HEDABIDEEN EREMU ZAILEN LANDU BEHARRA


2000ko uztailaren 02an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Hiru dira Zuberoan diharduten hedabideak; hirurak Maulen: "Le Miroir de la Soule" hamabostekaria eta Mendi-Lilia irratia enpresa berak kudeatuak dira. Xiberoko Botza irratia dago, bestalde.


"MIROIR" ETA MENDI-LILIA.

1956an sortu zen "Le Miroir" kazeta. Sortzailetakoa izan zen Pierra Udoyren emazteak eta Filipe eta Sophie seme-alabek kudeatua da egun. Hamabostekaria da, eta 4.000 ale zabaltzen ditu. Frantsesez egina da ia osoki. Paris, Bordele, Paue, Suitza eta EEBBetara iristen da.
Mendi-Lilia irratia ere familia honek eta Jean Arlak kudeatua da. 1986an sortu zen. Goizeko 8:00etatik 20:00ak artean hedatzen du bere programazioa. Ez da irrati komertziala. Xiberoko Botzak burutzen duen zerbitzua egiten du baina entzule frankofonoari zuzendua. Zuberoako bizipenak dira irrati honen emankizunen iturriak; kirolek toki zabala ukanik. Jean Arlak Zuberoako kronika historikoa burutzen du igandero eta euskarari leku sinbolikoa eman ere: "Maulen 150 bizizaleek baino ez dute eskuara mintzatzen. Geure erroak frantsesez ezagutarazten entseiatzen gara. Xiberoko Botzarekin osagarriak gara komunikazio eremuan".


XIBEROKO BOTZA.

1982. urtean sortu zen irrati hau. Ellande Etxart da lehendakaria eta Maritxu Castilon administrazio kontseiluaren burua. Berriki, sustengu kanpaina bat garatu du lokal berri baten erosteko. 600.000 libera (15 milioi pezeta) behar du egoitza berri batean plantatzeko. 45 metro koadroko egoitza batean ari dira egun; irratiaren kudetzaileen erronka 2000. urtean, 90 metro koadroko lokal batera aldatzea delarik. 545.000 liberako (14 milioi pezeta) aurrekontua darabil urtean, eta bost kazetari enplegatzen ditu. Irrati honen apustu handiena etorkizunean euskaraz aritzea da, 15 urte behetiko gazteen %5ak baino ez baitaki euskaraz. Hartara, %25 frantsesez egiten du halabeharrez. 8.000 lagunek segitzen du egunero Xiberoko Botza. Euskal Irratiak deitu elkartearen partaide da. Hots, Nafarroa Behereko Irulegi Irratia eta Lapurdiko Gure Irratiarekin batera, euskarazko informazioa hedatzen du Ipar Euskal Herriko etxeetara

MIRAILA EDO ISPILUAREN ATZETIK ZER?
Zuberoan saihetsezinekoa da "Le Miroir de la Soule" hamabostekariaz hitz egitea. Kazeta honek 1956tik dirau, René Elizabide zuberotar enpresariak sorrarazi zuenetik. Elizabidek bere burua gaullistatzat zeukan eta "Le Miroir" bere jarrera eta karrera politikoen zerbitzurako asmatu zuen. Egun, politikari jakin baten eskuko ez bada ere, "Le Miroir"ek hasierako ildoari jarraitzen dio, itxuraz eta edukiz.
Edukin zerbait baduela antzematea zaila da, zinez beste garai bateko kazeta baten tankerakoa baita "Le Miroir". Tamaina handikoa, herrietako berri arruntez (sortzeak, heriotzak, ezteiak eta abar...), eztei argazkiz eta kiroletako albistez osatuta gehien batez. % 98 frantsesez idatzita da. Alabaina, lehen begirada batean, jarrera politiko zehatz baten ildotik dabilela ez bazaio hautematen ere, ohar daiteke mezu politiko ezkutu bat daramala kazeta honek, "subliminal" neologismoaz definitzea egoki litzatekeena.
Mezu hori da, gutxi edo aski, "egon gaitezen beti hautetsien alde, hauen jarreren eta obren oihartzuna eman dezagun, 'polemika' guztiak bazter ditzagun, Euskal Herri txukun eta Image d' Epinal irudi politikoa isla dezagun". Bere sortzailearen ideia politikoei fidel egon da "Le Miroir" eta eskuineko bezala sailka badaiteke ere, frantses 'ezkerrekoek', sozialistek behintzat, ez diote erasiarik botatzeko arrazoirik. Abertzaleek bai, ordea, zeren eta 44 urteotan diharduen informazio ergel eta ahul honek ez baitu ezertarako ohartarazterik eragin.


"JEIKI"TIK "BIZI HATSA"RAINO, IRAUPEN GABEKO SAIOAK.

Egoera tamalgarri honi aurre egiteko asmorik eta saiorik egon da, baina, zoritxarrez, ez dute iraun eta "Le Miroir"en nagusikeria osoak mende erdia ospatzeko aukerarik izan dezake. 1970eko hamarkadan, Frantziako PSko sozialistek eta ugari ez ziren abertzale batzuek "Jeiki!" aldizkaria argitaratu zuten, politikaz, sozial kontuez, laborantzaz eta "Le Miroir"ek erabat tapatzen zituen gauzen berri emateko eta ezkerreko ikuspegi batez aztertzeko. "Jeiki!"k baina, ez zuen luzaz iraun eta geroztik izandako bilakaerek argi utzi dute frantses sozialisten eta ezkerreko abertzaleen arteko elkarlanik ez daitekela egon, hainbeste baitira handi ikuskera eta helburu aldeak. Hala ere, mota horretako bigarren saio bat izan zen 1980tik 1982ra plazaratu zen "Egia" hilabetekariarekin. Bere erredakzio taldea ezkerreko abertzalez, frantses sozialista bakan batzuez eta ekologista-libertario bezala defini zitezkeen bizpahiru lagunez osatua zen. Osakera honekin "Egia"k ez zuen irauterik, baina haren desagertzea "Abil" hilabetekariaren sorrerak ordeztu zuen. "Abil"en erredakzioa, ezkerreko abertzalez soilik osatuta zen eta luzeenik geratu den informazio aldizkari zuberotarra da, 1988 urtera arte argitaratu baitzen.
Abertzaleen eskutik beti ere, sortu zen "Bizi Hatsa" hilabetekaria, baina honek urte bat doi-doi pasatuko zuen. Profesionaltasun eta seriotasunez osatu beharko da hurrengo egitasmoa. Zuberoan informazio osatuago, biziago eta sakonago bat eskaintzeko saio hauek guztiek ez dute porrot egin diruz hazteko nekezia batengatik soilik, baita ere, euren kabuz kazetaritza lanean ziharduten jendeetan oinarrituta zirelakotz. Hasiera batean dena ondo doa, baina denbora pasa ahala, jendea aspertzen da, erredaktoreak gutxitzen dira eta, azkenean, tematsuenek ere etsitzen dute. Ez da, haatik, halabeharrik: Zuberoan idatzizko prentsa serio eta eraginkor bat biziaraz daiteke, profesionalki jardungo duen edo duten lagun baten edo biren inguruan, euren kabuz arituko den talde bat osatuta. Talde honetako kideen eraberritzea sartu beharko da hasieratik proiektu honen asmoetan, odol berria beharrezkoa baita luzaroan jarri nahi den edozerentzako.
Oraingoz, asmo hau obratzekoa da, baina egin egin beharko da Zuberoako errealitateak ez daitezen ispilu makurgarri batez islatuta egon


Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Eguneraketa berriak daude