Asto gainean jartzen zituzten saskiak ziren xixtroak garai batean, laborariek euren produktuak etxaldeetatik herriko merkatura jaisteko erabiltzen zituztenak. 2016tik aurrera, berriz, Lapurdin martxan duten proiektuaren izena ere bada: Hazparne inguruko hainbat laborari elkartu eta Xixtroak sortu zuten urte hartan, euren produktuak internet bidez inguruko herritarrei eskaintzeko. Orain, berritasunekin dator elkartea: arrain freskoa eskaintzen eta Baiona-Angelu-Miarritze inguruan saskien etxez-etxeko banaketa egiten hasi dira.
Bertakoa eta iraunkorra
Nekazaritza herrikoi eta iraunkorrean egiten dute lan Xixtroak osatzen duten sei etxaldeek, prozesu osoa hasieratik bukaeraraino eurak eginez. Produktuen kalitatea bermatzeko hainbat ziurtagiri edo zigilutan daude erregistratuta: Idoki, EHKO, Nekazaritza Biologikoa (AB) edota AOC/AOP sor-marketan, esaterako. “Kontsumitzaileari segurtamena eman nahi diogu ziurtagiriekin. Araudi horien bidez defendatzen dugun laborantza herrikoia nahi dugu aitzina eraman”, azaldu zuen Andde Dubois elkarteko kideak Euskal Irratiak egindako elkarrizketan.
Eskaerak internetez egiten dituzte familiek, eta banaketa puntuetan –edo orain, zenbaitek, etxean bertan– jasotzen dituzte saskiak. Laborarien eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremana egotea garrantzitsua da elkarteko kideentzat.
Kontsumitzaileak saskia osatzen
250 familia inguruk osatzen dute egun Xixtroak elkartearen sarea. Gertuko laborari eta abeltzainek ekoitzitako produktu ugarirekin osa dezakete saskia: ogia, gazta, arrautzak, esnekiak, haragia, edariak, fruitu eta barazkiak… Denetik dute webguneko katalogoan. Kontsumitzaileek aukeratu eta saskia osa dezakete astero.
Orain, arrain freskoaren eskaintza gehitu zaio proiektuari. “Donibane Lohizuneko bikote bat da, senarra arrantzalea da eta emazteak arraina saltzen du. hamazazpi euroko zareak eskainiko ditugu sasoiko arrainarekin, fresko-freskoa jasoko dute kontsumitzaileek arraina”, zioen Duboisek irratian.
Ekoizpen eredu iraunkorrean jardunez baina aldi berean egungo errealitatera egokituz eta lan-banaketa moduak eguneratuz aukera berriak zabal daitezkeen seinale, eredu polita da Xixtroak proiektua.
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]