Hil laudamena

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Gauzak inork baino lehenago egiteko zure joerak bildu gaitu gaur hona, eta horrek ekarri dit jendaurrean zutaz aritzeko ardura bilatu gabea. Barkatu beharko didazu, zaudenean ere, hitzon traketsa, zu baitzinen gure artean hitz kontuetan trebeena. Zoritxarrez ez zaitugu zu hemen, gure arteko baten hil laudamena eginez, eta gutako bat hor, zu zauden tokian, zauden tokian zaudela ere. Lepoa eginen nuke, zu hemen egotera, ni nagoen leku eta ataka gaiztoan, ederki arituko zinela zuka egin beharrik gabe, ez hitanoa polito zenerabilelako, eta are herabilelako ere, hitanoa polito zenerabilenez, eta are herabilenez ere, baizik eta jende hilari buruzko prentsako testuetan batez ere, baina baita gaur bezalako hileta zibiletan ere, bigarren pertsona gramatikala irmoki gaitzesten zenuelako.

Behin baino gehiagotan (gogoan dut behin, Erronkariko zure bordan, gonbidatu gintuzunean, hain ongi ateratzen zitzaizun –nik erakutsitako errezetari jarraituz– paella del senyoret prestatu eta bapo bazkaltzera) irri egin diezu (arroza egosten zen bitartean egunkariak elkarren ondoan irakurtzen genituela), horrela arituta, gertutasuna erakutsi eta adiskidantza nabarmendurik, hildakoari buruzko informazio objektibo eta neurritsua, bere testuinguru historikoan kokatuko lukeen atzera-begirakoa, arreta mediatikoko une gorenean –norberaren heriotzarenean, hain zuzen– hain eskergarria litzatekeena, bertan behera utzirik, konpai pasadizoen bidez ihes egiten duten ustezko adiskideei, adiskide azken finean txarrei. Niri ere eginen didazu irri, nonahi zaudela ere, testu hau, gainbegiratzeko nori eman ez dudanez, bere horretan prentsara bidali eta zuk irakurtzen duzunean, dagoeneko Bidankozeko bordarik gabe, jauntxoaren paellarik gabe eta are begirik gabe ere. Zure balizko irri karkailak, oraintxe entzuteko irudipena dudana [entzuleria aldekoa sumatuz gero, saiatu haren irri karkaila imitaezina antzeratzen] kontsolatzen nau baliabideen eskasiaz.

Beste kontsola-bide batez ohartarazi naute zutaz hitz egitera gerturatu zaizkidan zure ustezko etsai askok, zure benetako lagunen harridurarako, egunkarietan eta sare sozialetan laudoriozko mezuak barra-barra idatzi dituzten horiek: gehien maite zenuena egiten hil zara: zu zeu izaten. Hori da gauza bat, gehien maite dutena egiten hiltzearena, oso jende gutxik lortzen duena. Orain bakarrik mendizaleak (elur jauzi baten azpian harrapatuta edo gailurretik hurbil izoztuta hiltzen direnean) edo txirrindulariak (babes tartea gorde ez duen ibilgailu batek aurrean eramanda) datozkit gogora zorioneko jende horren artean. Nik neuk, esaterako, susmoa dut, gehien maite dudana egiten (bizitzen, alegia) bizi banaiz ere, gutxien maite dudana egiten hilko naizela egunen batean, burua galduta eta hilzorian.

Bukatzen joateko, ez bainaiz gaur hitza hartu beharreko bakarra, zure izenean eskatu nahi diet hurrengo hizlariei ez dezatela “goian bego” esapidea erabil, dagoeneko baten bati erabiltzen aditu diodan moduan, ez baitzinen euskaldun fededuna (eta seguruenik hala erabili edo erabiltzeko asmoa duzuenok ere ez). Horren ordeko, “gugan bego” irudimentsuagoa proposatzen dizut, zuk, zauden tokian zaudela, hala nahiago izanen duzulakoan. Izan ere, ederki irudika zaitzaket formula horri “eta ni Begorengan” batekin erantzuten.

Besterik ez, besarkada handi bat hor atzean eserita dagoen Begori, zure emazte Carlotari eta maite izan zaituzteten guztioi ere.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
2025-08-27 | Patxi Azparren
Askapen prozesu heterokroniko, poliedriko eta “kuantikoa”

Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!

Prozesu heterokronikoa

Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]


Makro-onurak, mikro-ondoezak

Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]


Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat

Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]


2025-08-26 | Josu Iraeta
Euskara, oldartu zaitez

Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]


Meatzaldea eta Ezkerraldea ez dira zuen zabortegiak

A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]


Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


2025-08-18 | Behe Banda
Autosalaketa

Komisaldegian paper batzuk eman dizkidate. Izerdi tanta bakarra dakit bekokian behera bularreraino, piztu aire girotua, mesedez. Parrandan ondoegi pasatzearen asuntoak, hurrengo goizean galdutakoak salatu beharra. Inozo aurpegidun munipa batek hurrengo asterako zita eman ahal... [+]


Non dago Maider?

Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


2025-08-04 | Behe Banda
Kale estuak dituzten hiriak

Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]


Konfrontaziora pasatzeko garaia da

Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu


Eguneraketa berriak daude