Familia santua?


2006ko ekainaren 11n
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Bekozkoa ilunarazten dit kontserbadore politiko eta erlijiosoek familiaren alde egiten duten aldarri sentimental eta moralistak. Aitortzen dut ez naizela oso familia zalea: ez behintzat bizitza osoan guraso eta anai-arrebekiko harreman estu-estu, itxi eta etengabeak izatea esan nahi badu horrek. Etxetik goiz joan edo bota nindutelako izango da agian. Adiskide zaleagoa naiz. Familia emana etortzen zaigu, eta adiskideak nolerebait aukeratu egiten ditugu -guk haiek eta haiek gu-. Baina onartzen dut bi zaletasun horiek ez direla nahitaez bateraezinak. Eta onartzen dut familia, formaz askotarikoa eta aldakorra, ezinbesteko erakundea dela gizartean, eta bertan hazten eta hezten garela bizitzaren hasieran. Eta aitortzen dut, onean, familian bezalako babes eta laguntzarik nekez aurkitzen dela beste inon. Baina baita ere uste dut gizakiaren grinarik ilun eta bortitzenak familiaren barruan egosten direla -eguneroko istorioa da Kain eta Abelena-.

Familiaren inguruko arazoetako bat bere garaian seme-alabak erabat ez beregaintzea da, gurasoengandik egoki ez independizatzea. Tertulia askotako hizpide da gaur egun zenbat kostatzen zaien gurasoei adin bateko seme-alabak etxetik bidaltzea. Eta horren zergatikoaren bila hasita, etxebizitzen prezioa aipatzen da lehenik. Izan ere, 35-40 milioi pezetako -oraindik ezer gutxi esaten digute euroek gai honetan- zuloetan sartzeak oso normala den zorabioa sortzen die gehienei, bertan itota geratzeko beldurrez.

Baina bada hemen datu interesgarri bat: batez ere semeak direla uzkurrenak aita-amen ondotik urruntzeko, eta alabak berriz kementsuago habia berriaren bila hegan abiatzeko.

Gaur egun badirudi neskek garbiago dutela zer nahi duten; mutil asko galduago dabil, noraezean bezala, gidoia galdu eta testua oroitu ezinik legez...

Eta horren inguruan badut susmo bat; alegia, gure artean behintzat, ama asko ere gustura samar ote dagoen seme kankailuak etxe inguruan bueltaka dituztela. Ez dute erraz aitortuko hori. Izan ere, esku batekin semeari etxetik kanpora bultza egiten diote, baina bestearekin bertan eutsi; alegia, onartzen dute bizitzako legea dela seme-alabek beren bidea egitea, bai... "Baina ez dakizue semeak zenbat laguntzen didan nire bakardade izugarri hau eramaten!" Batez ere, alargun geratzean -eta alargun gera daiteke senarra hil zaiolako, edo lantokian bizi zaiolako, edota ametsezko bidaia antzuetan "lolita" bila joan zaiolako-, ama askorentzat semea da geratzen zaien helduleku bakarra beren bizitzari zentzua emateko.

Eta ez dut uste hori batere ona denik ez semearen heldutasunerako, ez bere bikote-bizitzarako, ez amarentzako... Niri harrigarria gertatzen zait emaztea falta zaion bakoitzean, haurrak hartu eta senarra sistematikoki bere amaren etxera joatea jatorduak egitera eta babes bila, berak sorturiko familiari burubiderik eman ezin balio bezala...

Jakina, arazoak urrutitik datoz. Batez ere, emakumea emazte eta ama on izatera mugatzen zen garaitik, bere bizitza pertsonal autonomorik planteatu ere ezin zuen garaitik, senarraren eta seme-alaben zerbitzuan dena ematea eta sakrifikatzea helmuga goren eta bakarra zuen garaitik. Baina era batera edo bestera senarra galdutakoan, eta seme-alabak independizatzeko garaira iritsitakoan, zer? Baliteke adineko emakume askoren krisi, depresio eta egonezinak hortxe izatea sustraiak. Eta "baliteke" ez, ziur nago emakumearen askapen edo burujabetasuna osasuntsu eta onuragarri dela, lehenik beretzat, baina baita gizonontzat ere, seme nahiz senar izan.


Azkenak
2025-08-04 | Behe Banda
Kale estuak dituzten hiriak

Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]


Turismoaren negozioaren aurka mobilizatu dira Zarautzen

"Gure herria izugarrizko irabazi-iturria da turismotik negozioa egiten dutenentzat. Bertako langileok, berriz, horren albo-kalteak jasaten ditugu: miseria eta esplotazioa", seinalatu dute mobilizazioa deitu duten Kontseilu Sozialistak eta Etxebizitza Sindikatu... [+]


Requiem batekin abiatzea?

Zer: “Requiem (s)”. Ballet Preljocaj.
Koreografia: Angelin Preljocaj.
Eszenografia: Adrien Chalgard.
Argiztapena: Éric Soyer.
Jantziak: Eleonora Peronetti.
Bideoak: Nicolas Clauss.
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren... [+]


Fusilatutako bi pertsonaren gorpuzkiak atera dituzte Muniainen

Gorpuzkiak aurkitu eta lurpetik atera ahal izateko ezinbestekoa izan da Gesalaz Muniango bi bizilagunen testigantza: Lucio eta Domingo Zabalza anaiek adierazi zuten, haur zirela, hainbat pertsona lurperatu zituztela leku horretan Guesalazko haranean, herri horretako... [+]


2025-08-04 | Gedar
“Sinpatiaren Festak” Lizarran: erasoak Bajadika alternatiboari

Ukabilkadak, bultzadak, blokeoa, izotz jaurtiketak eta abar jasan behar izan dituzte Bajadika aldarrikatzailea egin duten pertsonek.


HAMABI URTEZ ETXEA EZKUTALEKU
“Zorte asko ukan dugu, eta bizitza interesgarria”

Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]


Auzo ibilbideak (V)
Baiona Ttipia: babes eta arnasgune

Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]


Auzo ibilbideak (IV)
Adurtza: adreiluzko itsasoa

Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]


Auzo ibilbideak (III)
Txantrea: konfliktiboa, eta zer!

Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]


Auzo ibilbideak (II)
Egia: aldapa alai bat

Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene...  70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]


Auzo ibilbideak
Atzoko eta gaurko borrokak gogoan

Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]


Emakumeak gizonenak ziren lekuak hartzen

Bizikleta hartu eta errepidera ateratzeko gogoa. Olatu gainean surf egiteak zein sentsazio eragiten duen probatzeko irrika. Mendirik mendi ibiltzearen plazera sentitzea. Mendian, hainbestean, baina emakumeak ez du erraza izan gizonenak izan diren kirol eremuetan sartzea... [+]


2025-08-01 | ARGIA
Fototekatik
Duela 40 urte...

1985. NATOn mantentzearen kontrako manifestazioak egin ziren Hego Euskal Herriko hiriburuetan azaroaren 10ean, tartean Donostian. Milaka lagun irten ziren kalera Koordinadora Antimilitaristaren deiari erantzunez, orduko agintariak karikaturizatzen zituzten mozorroekin. Kanpaina... [+]


2025-08-01 | ARGIA
Jaurlaritzaren publizitate banaketa
Hedabide erdaldunen zakua, gero eta gizenago

Hedabideen artean erakunde publikoek urtero publizitatearen bidez banatzen duten diru-zakua milioika eurotan zenbatu daiteke. Baina sistema garden eta justu baten faltan, medio batzuk argi eta garbi irabazten irteten dira banaketa horretan, eta Eusko Jaurlaritzaren... [+]


2025-08-01 | Nagore Legarreta
Ibaiak begirada itzuli zigunekoa

Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]


Eguneraketa berriak daude