Ezker-eskuin

Antton Olariaga
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Eskuma eta ezkerra bereizten ikasi egiten dugu, bost urtetik aurrera edo. Baina jende asko dago ezkerra eta eskuma nahasten dituena. Gure auzokoa horietako bat da. Badoa Kapstadt hiritik autoa gidatzen, gauez, eta ondoan duen lagunak ematen dizkio jarraibideak. Lagunak ere nahastu egiten ditu ezker-eskuin. “Ezkerretara”, esan dio lagunak bidegurutze batean. Ez, ez!. “Beste” ezkerrera.

Bukatzera doan 2016. urteak lezio batzuk eman dizkit ezker-eskuin auzian. 2015. urtearen atarian hasi zen garai berria. Horrela aurkeztu zuten Greziako Gobernua osatzeko (ezkerreko) Syrizak eta (eskumako) Greziar Independenteak elkarrekin osatu zuten koalizioa. Kategoria zaharkituak omen ziren ezkerra eta eskuma. 2016. urteko gertaera politikoek, bozetan adierazitako jarrerek behinik behin, lagundu didate ulertzen, zergatik dauden ezker-eskuin horren hurbil. Eta, ai, horren urrun!

Oinarrian oso sinplea da mekanismoa: zentroko politikari ei direnek ez badiote jende arruntaren kezkei erantzuten, jende arrunta zentrotik mugitu behar da, eta muturretara joan.

Alemanian boto-emaileen kontrako politika egin dute zentroko taldeek, Volkspartei deritzotenek, herriaren alderdiek. Sozialdemokraziaren ezkerrean kokatzen den Die Linke nagusi izan den lurraldeetan, berdin; huts egin die boto emaileei. Eta hara, Angela Merkelen alderdiaren eskuman kokatu den talde batek egin du sarrera joko politikoan, AfD alderdiak. Nori eta Die Linke-ri kendu dizkio boto asko, non eta hauek indarra zuten tokietan. Azken batean, mutur bat eta bestea hurbil daudela aditzera ematen digute, berriz ere. Frauke Petry, talde eskuindarrekoa, Marine Le Penekin ondo konpontzeaz gain, Die Linkeko Sarah Wagenknecht-ekin ere ondo moldatzen omen da.

Elkarrekin eman duten elkarrizketa baten harira, bien arteko elkarguneak azpimarratu izan dituzte komunikabideek: Europar Batasunaren demokrazia defizitari egiten dioten kritika, TTIP eta CETAri ezetza edo Deutsche Bank-aren balizko erreskate publikoaren kontrako jarrera.

Gerta liteke, beraz, Grezian bezala, koalizioa osatzea? Nazionalista eta arrazista izatea egotzi dio Wagenknechtek AfD-ri. Frauke Petrik ez(in) ditu esan edo sare sozialetan argitaratu Donald Trumpen adinako astakeriak, baina aurpegiratzen zaio alderdiko zenbait kideren mezu iraingarrietatik distantzia ez hartzea; hauek onartzea, publiko mota batengana heltzeko asmoz.

AEBetan ez da zentroko muturretan sortutako alderdietara joan botoa; nahikoa izan da alderdi tradizionaletako batean hautagai hiperboliko bat jartzea. Baina han ere, Trumpen mezu diskriminatzaileak alde batera utzita, hark aipatzen dituen behar batzuetan zuzen dabilela adierazi du Bernie Sanders senatariak berak. Hauteskundeen ondoren CNN katean emandako elkarrizketan klase ertainen, klase langilearen beharrez aritu zen Sanders. Bat dator Trumpek programan izan dituen hainbat gairekin: gutxiengo soldaten igoera, azpiegiturak berregiteko premia, TTIP eta beste itun transnazionalei ezetza. Iparramerikarrek askotan oso argi esan ditzakete gauzak, denok ulertzeko moduan: haserre egoteko arrazoiak badaudela esan zuen Sandersek, koska dela haserre hori nora bideratu. Zeren eta, ezkerrera edo eskuinera bideratu, ez da bigarren mailako gauza. Nola izango da berdin? Musulman, latino, emakume, homosexualei bideratutako irainak aintzat ez hartu? Ezkerra eta eskuma ez dira gauza berbera. Ez dira, ezinegon berari (gauden lekuan egoten jarraitu ezinari) erantzuna ematen diotenean ere.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
‘Eskumenlagoa’

Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.

Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]


2025-07-17 | Piztu Donostia
Ez dakigu ahoa ixten

Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.

Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]


2025-07-17 | Joan Mari Beloki
Ekialde Hurbila sutan

Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]


Tortura argitara atera ezinik oraindik Euskal Herrian

Ondo jakina da Euskal Herriak bere buruaren jabe izateko beharrezko duen botere politikoa ukatua duela Espainia eta Frantziako estatuen aldetik. Euskal Herrian, bertan bizi, lan egin eta euskaldun izan nahi duen biztanleriari, herritar gisa bizi-proiektu duin eta ziurra garatu... [+]


Teknologia
Whatsappa utzi

Ez naiz buruan ideia hau darabilen bakarra, asko gara munduan Whatsapp eta Telegram mezularitza aplikazioak hartzen ari diren botereaz kontziente bide hori jorratu nahi dugunak.

Familia, lagunak, komunitateak, lana, komunikabideak... Mezularitza aplikazioekin dena dugu... [+]


2025-07-16 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Hondakinak

Hondakinak etorkizuneko material berriak dira. Iragarki marketineroa izan daiteke, baina diseinu eta eraikuntzaren ikerketa munduan sormen bideak irekitzeko aukerak ekarriko ditu, dudarik gabe. Europako hondakinen legedia zorrotz jarriko dela iragartzean, nolabait ulertarazten... [+]


2025-07-16 | June Fernández
Meloi saltzailea
Torre-Pacheco

Twerk klasean gertatu zen, Bilbon. Merkataritza-gune batean dago dantza eskola, eta gortinek ez dituzte kristalak erabat tapatzen. Emakumezko lau ikasleok eta irakasleak luzaketak egiten geundela, gure short labur eta top-ak jantzita, bi mutiko hasi zitzaizkigun kristalaren... [+]


2025-07-16 | Aingeru Epaltza
Garikoitzen itzala

Herria astekariaren ez hain aspaldiko aleak irakurtzea aski da antzemateko Mixel Garikoitzek Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako gizarte nagusiki katolikoan utzitako arrastoaren sakonari.

Ibarreko Garakoitxeko semea, bertze ordezkaririk ez du Iparraldeak Erromako... [+]


Nagusikeria

Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]


Espektakuluen tranpa

Semea futbol talde batean jolasten da eta, kurtso amaieran jokatutako hamaika torneoren artean, Athletic Cup-era gonbidatu dute bere ekipoa aurten. Txapelketak laurehun talde eta 5.000 futbolari inguru batu ditu; haur eta nerabe, senideak eta lagunak kontatu gabe. Itzelezko... [+]


Atera daitezela herriko plazara

Ekain amaieran iragan da Banka eta Urepeleko eskola publiko uztartuetako urte hondarreko ikusgarria. Eskola gehienetan bezala, Bankako ama-eskolako irakasleak eta Urepeleko lehen mailako bi irakasleek, hirurek elkarrekin, urtero antolatzen dute haurren emanaldi nagusia:... [+]


2025-07-16 | Karmelo Landa
Zenbait traba eta bide bat

Gauzak ez dira horrela, baina horrelaxe daude, bai. Euskal erreferente politiko ofizialak Espainiara eta Frantziara begira daude Euskal Herrira bainoago. Estebanek eta Otegik etengabe kontseiluak ematen dizkiote Sánchezi gobernagarritasun modu berriaz eta Espainiako... [+]


EIRE euskal unibertsitate-irakasleen elkartearen amaiera

Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.

Euskal Herrian ere... [+]


2025-07-14 | Rober Gutiérrez
25 urteko bidaia

Sortze beretik proiektu batekiko lotura profesionala egon denean eta atxikimendu emozionala hain handia denean, zaila izaten da berari buruz hitz egitea. Bai Euskarari ziurtagiriak 25 urte bete ditu, eta bizi izandako oroitzapenak eta esperientziak metatzen zaizkit oroimenean... [+]


Eguneraketa berriak daude