! Ongi errotutako konbentzimenduak erraztuko du gizarte sektore berriak euskarara erakartzea: konbentzimenduaren poderioz euskaldundu da gaueskoletan helduen kopuru koxkorra, eta eskoletan gurasoen konbentzimenduz etxetik erdaldun petoak ziren ume andana.
Euskalduntze masiboaren ondorioz hizkuntzaren komunitatea gero eta sendoagoa –izango– da, baldin eta euskaraz dakitenak aktibatzen badira. Aspalditxo honetan ekimen mota ugari zuzendu da azken maila horretara: Kuadrillategi, Berbalagun, Euskarabentura, Euskaraldia...
Eskaileraren erpina ia-ia eskura dugu, baina ez lurralde guztietan eta lurralde bereko sektore sozial orotan. Hauxe da gakoa, mailez igotzen jarraituko badugu: egoera jakinen premiak eta mailakako ekimen estrategikoak ongi egokitzea.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]
Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.
Ez zait... [+]
Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]
Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Komisaldegian paper batzuk eman dizkidate. Izerdi tanta bakarra dakit bekokian behera bularreraino, piztu aire girotua, mesedez. Parrandan ondoegi pasatzearen asuntoak, hurrengo goizean galdutakoak salatu beharra. Inozo aurpegidun munipa batek hurrengo asterako zita eman ahal... [+]
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu