Genetikoki eraldatutako sagarrak
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Artikotik dator berria. Artikotik haize hotza, garondo-zuloak eta paparoak ebakitzen dituen horietakoa. Kanadan barrena datorkigu ipar haizea, eta ingelesez dator, Arctic.
Sagar negozioak dituen enpresa handia da Okanagan Specialty Fruits Inc. Aurten aurkeztu ditu Arctic sagarrak. Genetikoki eraldatutako sagarrak dira. Aldaketa horren helburua da sagarra ebakitzen denean ez gorritzea, ez herdoiltzea. Sagarra ebakitzean, aireko oxigenoak mamiari kolorea aldatzen dio; fruitua ez da txartzen, baina alferrik galduaren itxura hartzen du. Itxura hori ez izatearren aldatu diote genetika. Gorritzearen erantzulea den entzima, PPO edo polifenol oxidasa “isilarazi” egin dute, eta ia batere ez duen sagarrondoa sortu. Arctic Golden merkaturatu dute, dagoeneko, eta bidean dira Arctic Granny eta Arctic Fuji.
Sagarraren mamia ez gorritzeak zer dakar? Ez gara jabetzen noiz moztua izan den. Ordu pare batean erabat gorrituko litzatekeen sagar atala, egunak pasata ere, moztu berriaren itxurarekin egongo da. Horri heltzeko helburuarekin milioiak inbertitu eta sortu dute aldaketa genetikoa. Hamaiketakorako lantokira edo ikastetxera gordina eta oso-osorik eramaten dugun sagar hori saldu nahi digute. Sagarra ebaki, zuritu eta atalak poltsatxo batean sartuta, saldu ere. Poltsatxoan saltzea da negozioa. Kolorea ez zaio aldatuko, baina egunak eta egunak moztuta daramatzan sagar atalak aho sabaian zer kitzika, zer kilima eragin behar du? Hori ez da, ordea, garrantzitsua. Itxura, begietarako itxura soilik saldu nahi dute. Eta aberastu.
Negozioa borobiltzeko, lotsaren arrastorik gabe, sagar asko gorritu eta alferrik galtzen dela esateko muturra dute. Eta ordainetan bere sagarrekin plastikozko poltsatxo bat beste hondakinik ez dela sortzen. Eta betiko bidetik: zientzialari eta ikerketa institutu batzuen txostenen abaroan.
Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]