Arteak eta kazetaritzak bat egin zutenekoa
Heriotzaren hamargarren urteurrenarekin batera jarri ziren martxan artistaren handitasuna nabarmenduko zuten gorazarreak. Ederrenetako bat, iazko ekainean Villabonako Udalaren ekimenez antolatu zitzaion erakusketa, Etxe ondotik. 50 piezatik gora bildu ziren, artistak Villabonako Etxe Ondon eman zituen 30 urteetan (1970-2001) sortuak, bizitzan landutako teknika ugarien ispilu. Egunotan Donostiako Koldo Mitxelenara ekarri dute Villabonakoa. Berritasuna: Zeruko Argia aldizkarian egindako azalak laminatan argitaratu dituzte Argiak eta KMk, eta artistaren logotipoaz apaindutako karpeta batean bildu.
Lurdes Auzmendi erredaktorearen eskutik heldu zen Bixente Ameztoy Zeruko Argiara. Ez zuen begiz jotako argitalpen bakarra izan. Euskadi Sioux aldizkaria ere –“pulpiturik ez duen jendearen lekua” omen zena, Ameztoyk Auzmendiri berari elkarrizketan esana (www.argia.eus/argia-astekaria/818/euskadi-sioux-ongietorri) –bere artearen erakusleiho izan zuen. Barne orrialdeetako ilustrazioak eginez jardun zuen han. Batez ere azalak egin zitzan eskatu zitzaion gure Argia zerutiarrean. Urtea eman zuen gutxi gorabehera, langintza horretan. 1978koa.
Elixabete Garmendiak gogoratzen duenez, irrikaz itxaroten zuten artistaren asteroko bisita. Lantzen ari ziren zenbakiari zegokion azala besapean hartuta helduko zen erredakziora, bertan zihardutenen ikusmina asetzera. Freskotasuna ekarri ohi zuen, aire berria, eta zenbaitetan zaputzalditxoa ere bai, edo kexa, aurreko asteko azala beharko zukeen bezala argitaratu ez zelako; kontrastea, edo irudiaren definizioa, eta batez ere koloreak, bere jatorrizko irudian bezala inprimatu ez zirelako. Horrelako lanak hartu eta gero. Baina aurrera.
Gai korapilatsuak ilustratzea egokitu zitzaion Ameztoy azalgileari, 70eko amaierako garai latz eta nahasi hartan: Iberduero, Lemoiz, Pertur, Estatutua, Aberri Eguna, Bretainiako marea beltza, Amnistiaren Astea, Bai Euskarari, Germanen heriotza Iruñeko San Ferminetan….
Azalera ekarritako gaietatik harago, grafismoak egiten zuen berezi argitalpenaren aurkezpen orria, ideiak adierazteko moldeak. Konbentzionalak, behinzat, ez ziren batere, garai hartan erreferentziatzat zituzten aldizkarietako portadekin alderatuta –Punto y Hora, kasura–. Denborak lagundu du artea eta kazetaritza batzeko egindako ahalegin hura baloratzen, sarritan asteroko zurrunbiloan lausotuta pasa zena behar zuen neurrira ekartzen.
Baina harekin jardundako bati utziko diogu hizketan. Artistaren ekarpenak inpresionatuta, Villabonako erakusketarako koaderno itxuran bildu ziren azalen atarikoa idatzi zuen Joseba Sarrionandiak, eta orain KMn eta Argiako dendan eskuragarri jarri den bilduman ere, Bixente Ameztoyren 36 laminen aurkezpen orria duzue.
Zuzeneko musika gustatuz gero, ziur azken hamarkadan Eider Iturriagak egindako argazkiren bat ikusi duzula. Bere bi grinak uztartu ditu bermeotarrak: musika eta argazkilaritza. Eszenatoki batean hain azkar pasatzen den une hori harrapatzeko abilezia du, ikuslearen begietan... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Chantal Akerman zinegile eta lankidea hil eta hamar urtera, haren ondarea zabaltzen buru-belarri jarraitzen du Claire Atherton muntatzaileak. Gaurkoan, ordea, Athertoni bere ibilbideaz galdetu nahi izan diot bereziki. Gasteizen, Artium museoko areto batean hartu gaitu,... [+]
Bere sorkuntza grafikoa izugarria izan arren joan den mendeko azken hamarkadetan, baita bere eragina ere inguruko artista eta sortzaileengan, badirudi oraindik ere Juan Carlos Eguillor (Donostia, 1947- Madril, 2011) artistaren izena ezezaguna egiten zaigula. Horregatik, Bilboko... [+]
Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]
Buztinlari talde bat biltzen da bere urteko piezen erretzearen kari. Hervék harrera egiten die bere etxean. Erretze hau Anagama deitutako labean egiten da eta 1.280 gradutara iristea da helburua. Urtean bakarrik bizi da etxe honetan. Berentzat, sugarrezko pasabide gisa... [+]
1920ko hamarkadan, Brasilgo hainbat artista, idazle eta pentsalarik bere herriarentzako nortasun propioa eta modernoa sortzeko proiektu kultural berritzaileari ekin zioten. Horrela, Oswald de Andrade poetak Brasilgo modernitate kulturala izango zenaren gidaliburu gisa Manifestu... [+]
Pasa den astean, itzalaldian, gure burua zaurgarri ikusita, pertsona asko hasi ginen ikertzen, gertatutakoa ulertzeko asmoz: zelan funtzionatzen du elektrizitatea garraiatzen duen azpiegiturak? Zergatik geratu da zaharkitua? Elektrizitatearen fenomeno fisikoak liluratzen nau,... [+]
Arabako artisten 35 lan paratu dituzte Emakumea. Familia eta lana erakusketan, Gasteizen. Aukeraketa egiteko, kanpoan utzi dituzte historian zehar emakumeak sarritan margotu izan diren beste egoera eta estereotipo batzuk, eta lanari lotutakoei eman diete garrantzia. Urriaren... [+]
Eskultura grekoerromatarrek bere garaian zuten itxurak ez du zerikusirik gaurkoarekin. Erabilitako materiala ez zuten bistan uzten. Orain badakigu kolore biziz margotzen zituztela eta jantziak eta apaingarriak ere eransten zizkietela. Bada, Cecilie Brøns Harvard... [+]
Erakunde publikoen bekak eta sariak. Kritika eraikitzaile bat izeneko dokumentua plazaratu du Lanartea elkarteak. Berria-k zabaldu du laburpena, eta txostena eskuraturik, hemen duzue elkarteak erakunde publikoei egiten dien gomendio sorta.
Behin batean, gazterik, gidoi nagusia betetzea egokitu zitzaion. Elbira Zipitriaren ikasle izanak, ikastolen mugimendu berriarekin bat egin zuen. Irakasle izan zen artisau baino lehen. Gero, eskulturgile. Egun, musika jotzen du, bere gogoz eta bere buruarentzat. Eta beti, eta 35... [+]
Azaroaren 4an itzuli die Frantziak benindarrei Katakle errege-aulkia, duela 132 urteko triskantzan frantses kolonoek lapurtu zietena. Memoriaren, aitortzaren eta ondare kulturalaren izenean, Europan zehar dituzten lapurtutako 500.000 objektuak berreskuratu nahi dituzte Afrikako... [+]
Saio honetan Euskal Herriko Unibertsitateko Arte Ederretan 90ko hamarkadan egon ziren talde batzuk entzungo ditugu eta garai hartako giroa aztertuko dugu. Horretarako Oier Etxeberria izango dugu gurekin. Oier Akauzazte taldeko kidea izan zen garai hartan eta berarekin hitz... [+]
