Islandiaz ikasi
Herrialde txiki hori, Islandia, finantza krisitik nola atera erakusten ari zaigu. Hark aukeratutako bideak ez dauka zerikusirik Espainiak, Frantziak edo Euskal Herriak egindakoarekin. Islandian ere, banku sistemaren gehiegikeriak izan ziren 2008ko krisiaren arrazoiak: bankarien gehiegizko diru-gosea; jarduera publiko eta pribatu txarrak, ustelkeria tartean; desarauketa bankarioa; alor publikoa murrizteko burugogorkeria; banku aktiboen biderketa; higiezinen aktiboen aurrekaririk gabeko igoerak; pasiboak arriskutsuki kaptatzea interes tipo oso altuetan ordainduta, herrialdean eta baita kanpoan ere. Islandiar askorentzat, eta analista askorentzat ere bai, krisi hura arpilatzea izan zen. Munduko per capita errenta altuenetakoa zeukan ekonomia oparoa ahitu zuen.
Amerikarren edo gurearen antzeko krisia. Erantzuna aldiz, oso bestelakoa izan da. Biztanleak mugitu egin dira eta 2009ko abendutik hona dagoeneko bi erreferendum egin dituzte, azkena joan den astean. Bietan, banku britainiar eta herbehereetarrei, islandiarren %90ak esan die ez dutela poltsikotik ordainduko 4.000 milioi euroko zorra. Banku horiek baliatu ziren Islandiako banku batean zuten gordailuaren %15eko interesaz, eta porrot egin zuenean, zorra ordaintzea eskatu zuten. Islandiako Gobernuak bidea egin zion porrotari eta presidenteak hala adierazi zuen: “Jendeak ez dauka zertan bankuen zorakeriak ordaindu”. Banku horren eta beste batzuen porrota onartu zituen, eta gainera, arduradun nagusiak jazarri eta atxilotu zituen.
Noiz ikusiko ditugu hemen bankariak eta kutxetako kudeatzaileak atxilotuta egindako arpilatzeengatik? Noiz egingo dute erreferendum deialdia bankuen zorrarekin zer egin erabakitzeko? Ez gaude Islandian!
Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.
Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak.
Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]