Makina bat kontu


Gorilen berrikuntza-ahalmena

Kongoko Errepublikan dagoen Nouabalé-Ndoki parke nazionalean Tomas Breuer eta lagunek ateratako argazkiek agerian utzi dute gorilen berrikuntzarako ahalmena. Orain arte gauza jakina zen txinpantzeek edo gorila gatibuek tresnak jan ahal izateko erabiltzen zituztela, baina mendietako gorila basatiek erakutsi dutena erabat ezezaguna zen. Aipatu parkean gorilak beren joan-etorrietan tresnak erabiltzen harrapatu dituzte. Adibidez, argazkian gorila eme bat atera dute, elefanteek sortutako ur-putzuaren sakonera neurtzen, eta enbor bat garraiatzen zuen beste eme batek enborra zubi gisa erabiltzen zuen eremu hezeak zeharkatzeko.
Argazkien egileei berehala egin diete galdera: zenbat gorila topatu dituzte berrikuntza ahalmenekin? Oraingoz 140 kideko taldean bik baino ez dute ahalmen hau erakutsi, beraz, gehiegikeria litzateke berrikuntzarako ahalmena gorila guztiei egoztea.


Kaioak hegazkinen eredu

Floridako Unibertsitateko ingeniariek NASAren eta AEBetako militarren laguntzarekin egindako ikerketan kaio hegalen eredua izan dute oinarri. Helburua zuzendutako hegazkin txikiak sortzea izan da, hegazkin isilak, zubien azpitik igarotzen direnak eta terrazetan edo apartamentuen balkoietan lurreratzeko gai direnak. Horretarako 15 eta 60 zentimetro arteko prototipoak eraiki dituzte, espazio txikietan maniobra pentsaezinak egiteko ahalmenekoak. Orain arteko hegazkinen ezaugarriek ezinezko egiten zuten espazio txikietan maniobratzea, baina kaioen hegalaldiak behatuz konturatu ziren ikerlariak gakoa hegoen itxuran zegoenaz.
Floridako Unibertsitateak garatutako lehen prototipoak hiru urteko garapena behar izan du eta oinarrian Wright anaiek erabilitako prozedura errepikatu da, hots, hegalen hainbat zati hegalaldian bertan mugitu ahal izatea. Hasieran hegalak beherantz baino ezin ziren higitu, baina hainbat hobekuntza egin ondoren gorantz eta beherantz higitzea lortu zen.
Dena den azken prototipoak beste higidura bat badu, hauxe: hegala beso baten antzera higitzea, kaioek egiten duten eran, hain zuzen ere. Egindako lehen hegaldiek behatzaile guztiak harritu dituzte, lortutako maniobrak ikusi gabeak baitziren orain arte. Agian maniobrarik harrigarriena segundo batean 360 graduko hiru bira eman ahal izatea izan da. Are gehiago, hainbatek aipatu du jada maniobrarako duten ahalmena dela eta, gidatu ezinak direla.


Azkenak
'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude