Sekretua begi-bistan
Burua eta gorputza, biak osasuntsu izatea gero eta zailagoa zaigula bistakoa da. Bizitza sedentarioa eta estresagarria bateratzen dituen egunerokotasunaren ajeei buelta ematea ez da erraza, eta formula magikorik zein errezeta mirakulutsurik ere ez omen dago. Araban dagoen Zuiako Kuadrilla-Gorbeia, baina, errealitate neketsu horri ihes egiteko salbuespena dugu. Pila oro kargatzeko bateria ekologikoa. Eta ez du sekreturik: bera da sekretua.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Industrigune nagusietatik aparte, baina Bilbo zein Gasteiztik ordu erdira, neke oro grina bihurtzeko gaitasuna duen gotorlekua dugu, tente-tente. Gorbeia mendiaren bi isurialdeak, kondaira, tradizio eta istorio zaharren iturri izateaz gain, aztikeriarik gabe sorgintzen duten txoko liluragarri andanaren habia ere badira.
Funtsean, edonor txundituko lukeen ingurune geografiko eta biologikoa da ingurumari horien erakargarri nagusia. Finean, baina, bertan belaunaldiz belaunaldi eta mendez mende sortzen joan den basogintzari, abelazkuntzari eta nekazaritzari lotutako biziak jarri dio berezko xarmari txapela, eta erakarpen handiko eskaintza turistikoa erdietsi du eskualdeak.
Araba eta Bizkaiaren arteko mugan harro altxatzen den tontor lerroaren isurialde batean, hegoaldera begira, Zuiako Kuadrilla-Gorbeia dugu –Araban eskualdeei ‘kuadrillak’ esaten zaie–. Bestean, kostaldeari begira, Arratia-Nerbioi. Zein baino zein ederrago, lehiarik gabeko deman bizi dira elkarren ondoan.
Eskaintza zabala
Urkiolako eta Gorbeiako parke naturalak inguruotako berdegunerik ikusgarrienak direla kontuan hartuta, ulertzekoa da mendizaletasuna eta espeleologia izatea kirol eta aisialdiko jarduera nagusiak.
Gorbeiako mendigunea Euskal Autonomia Erkidegoko parke natural handiena da. Ehunka ornodun espeziek egin du habia bertan, eta garai bateko haritzen ordez, pagoa da egun basootan protagonista. Zuiako udalerrian dago parkearen Arabako isurialdeko informazio eta harrera zentroa. Muruan (Zigoitia) aldiz, Las Canteraseko aisialdi-gunea aurkituko dugu, Gorbeiaren gailurreranzko abiapuntu nagusienetako bat, beste ibilbide askoren artean.
Espeleologiari dagokionez, Mairuelegorretako (Zigoitia) leizeak ikusgarriak dira. Kobazuloko galerietako batzuk, 12.340 metro luzerarekin, Euskal Herriko sakonenetakoak dira. Goiuri-Ondonako ur-jauzia ere galdu ezinezko geltokia da. Urkabustaiz udalerrian dago eta 100 metrotik gorako ur-jauzi ederrak bertaratzen diren bisitariak txunditzen ditu.
Aisialdirako gune eta instalazio ugari dituzten Urrunagako (Legutio) edo Uribarri-Ganboako (Arratzua-Ubarrundia) urtegietan patxadaz goiza pasatu eta bazkaldu ostean, Murgiako Ezti Museoa bisitatzea plan bikaina da gose askorik jasan gabe Gorbeialdeko eztigileen jarduera ezagutu eta dastatzeko. Aldiz, ez da tokiko tradizioaren berri ematen duen museo bakarra. Ollerias auzoan (Elosu), izan ere, Euskal Eltzegintza Tradizionalaren Museoa baitago. XV. mendetik aurrera erabili diren herri zeramikako 380 pieza daude ikusgai bertan. Bisita gidatuak egin daitezke 1711n ireki zuten eta 1993an berreskuratu zuten Ortiz de Zarate familiaren eltzegintza tailerrean barrena.
Gorputzari atsedena edo astindua emateko, alta, badira bestelako planak ere. Gorbeia Central Park turismo ekimenak eskaintzen dituen esperientziak probatzea gomendio hobezina da.
Izarrei begira afaltzea, egun baterako artzaina izatea, txirrinduan ostera egin ostean hamaiketakoa hartzea, tokiko produktuak dastatzea, gauez animaliak ikustera ateratzea... egitasmo honek eskaintzen dituen planetako batzuk dira. Hontza Extrem Abentura Parkean ordea, ariketa da protagonista. Zuhaitzetako ibilbideez gain, arku-tiroa eta zuhaitzetako eskalada egin daitezke.
Aberastasun artistiko eta arkitektonikoa
Arkitekturaz ere gozatu daiteke inguruotan. Murgiatik hiruzpalau kilometrora Oroko Santutegia dago. XI. mende bukaera eta XII. mende hasierara arteko zurezko eliza erromanikotik deus geratzen ez den arren, egungo eraikinak XIV-XV. mende hasierako eraikina du oinarrian. Barruan, erretaula barrokoa –1691n erabaki zuten berau egitea–, Kristo Santu Gurutziltzatuaren kapera (1771) eta San Antonio Paduakoaren omenezko kapera (1638) aski ikusgarriak dira.
Legutio eta Aramaio ere hirigune historikoak dira eta eraikin esanguratsu andana dituzte ikusgai. Horiek ezagutzeko modurik onena, Oroko Santutegiarekin eta Gorbeiako beste leku askorekin gertatzen den modura, bisita gidatuak dira.
ESK-k azpimarratu du zuzendaritzak soldatak igo dituela, langileen prestazioak murrizten ari diren bitartean. Berez, 2020tik abiatzen duten seigarren espedientea da honakoa.
Astelehenetik ostiralera bitarte, 18 eta 35 urte arteko 80 gaztek mundu osoko hizkuntza gutxituen arteko harremanak sendotuko dituzte hitzaldi, mahai inguru eta mintegien gisako jarduerekin. Guztira 68 hizkuntza gutxituk izango dute presentzia topaketan, inoizko kopuru handiena.
ELA, LAB eta ESKk Eusko Jaurlaritzako Ekonomia, Lan eta Enplegu Sailaren proposamena errefusatu dute, nahikoa ez dela arrazoituta. 100 egun baino gehiago daramate lorezainek greban.
Irrintzi bat entzun da, mendi tontorrean… Eta balizko tontorra Gorbeiako gurutzea bada, baliteke –bazitekeen, garaian– irrintzilaria Rakel Etxebarria izatea. Irrintzia han eta hemen, “zantzoa” da Arratian, hala Orozkon nola Zeanurin. Gurasoei... [+]
Urrian hasi zuen Langraiz Okako lantegiak aldi baterako lan erregulazio espedientea, eta sei hilabetez luzatu zen. ELAk jakitera eman duenez, "74 langileren negoziazio kolektiborako eskubidearen urraketa" aitortu du epaileak, eta baliogabeturik geratzen da espedientea... [+]
Arabako Foru Aldundiko Deskarbonizazio zuzendariak aurretiko baimena eman dio Green Capital Energy enpresari, Larragorrin kokatu nahi duen zentral eolikoak aurrera egin dezan. Gauzak horrela, Orozko, Laudioko eta Amurrioko Udalek izango dute azken hitza.
Gasteizko lorezainen eta udalak azpikontratatutako enpresaren arteko negoziazioak uztailaren 7an hasiko dira Eusko Jaurlaritzaren bitartekaritzarekin.
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Hiru eguneko greba egin zuten ekainean eta enpresak ez ditu bete adierazitako konpromisoak. Horien artean zegoen udako oporren hutsuneak betetzea, CCOO sindikatuak azaldu duenez.
Sindikatuaren arabera Gasteizko garraio publikoko konpainiak bazekien langileak osasun arazoak zituela, eta "presioaren ondorioz" ekainaren 23an istripu larria izan zuen.
Urtebete baino gehiago eman dute hausnarketa prozesuan Aiaraldeko Euskalgintza Kontseiluarekin batera, eta agerraldi bateratua egin dute ateratako ondorioak plazaratzeko. Familiak eta erakunde publikoak ere interpelatu dituzte.
2006az geroztik EAEn martxan jarriko den lehen parke eolikoa izango da, 59 milioi euroko inbertsio publiko-pribatuarekin abiatuko dena. Siemens Gamesak eraikitako zortzi aerosorgailu izango ditu, bakoitzak bost megawatt ekoitziko dituelarik –30.000 etxe hornitzeko... [+]
1.150 enpresa edota norbanakok ia 1.300 milioi euroko zorra dute Nafarroa, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Ogasunekin. Erdia, gutxi gorabehera, Bizkaian. Gora egin du zifrak lurralde guztietan, Gipuzkoan izan ezik.
Ekainaren 20ko osoko bilkuran, herritarren txanda baliatuta, hitza hartu zuen Auzoan Bizi etxebizitza sareak, gasteiztar guztiei errolda eskubidea bermatzea aldarrikatzeko. Etxebizitza sareko kideek PPko zinegotzi Gustavo Antépararen negozioak ere salatu zituzten, eta... [+]