Trenez edo txalupaz


2002ko apirilaren 14an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Usurbildik Oriora bazoaz trenez, eta batik bat irail-urrian egokitzen bazara, orduan ulertuko duzu bere osotasunean Lizardiren "Oi Lur" zaharra. Txokoalde eta Aginagako erriberak beste ikuspegi batetik erreparatuz, hortik Orioraino dauden soro oparoez harrituko zara. Eta harrituko zara nola dauden oraindik espekulazioen hatzaparretan ito gabe. Borroka gogor batek -herritar urri batzuk eta herri politikari argi batek egindako lanari esker- erdietsi zen. Txanponaren beste aurpegia? Oriora iritsi aurreko erribera, bi sosetan Gipuzkoako Diputazioan informazio pribilejiatua zuen notable batek erosi eta izorratua, hondatzen segitzen dutena.

Baina badugu paraje hauek ezagutzeko garraiobide are eta hobe bat: txalupa. Alan eta polainean egitea luzeegi eta neketsuegia litzateke. Baina Orion galdetuz, Goenkalek eman dion famari esker pentsatzekoa da aurkituko duzula -ez dakit zenbat kobratuko duen- bere motorrean paseatuko zaituen norbait. Horrela, edo zure kasara, ibiltzea lortu baduzu, abiatu zaitez Orioko barratik. Behetik gora abiatuta, eskuinetara duzu Uribezar edo Torretxoko hondartza. Eta ezkerrean, erriberak erriotik babesten dituen lur muntoa: zanpiura deitzen zioten zaharrek. Oriok -bere fisonomia hondatzeko egin dituzten astakerien gainetik- eta ibaiaren beste aldean den Santio Errekak egun oso bateko paseoa merezi du.
Ibaian gora, Ortzaika auzoa daukazu, oriotarrak baina Orioko kaxkokoak ez diren arraunlari handi eta heterodoxoen auzoa, Kortarena bidenabar. Aurreraxeago, zanpiuraz -eta marearen arabera funtzionatzen duten konportaz- babestutako erriberak. Itzao eta Zalmaztegi aurrerago, eta Sarikola: ala eta txalupen gune klasikoa, inguru hauetan izandako bertsolaririk handienaren -Gazteluren- sorlekua. Hemendik aurrera Aginaga da.
Lehen aipatu dugun Mapil horretan egiten omen ziren inguruko ontzirik handienak, eta famatua zen. Bidean, legar bat pasea dugu, eta gorago, Txorkoan, marea behean ageri eta goran ezkutatzen den beste ugarte bat dugu. Honaino iristen ziren Andatza menditik ateratzen ziren zuhaitzak eta ola zaharretako burdin eta ikatzak, itsasoratzeko. Eta aurrerago joanez, Txokoalde. Portutxo baten aztarnak baditu oraindik. Hemen ere ontziolak baziren, eta horko etxe batek zerbaitengatik izango du Sutegi izena. Neguko ilunabarretan, ondo erreparatzen baduzu eta sasoia bada, farolen bat ikusiko duzu: anguletan ari diren seinale.


Azkenak
“Gaza militarki okupatzeko plana berehala gelditu behar du Netanyahuk”, esan du nazioarteak

Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.


Pazienteek 25 egun itxaron behar dituzte, batez beste, Osasun Mentaleko Zentruetan arta jasotzeko

25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude. 


Non dago Maider?

Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]


Oñatiko egoitza batera mugituko dituzte Donostian kale egoeran bizi ziren migratzaile maliarrak

Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.


“Intentsitate altuko” bi sexu eraso salatu ditu Gasteizko Mugimendu Feministak ostegun gauean

Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak. 


Gaza Hiria okupatzeko plana onartu du Israelgo Segurtasun Kontseiluak

Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]


Oholtza denontzat?
Feminista izango da, edo ez da izango

Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]


2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Errusiak baieztatu du Putin eta Trump datozen egunetan bilduko direla

Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]


Boubacar Diouf: “‘Manteroa’ izatea ez da delitua; bakean bizi nahi dugu, diskriminaziorik gabe”

Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]


Nafarroako suteak nekazaritzako makina batek sortu zituela baieztatu du gobernuak

338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.


ChatGPT psikologo bezala erabiltzearen arriskuez mintzatu da Mireia Centeno Gutierrez psikologo eta psikopedagogoa

Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Miren Agur Meabe
“Zalantza askorekin idatzitako liburua da, baina zalantzek bultzatzen gaituzte aurrera”

Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]


‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Eguneraketa berriak daude