25 urte. Mende laurdena bete du aurten Martuteneko (Donostia) Otarra Bioelkarteak. Kontsumo arduratsua bultzatzeko asmoz jarri zuten martxan proiektua 1992an, eta helburu berarekin jarraitzen dute lanean gaur egun ere. Ingurumenarekin errespetuan sortutako elikagaiak eskaintzen dituzte elkartearen dendan, osasuntsuak eta ekologikoak. “Otarra martxan jarri zuten garaian jendeak oraindik ez zekien ekologikoa zer zen ere, eta ez zegoen gaur egun daukagun barietaterik”, kontatu digu Lourdes Martin elkarteko kideak. Kontsumo ohituren urteotako bilakaeraz aritu gara berarekin hizketan.
Tokiko denda txikiak vs. saltoki handiak
Produktu ekologikoen kontsumoa eta ezagutza asko handitu dela argi du Martinek, baina azken urteetako bilakaeraren alde negatiboa ere ikusten du: “Lehen ia dena agroekologikoa zen, bazenekien kalitate onekoa zela. Gaur egun, ‘ekologiko’ deitzen diogun horren barruan ere kontu handiz ibili beharra dago”. Izan ere, saltoki handietako “bio” edo “eco” ataletan, tokiko eta garaiko produktuak beharrean, milaka kilometrotatik ekarritako produktuak saltzen dituzte askotan: Costa Ricako ananak, Argentinako sagarrak… “Denak ez du balio”, dio Martinek. Zentzu horretan, Otarra Bioelkartean garrantzi berezia ematen diote produktuak ekologikoak ez ezik, tokikoak eta garaian garaikoak ere izateari. Inguruko ekoizleekin zuzeneko harremana du elkarteak, eta atzerritik ekartzen dituzten produktuak –txokolatea, kafea, panela azukrea– bidezko merkataritzakoak izaten dira. Bestalde, ahal duten guztia soltean saltzen dute, pisura, ontziratuta beharrean: arroza, artatxikia, fruitu lehorrak, azukrea…
Bazkideen parte-hartzea bultzatzen
Dendako eskaintzatik harago, azken urteetan produktu ekologikoei eta osasunari lotutako hainbat ekimen ere antolatu ditu Otarra Bioelkarteak, hitzaldiak edota sukaldaritza tailerrak, besteak beste.
Orain, elkarteko bazkideen parte-hartzea bultzatzeko asmoz, martxan jarri dute ideia berria: bazkide bakoitzak urtean hiru ordu behintzat dendan laguntzea da proposamena. Denen inplikazioa oraindik lortu ez badute ere, begi onez ikusten du Martinek ekimena: “Jendea ari da pixkanaka elkarlanean, Otarraren jardunean parte-hartzen.
Artzain gisa hirugarren kanpaina du aurtengoa Koldo Vicente Eseberrik. Familia Otsagabikoa izan arren, Iruñean bizi izan zen txikitatik, baina abeltzaintzaren munduarekin harreman estua izan du beti. “Osaba artzaina zen, haragitarako ardiak zituen hemen, eta txikitan... [+]
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]