Hala ere
* * *
«Hala ere... (Lurdes Iriondoren kantua), hauxe da gaia», jarri zidan Itxarok puntua aspaldi, oso aspaldi -bi aste eternitatea baita tartean bi zerraldo zapartatu mahai gaineratzen dizkigutenean-, eta Angelek galdetzen baitzidan zer asmo nituen urte berrirako, biei erantzutera jarri naiz. Beldur naiz orain arteko ttakun hauetan ibili dugun adar-soinua ez ote den ilunduko.
Bai, Itxaro, Durangon erosi nuen Lurdesen diskoa, eta arras gozatu dut hura entzuten, ez dakit itzali baina joan behintzat egin zaigun urte bukaera honetan. Badute kantu horiek usaimenik eta kolorerik nire oroitzapenean. Azalpen ilunen eta kontu isil-gordeen usaina. Irrati piztu baten inguruan goizaldeko ordu txiki arteko egonaldien zuri-belztasuna. Zuk aipatzen duzun kantua nabil burutik kendu ezinik, Itxaro: «Nabil, eta nabilelako nago hain triste/ ikusirikan denok hain urrun/ gauzak hain ilun/ begiak lauso/ eskuak hain hutsik,/ nabil, eta nabilelako nago hain zikin».
Irakurtzen dudanez, Lurdes Iriondok jarri zion doinua Xabier Leteren hitzari, baina Leteren olerkiak -Mallarmérenak bezala- bazuen lehendik ere musika. Gogoan iltzatzen den horietakoa da nolabait doinu eta guzti. Etsipenaren mugako egoera hori ongi adieraztea zaila da, eta hitz gutxi batzuekin batak eta doinu sotil batekin besteak barruko gihar ezkutuena hunkitzen dutenik ezin ukatu. Badu, dudarik ez da, Iriondoren ahots beroak hunkitze horretan parterik eta esango nuke emakume izateak ere ematen diola kolore berezia.
Ikaragarria da nola aldatzen den abesti batzuen hitzen esanahia gure gogoan, urteak pasatu ahala. Hogeita hamar urte luze ditu kantuak eta seguru nago orduan gure buruetan pizten zen iruditegia, borreroen eta biktimen argazkia, beste era batera ulertzen dugula gaur. Ifrentzua erakutsi ez digunean galtzerdiak... Aldatu ez dena tristura da, eskuak hutsik edukitzearen sentimendua, begi busti beteen umela, eta zikintasunaren sentsazioa. Edo zikinkeria.
Badakizue nola jarraitzen duen kantuak: «Hala ere, gelditu egingo naiz/ hala ere, hau nere lurra da/ hemen dago gure etxe bakarra». Eta nire gogoa ia ahaztuta genituen hainbat herrikideengana joan zait. Auto azpia goizero begiratzen zutenengana, gogoratzen?, herrian bi itzal armatuz paseatzera derrigortuengana. Ez dakit horietarik inork idatziko duen inoiz libururik beren sentimenduak eta arrazoiak erakusteko, baina pentsatzen dut inork inoiz barrurik balu esperientzia horren berri de profundis emateko ez litzatekeela izenburu txarra, eta ez litzatekeela ahapaldirik kaskarrena atarirako. Hala ere.
* * *
Kantuez ari garela, dagoeneko badugu euskal herritarrok idazteko dagoen beste kantu bat. Musika, tamalez, tristea du. Bestek jarria. Konpas bakar, burrunbatsu eta ankerra. Ez dakit nork jarriko dizkion hitzak. Izango ahal du argitasunik musika aldatzeko. Nik badut izenburua: Haur ekuadortar bati sehaska kanta.
Baionako Herriko Etxearen jabetzapean, eraikinak bost urte daramatza hutsik, eta espazio hori hartu du Ipar Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak, “elkartzeko, kolektiboki pentsatzeko eta borrokak antolatzeko”.
Aurtengo ikasturtean A2 mailara arteko ikastaroetako dirua itzuliko dute EAEn, baita C1ekoak 16-18 urteko ikasleei ere. Nafarroan A1 mailan matrikularen prezioa itzuliko diete.
“Israelgo Estatuaren enbaxadore” gisa datozen txirrindulariei parte hartzen uzteagatik, zale ugarik protesta egin du Vueltaren aurka, hamargarren etapan. Irunberrin, errepidea mozten saiatu diren herritarrak baztertu eta bi pertsona identifikatu ditu Poliziak.
Trumpek asteartean baieztatu du Venezuelako ontzi bati eraso egin eta bertan zeuden 11 lagunak hil dituela. Hildakoak Tren de Aragua "talde terroristako" kideak zirela eta droga trafikoan ari zirela adierazi du Donald Trumpek. Venezuelak dio bideoa Adimen Artifizialez... [+]
Pentsioak osatzeko 145.000 sinadura bildu dituen herri ekinaldi legegilea eztabaidatzeari ezezkoa eman ondoren, Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimendua oso gogor agertu da Eusko Jaurlaritzaren jarrerarekin eta "bi aldiz engainatuta" sentitu direla azaldu du. EH Bilduk eta... [+]
Gatazka politiko bat egon da azken 60 urteetan Euskal Herrian, eta horrek izan du bere bertsio biolentoa, ETAk bideratu duena, zeinari Espainiako Estatuak errepresioz eta estatu-terrorismoz erantzun dion. Sei hamarkadetan, ordea, biolentzia horiek ez dira berdin ikusi izan... [+]
Kanaria uharteetako kostaldera iritsi nahian ari ziren, baina Mauritanian urperatu zen ontzia. Desagerturik jarraitzen dute 100 pertsonak baino gehiagok.
Chocón, Kolonbiako hiri batean, beltzak, indigenak eta mestizoak elkar bizitzari eusten saiatzen dira. Beltzek txoloak deitzen diete embera indigenei, eta emberek beren hizkuntzan hitz egiten dutenean, kristauez hitz egiteko esaten diete bai mestizoek eta bai beltzek... [+]
Hilotan, euskara sarritan izan dugu albiste. Txarrerako, euskaltzaleon artean nagusi den aldarte ezkorra ikusita. Baina euskararen egoera txarra dela ez da kontu berria, datuen bitartez beste zerbait iradoki den arren.
Har dezagun, adibidez, hizkuntzak irabazi ei dituen... [+]
Akordatzen naiz Blanca Llum Vidal poeta maitasunaz hizketan entzun nuen lehendabiziko aldiaz. Bere esperientziaz aritu zen, besteak beste. Esan zuen bere ordura arteko bizitzan maitasuna beti amaitzen zela, baina maitasunak ez lukeela amaitu beharko sentituz bizi dela. Ez dela... [+]
Euria ari du. Ekaitza. Egun beroegi baten ondorengo bustialdia. Eta tenperatura jaitsiera bedeinkatua. Ez dakit Galizia aldean euririk egin duen azken aldian, ez dakit suteak itzalita diren jada, eta etxetik irten behar izan zutenak itzuli ahal izan diren.
Komunikabideetan... [+]
