Ehiztariek lobby sendoa osatzen dutela esango dizute elkarte kontserbazionistek; eta alderantziz, ehiztariek diote ekologisten jarraibideei egiten dietela men administrazioek.

Ehizak, jarduera zinegetikoak, diru piloa mugitzen du, ez dago ukatzerik. Ehiztariez gain –60.000 inguru izango dira gurean–, modu batean ala bestean erakunde, negozio eta kolektibo anitz ukitzen ditu: lekuan lekuko administrazioak (Eusko Jaurlaritza, Nafarroako Gobernua, Pirinio Atlantikoetako departamendua, diputazioak zein udalak), ehiza-barrutien kudeatzaileak, ehiza federazioak eta herrietako elkarteak, arma fabrikak eta saltokiak, turismo zinegetikoa eskaintzen duten bidaia agentziak, ehiza-txakurren inguruko merkatua, natur elkarteak eta animalien eskubideen alde borroka egiten dutenak, baserritarrak, basozainak, mendizaleak…  Ehiztari kolektiboaren barruan, zakurra hartu eta oilagorrak “jauzian” harrapatzen dituztenak daude, uso eta birigarroei postuetan itxaroten dietenak, basurde eta orkatz uxaldietan dabiltzanak, legea errespetatzen dutenak eta ezkutuan aritzen direnak… Hamaika interes egon daiteke tiro bakoitzaren atzean.

Hilaren 12an hasi zen oilagorraren ehiza denboraldia Hego Euskal Herrian, baita pagauso, txoloma, birigarro, usapal, eper eta galeperrena Gipuzkoan eta Bizkaian. Araban eta Nafarroan urriaren 1ean ireki zen denboraldia hegazti migratzaileen kasuan, eta azaroaren 1ean hasiko da ehiza xeheko beste espezie batzuena, izan hegazti sedentario (eperra eta faisaia) zein ugaztunena (untxi, erbi eta azeriena), baldintza zorrotzen pean hauen kasuan. Basurde eta orkatzena iraileko lehendabiziko astean hasi zen, Ipar Euskal Herrian bezalaxe. Akitania eskualdean irailaren bigarren igandean ireki zen hegaztien ehizaldia. Haien esperoan, milaka ehiztari: 33.000 federatu ditu Nafarroak, 13.000 Gipuzkoak, 2.500 Bizkaiak eta 2.000 Arabak. Pirinio Atlantikoen departamenduan, Bearnon eta Ipar Euskal Herrian, 23.000 lizentzia daude.

Balizko milaka boto

“Boto asko daude jokoan”, esan digu Itsas Enara ornitologia elkarteko kide Hector Gonzalezek, gipuzkoar instituzioen ehiza politikaz galdetu diogunean. “Nafarroan 33.000 lizentzia daude, eta horrek esan nahi du 33.000 boto jokoan daudela”, zioen Gurelur talde ekologistako kide Toño Munillak Nafarroako Hitzan (2013-01-11): “Politikariei ez zaizkie axola hegaztiak, ehiztariak babesten dituzte. Ehiztariek kudeatzen dute ehiza Nafarroan, norberak bere barrutian; Gobernuak ez du eskurik sartzen. Horregatik, urte osoan ehizatzen dute, pozoia jartzen dute...”

“Beste herrialde batzuetan ehiza errespetatu egiten den bitartean, Gipuzkoak ehizaren aurkako kolektiboen ildoak jarraitzen ditu”, salatu zuen ADECAP-Gazteak Ehiztari eta Arrantzaleen Babeserako Elkarteak, 2012an Diputazioak ehiza debekatu zuenean Ulia mendian, 2009an Donostiako Udalak eta 2011n Pasaiakoak eskatu bezala, aisialdirako eta naturaz gozatzeko gune izendatu ostean. Gipuzkoako ehiztariak gogor agertu dira hainbatetan Bilduren kontra.

Ehiza garaian, Nafarroako Gobernuak eta foru aldundiek denboraldi hasieran plazaratzen duten Ehiza debekualdien aginduari egiten diote men Hego Euskal Herriko ehiztariek, EAEren kasuan Eusko Jaurlaritzak 2011ko martxoan onartu zuen legea aintzat hartuta.

“Legeak goitik behera datoz”, azaldu digu Bizkaiko Ehiza Federazioko presidente Iker Hidalgok: “Europako zuzentarauak, Espainiako espezie zinegetikoen zerrenda, erkidegoen ehiza legeak, diputazioak… Jaurlaritzarena lege orokorragoa da, eta debekualdien foru aginduak gauza zehatzagoak arautzen ditu: espezie bakoitza ehizatzeko egutegia, ordutegiak, eguneko kupoa…”.

2011n Jaurlaritzako Ingurumen, Lurralde Antolamendu, Nekazaritza eta Arrantza sailburu zen Pilar Unzaluren hitzetan, “natura-ingurunean egiten den ehizak bateragarria izan behar du bizi-iturrien babesarekin, eta landa-eremuaren garapen jasangarrirako ildoak ziurtatu behar ditu, nekazaritzaren eta abeltzaintzaren osagarri izango den ekonomia-jarduera gisa”. Helburu izanik “ehizak gizartean dituen sustraiak gordetzea eta ehizan aritzen direnek natur ingurunearen kudeaketa iraunkorrean parte har dezaten lortzea”, hainbat puntu bildu du legeak: ehiza espezieen zerrenda, ehiza guneak, arau-hausteak, kalte ordainak, segurtasun distantziak, toki erakundeen parte-hartzea, eta abar. Lege horren PDFa, debekualdien foru aginduak eta bestelako dokumentuak Argiaren webgunean paratuko ditugu, han-hemen aurkitutako elkarrizketa eta iritziekin batera, ehizaren panorama bere osotasunean.