Mundu mailan orokorrean eta zehazki Euskal Herrian, fauna eta baita landaretzaren banaketak ere aldaketa handiak jasan dituela esan beharrik ez dago. Faunaren alorrean, dibertsitatearen galera izugarria nabaritu da eta landaretzari dagokionez, paisaiaren homogeneizazioa gertatu da. Azken honek eragin zuzena izan du animalia espezien aberastasunaren murrizpenean. Animalia espezie asko dago iraungipen arrisku larrian, hainbat eskualdetan desagertutzat eman direnak ahaztu gabe. Badira espezieak, ordea, sartzapenen eraginez bada ere, dezente ugaritu direnak, zenbait kasutan arazoak sortzeraino. Horixe gertatu da orein, orkatz edo basurdearekin. Nahiz eta espezie zehatz batzuk ugaldu dibertsitatearen murrizpena izugarria izan da. Gaur egun, arazo honen azalpenak agertzerakoan, dibertsitatearen galera, animalia horiek bizi direneko habitat edo ingurunearen desagerpenari egozten zaio, hein handi batean. Baina beste hainbat faktorek ere parte hartzen du espezie hauen desagerpenean. Ezin ahaztuko dugu ehizaren faktorea. Ehizaren bidez hainbat animalia espezie (hartza, otsoa…) galdu da. Gupidagabeko jazarpena jasan zuten, etxe azienda eraso ohi zuten animaliok eta larrutik ordaindu dute.
Espezieak ahitzen joatearen beste faktore garrantzitsua ordea, espezie inbaditzaileena da.
Espezie inbaditzaileen zerrenda luzea da. Hemen zenbait landare eta animalia espezien kasuak aztertuko ditugu, era berean bertokoak diren eta iraungipen arriskuan jartzen dituzten espezieak aztertuko ditugu.
Sasiarkazia (Robinia pseudoacacia L.)
Zuhaitz edo zuhaixka hau Estatu Batuetako ekialdekoa da. XVII. mendean heldu zen Europara. Herrietako parketan han hemenka ikus daiteke, baina baita mendiko edozein zokotan ere. Basogintzan ere erabilia izan da. Sasiarkazia behin sartuta oso zaila da bertatik desagerraraztea, gainera hazkuntza bizkorrekoa da, sendo bereganatzen du inbaditu duen eskualdea. Urtetan zehar erabilera ugari eman zaio bere egurrari, lanabesak egiteaz gain, sutarako egur ona da.
Bakarisa (Baccharis halimifolia)
Zuhaixka txiki hau ere Hego Amerikarra da jatorriz. Itxura diskretuak izaera kolonizatzailea ezkutatzen du. Ezin hobeki egokitu da klima honetara, bere moldapen gaitasuna izugarria da. Euskal Herriko kostan topatu dezakegu, bertako estuario eta paduretan izugarri emendatu delarik. Hezegune hauetako berezko landareak gupida gabe ordezkatzen ditu.
Ibai karramarro amerikarra (Procambarus clarki)
Inbaditzaile sena barru-barrura sartua dauka. 1974. urtean gure ibaietan sartua izan zen eta berehala ibai arro guztiak kolonizatu zituen. Ondorioz, bertako ibai karramarroak (Austropotamobius pallipes) desplazamendu bortitza jasan zuen, eskualde askotan erabat desagertzeraino. Gure "lagun" amerikarrak afanomikosia deitzen zaion gaixotasuna transmititzen dio bertako ibai karramarroari. Onddo batek sortzen du gaixotasuna eta hiltzera kondenatzen du bertako karramarroa. Gaixotasun honek ibai karramarro amerikarrarengan ez du eraginik, baina bertako ibai karramarroa erabat sentikorra da infekzio honekiko. Aldaketa handiak ekarri ditu ibai karramarro honen desagerpenak ibai ekosisteman, funtzio garrantzitsua betetzen baitu kutsadura organikoa eragoztean.
Bisoi amerikarra (Mustela vison)
Hamaika buruhauste sortzen ari den mustelido ederra da hau. Espezie hau granjetan hazten dute larruzko berokiak egiteko. Horregatik barietate ezberdinak ezagutzen dira larruaren kolorearen arabera. Arazoa da, granjetatik ihes egin eta naturalizatu egin direla, eta nola ez bisoi europarraren (Mustela lutreola) lehiakide nagusia bihurtu da. Padura eta ibai arroak gogo handiz bereganatu ditu, bisoi europarra baztertu eta iraungipen arrisku bizian utzi du, egoerak serioski okerrera egin du.
Berez, bisoi europarraren egoerak muga asko topatzen zituen. Ibai arroetako landaretzaren beherakada, kanalizazio, kutsadura eta abar luze baten eraginez, bisoi europarraren habitataren degradazio maila altua izan da. Gainera, honek guztiak, bisoi europarraren populazio isolatuak izatea ekarri zuen. Orain, bisoi amerikarraren etorrerak egoera erabat aldatu du. Izan ere, bisoi amerikarrak europarraren habitat berdina erabili eta konpetentzia erasokorra egiteaz gain, gaixotasun hilgarria transmititzen dio. Bisoi amerikarraren hedapena geldiarazten ez bada, urte gutxiren buruan behin-betiko desagerpena jasango du bisoi europarrak.
Arrainak borrokan
Espezie arrotz ugari sartu da ingurunean gizakiaren nahiaren kontra, baina badira espezie asko gizakiak nahita sartu dituenak eta deskalabru ekologiko galantak sortu dituztenak. Ibaietako arrain batzuen kasua da hori. Zenbaiten arrantza gogoa betetzeko, erakunde pribatu eta baita erakunde publikoek ere, ibaietako arrain espezien sartzapenak burutu izan dituzte, ondorio tamalgarriekin. Adibideetako batzuk hauek dira: perka amerikarra (Micropterus salmoides), ortzadar amuarraina (Oncorhynchus mykiss) eta lutxoa (Esox lucius). Lutxoaren irentsi nahia hain da handia, beste arrainez gain, bere espezie kideak ere jateko gai dela. Lutxoa eta perka bezalako arrainek ibai ekosistemaren beste partaideak arriskuan jarri dituzte eta hainbat arrain espeziek beherakada handia jasan du.