Selfie dei niezaioke halaber estreinako zirtako honi, hitz horrek eraman ninduen-eta bestela gogoan solte eta konpromisorik gabe zebilzkidan zenbait ideia, erreferentzia eta burutazio teilatu kontzeptual beraren pean ohaidetzera. Azkenean, dena dela, erabaki nuen ezetz, ez bainuen neure burua katramilatu nahi, noizean behin kaiolatik kanpo aske uzten dudan piztia puretaren kezkekin (soilik zeharka aipatzea da niretzat ez katramilatzea): matrakari ekin beharko nioke euskarazko baliokide bat topatzeko? Bortxatuegia, akaso? Baina ez al da gehiena artifiziala? Bestetik, selfie fenomenoa ez ote doa harago; jendeak ez ote du selfiea horren grinatsu onartu ez ezik besarkatu errepresentatzen duelako Ellen DeGeneresek Oscarren sari-banaketan egin zuena, beste hagin zuridun horiekin denekin? Izan ere, ez al ziren protoselfieak ere komun domestikoetan mugikorra ikusgai egiten zituzten haiek, hainbeste deabrutu ditugun txoniek? Eta zergatik sortu dute ingeles hiztunek usfie bezalako munstro bat, eurengan nuen fede linguistikoari traizio eginez?
Selfieak nire bizitzan agertu zirentsuan topatu nuen Jo Spence argazkilari ingelesa, Sant Jordi garaitsuan izan zen eta salmenta (prezioetan herrikoi) bat egin zuten Macba museoko dendan. Iaz aholku baliagarriren bat eman zidaten hiruzpalau irakasleen arteko sinpatikoenak esana bueltaka nerabilen kaskoan: irakur genitzala gure bidera ateratako liburu estrainioenak. Horrela eraman nuen Spencei buruzkoa poltsan. Portadan artista bera azaltzen da, begirada deskribatzeko nahiko zail batekin, etsipenaren eta duintasunaren artean kokatuko nuke nik; ilea atzean lotuta, izara moduko batekin jantzita dutxa ostean toallak gorputzari atontzen dizkiogun gisan, bularren bueltan eta goialdea biluzik; ezker lepauztaiaren azpian X bat errotulagailu beltzez.
Macban egin zuten erakusketa bateko katalogo nahiko osotua da, Jorge Ribalta kuradorearen hitzaurrexkarekin. 60-70-80 hamarkadetako argazkigintza postmodernoaren mugimenduan sartzen du Ribaltak Spence, errepresentazio zapaltzailearen gatazkaz eta ondorioz auto-errepresentazioaren aldeko hautuaz esaten dituenak interesatu zitzaizkidan gehien. Alegia, (motzean eta kimatuta) Spence deseroso sentiarazten zuela erretratugilearen (subjektu) eta erretratatuaren (objektu) arteko jauziak; langileei buruzko dokumentalen filmaketa moduek, kasu, ez ote zituzten, hain justu, salatu nahi zituzten desorekak erreproduzitzen? Spencek erabaki zuen kameraren aurrean eta atzean egotea, bere errepresentazioaren jabe izatea.
Adibideak ez dira gutxi (sorkuntzarako nork bere burua erabiltzea da hemen lotura, azken buruan), argazkilarien artean Cindy Sherman, Claude Cahun, baita Vivian Maier ere aipa litezke; filosofoei helduta nahiko zabaldua dago Sigmund Freuden zenbait ideiak Sigmund txikia bera esplikatzen dutela orobat; performance-egileekin oso ukigarriki ikus dezakegu Regina José Galindo hozkailuan edo Itziar Okariz publikoki txiza egiten. Eta, noski, artisten artean Frida Kahlo auto-erretratuen erreginetako batek esan omen zuen bere burua margotzen zuela etengabe horixe zelako hobetoen ezagutzen zuen gauza.
Ni-ismoa hartzen dugu ahotan ñabardura negatiboz tantaka, besteenganako interes faltaren adierazgarri bailitzan, baina norberarenetik kritikoki abiatzea ez ote da besteak modu eurentzat alienantean ez eraikitzeko (alegia, Bestea ez eraikitzeko) alternatiba egingarrietarik bat?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Gaztetxo bati lehen mugikor adimentsuak eskaini beharko liokeena zer izan beharko litzatekeen hasi naiz pentsatzen. Nork daki, beharbada ordenagailuetarako Luberri edota Txikilinux sistema eragile libre euskaldunak sortu ziren bezala, mugikorretarako garatu liteke Linage... [+]
Inoiz Erdi Aroko etxe museifikaturen batean egon bazarete, etxeko altzarigintza egurrezkoa, berniz ilunekoa eta dekorazio landuarekin egina zela konturatuko zineten. Eta etxearen dekorazioari dagokionean, deigarriena da zeinen altzari gutxi zituzten edozein gela motan, baita... [+]
Bilboko 13 konpartsek iragarri dute ez dutela Coca-Colarik salduko Aste Nagusiko txosnetan. Instagramek albiste horri buruzko Deiaren argitalpena iradoki zidan, eta iruzkinak hiru multzotan sailkatuko dizkizuet: konpartsei isekak, halako ekintzek eraginik ez dutela... [+]
Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]
Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.
Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]
Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]