Lizarra-Garaziko Adierazpenak bi zati ditu. Lehenengoan, Irlandako akordioaren ezaugarriak aztertzen dira, bake prozesua ahalbideratu zuten faktoreen azalpena eginez. Bigarrengoan, faktore horiek Euskal Herrian nola aplikatu proposatzen dugu sinatzaileok. Hona hemen bere horretan 23 alderdi, sindikatu eta gizarte taldeok hitzartutako akordioa.
(Ondorengo lerrotan, bigarren zatia dakartzuegu, Euskal Herriari dagokiona).
Irlandako bake-prozesu eta akordioaren ezaugarriak kontutan izaki, Euskal Herriak nozitzen duen gatazkak ere konponbidea izan dezakeelakoan gara, beti ere jarraian aipatzen diren jokamoldeak errespetatzen diren neurrian.
IDENTIFIKAZIOA
Euskal-gatazka izenarekin ezagutzen duguna, jatorri eta izaera politikoa duen gatazka historikoa da, bertan estatu espainiarra eta frantsesa inplikatuta daudelarik. Beraz konponketak ere derrigorrez politikoa izan beharko du. Gatazkaren sorrera eta mantentzeari buruzko ulermoldeak desberdinak izanik, berau lurraldetasuna, erabaki subjektua eta burujabetza politikoan adierazten denez, aipaturikoak konpondu beharreko oinarrizko arazo gisa aurkezten zaizkigu.
METODOA
Elkarrizketa eta negoziazio prozesu irekiaren bitartez bakarrik gorpuztu daiteke konponketa politikoa, inplikaturik dauden eragileak baztertu gabe eta euskal gizarte osoaren esku hartzearekin.
PROZESUA
Hasierako fasea:
Elkarrizketa prozesua eta negoziazioa, inplikaturiko eragileen arteko harreman eta elkarrizketa bitartez eman daiteke, elkarrizketa prozesua gauzatu dadin, inplikaturik dauden eragileentzako gaindiezinak suertatu daitezkeen aurrebaldintzarik ezarri gabe.
Bukaerako fasea:
Bere baitan arazoaren zergatiak aztertzeko nahia eta konpromisoa daraman negoziazio eta konponketa-prozesua, gatazkari lotuta azaltzen diren indarkeriaz adierazpenik gabe gauzatuko litzateke.
NEGOZIAZIOAREN IZAERA
Negoziazioak osotasunezko izan behar du, hau da, arazoa osatzen duten eta bere ondorio diren kontu guztiak aztertuz eta erantzunak emanez. Ez daude agenda mugadunik. Honela, beraz, negoziazioa ez da hartu behar irabazi partikularren prozesu modura, arazoaren konponbide gisa baizik.
KONPONBIDEAREN GILTZARRIAK
Esandakoak, konponbidea erabakitzeko negoziazioak bere baitan ez dituela berariazko inposaketarik izango suposatzen du, eusakl gizartearen aniztasuna errespetatu behar duela, proiektu guztiak erdiesteko baldintza berdinetan kokatzen direla, Euskal Herrian demokrazia sakondu behar dela -hau da, Euskal Herriaren etorkizuna nolakoa izango den euskal herritarrek beren hitzaren bitartez adierazi behar dutela- eta inplikaturik dauden estatuek erabaki hori errespetatu behar dutela. Euskal Herriak hitza eta erabakia izan behar ditu.
ONDORIOZKO ESKENATOKIA
Konponbide-erabakiak ez du eskenatoki itxi eta behin betikorik edukiko. Alderantziz, berari esker, euskal herritarren tradizioari eta subirautza-asmoei aukera berriak kokatzeko moduko toki zabalak eratzea erraztuko da.
Euskal Herria, 1998ko Irailaren 12a
Akordioaren sinatzaileak
Alderdiak: AB, Batzarre, EAJ, EA, HB, Iniciativa Ciudadana Vasca, IU-EB (2000ko Urtarrilaren 26an Izquierda UE-EBk akordiotik kanpo gelditzea erabakitzen du), Partido Carlista-EKA, Zutik.
Sindikatuak: EHNE, ELA, ESK-CUIS, Euskal Laborarien Batzarra, Ezker Sindikala, Hiru, LAB, STEE-EILAS.
Begirale bezala: Ipar Euskal Herriko Berdeak, CFDT sindikatua.
Herri mugimenduak: Amnistiaren Aldeko Batzordeak, Anai Artea, Autodeterminazioaren Biltzarrak, Bakea Orain, CAR/Ahaideak, Comité de défense de droits de l'homme en Pays Basque, Egizan, Elkarri, EPSK/Gureak, Gazteriak, Gernika Batzordea, Gogoa, Gurasoak, Hautetsi Abertzaleen Elkartea, Herria 2000 Eliza, Herriarekin, Jarrai, Koordinaketa, Senideak, Sostengu Komiteak, UDA-Treviño.