Bi modu besterik ez omen dira zamaritik jaisteko: hura geldi dela, eta hura abioan dela. Eta politikaren dogmatismo usteletatik jaisteko ere ez dago modu gehiagorik; jaistekotan, edo astoa geldian dela egiten da, edo pausuan.
Aspaldi da bihurturik mundua –atzerrikoa nahiz etxekoa– sinismen dogmatikoen biktima –bortxazkoa batzuetan, bake sasizkoa beste inoiz–. Izen asko dauka dogmatismoak, baina, dogmatismoa da, eta segituan errekonozitzen dugu.
Bururik ez, eta txapela nahi... halatsu ibili ohi da dogmatikoa. Esklusiorik bortitzenak planteatzen ditu, delako sinismen itsu batzuen mesedetan, eta beraren ahalduntzearen alde. Dogmatismoak ekarri zuen Inkisizioa. Dogmatismoak faxismoa. Estalinismoa.
Paralizatzailea da dogmatismoa. Arrasto bertikalarekin bat ez datozen erkide konprometituen ekintzen oztopatzea ohi dakar. Irentsi ezinezko errotarriekin bazkatzea eskatzen du. Kritiko direnak estigmatizatzen ditu: Elizan, kartzelan, herriko plazan, txistulari taldean...
Ildo propioa lantzen duten lagunak berrizendatzen ditu, birdefinitzen ditu –ez jende beregainaren diskurtsoarekin bat datorren terminologia erabilita, baizik eta dogma barrukoarekin–; eta harrika egiten die “desbideratuei” hantustearen talaiatik.
Dogma zalea da gure inguruko asko. Handia. Herria definitzean. Herria diseinatzean. Herrigintza planteatzean. Presio-taldez bete dira bazterrak: kultura-elkarteetan, udal-batzetan, legebiltzarretan... Bikoitza da dogmak eragiten duen esklabutza intelektuala: endogenoa eta exogenoa. Bietan, izugarria.
Atxilotu zutenean, hamazortzi urte zeuzkan Domek. Parisen giltzapetu zuen Gestapok, eta Ravensbrück lan-esparrura eraman. Preso hartu zutenean, gaztearen militantzia “desbideratu eta arriskutsua” aipatu zuten borreroek.
Kartzela erraldoiaren baitan, lan-esparruan bizirauteko, Dom jaunak SSen basuretan aurkitutakoa jan zuen egunetan. Hilabetetan. Urtetan.
Nazien errendizioa etorri eta gerra bukatu zenean, aske utzi zuten libertadoreek. Gaixo eta ahul, kaleko zarama-pote batetik ikusi zuten herritarrek behin bazkatzen. Paseoan zebiltzanek “zerria”’ esan zioten aurpegira. Behatz erakuslearekin seinalatu zuten. Haurrei esan zien harengana ez hurbiltzeko.
Dom jaunak ez zuen ezer ulertzen. Eta bere buruari galdetu zion nola zitekeen SS eta enparauen sistemaren bizikide izan ondoren, kaletar haiek une hartan asaldatzea pobrea zaborretan janaria biltzen ikuste hutsarekin.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gero eta sarriagotan ikusten ditut nerabeak sufritzen. Irakasle naizenetik Bigarren Hezkuntzan, azken urteotan gero eta kasu bortitzagoen aurrean ikusi dut neure burua, eta hortxe batez ere hasten zaigu irakasleoi korapiloa. Nola lagundu nerabeari? Ikastetxean ordu asko... [+]
Martxoaren 25ean Arabako Foru Aldundiak (AFA) eta Eusko Jaurlaritzak (EJ) prentsa-ohar bat atera zuten, hedabideetan nahiko zalaparta eragin zuena, Gobierno Vasco remite a la Ertzaintza dos piezas cerámicas del yacimiento de “Las Ermitas” por ver indicios de... [+]
Bai, eremu horren historia odoltsua da. Pena izan zen hainbeste jende hiltzea eta herri hori modu horretan kanporatua izatea, baina hainbestetan gertatu dira halakoak...! Gizakiok ez dugu erremediorik eta Historiak ez du atzera bueltarik. Egiten ari zirena gehiegizkoa zela... [+]
BDZ Israeli Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak mugimenduko (BDS nazioartean) ordezkaritza bat bildu berri da Donostiako Klasikoa antolatzen duen Oceta erakundeko arduradun batekin. Jakinarazi digu aurten, iaz ez bezala, lasterketara ez dela talde israeldarrik etorriko... [+]
Berritu ala hil. Hori esaten diogu geure buruari. Ariketetatik ariketa gabeko alera, narraziotik gertuago, metaforarik gabe, zuzenago. Orain? Orain gehiago behar dugu. Narrazioago, ezmetaforatuago, ariketagabeago.
Pertsonaia bat sortuko dugu. Pertsona bat. Istorio batean... [+]
Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.
Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]
Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.
Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]
Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]
Ondo jakina da Euskal Herriak bere buruaren jabe izateko beharrezko duen botere politikoa ukatua duela Espainia eta Frantziako estatuen aldetik. Euskal Herrian, bertan bizi, lan egin eta euskaldun izan nahi duen biztanleriari, herritar gisa bizi-proiektu duin eta ziurra garatu... [+]
Ez naiz buruan ideia hau darabilen bakarra, asko gara munduan Whatsapp eta Telegram mezularitza aplikazioak hartzen ari diren botereaz kontziente bide hori jorratu nahi dugunak.
Familia, lagunak, komunitateak, lana, komunikabideak... Mezularitza aplikazioekin dena dugu... [+]
Hondakinak etorkizuneko material berriak dira. Iragarki marketineroa izan daiteke, baina diseinu eta eraikuntzaren ikerketa munduan sormen bideak irekitzeko aukerak ekarriko ditu, dudarik gabe. Europako hondakinen legedia zorrotz jarriko dela iragartzean, nolabait ulertarazten... [+]
Twerk klasean gertatu zen, Bilbon. Merkataritza-gune batean dago dantza eskola, eta gortinek ez dituzte kristalak erabat tapatzen. Emakumezko lau ikasleok eta irakasleak luzaketak egiten geundela, gure short labur eta top-ak jantzita, bi mutiko hasi zitzaizkigun kristalaren... [+]
Herria astekariaren ez hain aspaldiko aleak irakurtzea aski da antzemateko Mixel Garikoitzek Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako gizarte nagusiki katolikoan utzitako arrastoaren sakonari.
Ibarreko Garakoitxeko semea, bertze ordezkaririk ez du Iparraldeak Erromako... [+]
Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]
Semea futbol talde batean jolasten da eta, kurtso amaieran jokatutako hamaika torneoren artean, Athletic Cup-era gonbidatu dute bere ekipoa aurten. Txapelketak laurehun talde eta 5.000 futbolari inguru batu ditu; haur eta nerabe, senideak eta lagunak kontatu gabe. Itzelezko... [+]