PROBATZEAK MEREZI OTE DU?


2000ko apirilaren 02an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Liburu honek biltzen dituen errezeten artean, badira batzuk nahiko zabalduak direnak eta tarteka emaitza onak ere eskaintzen dituztenak. Batek baino gehiagok tipula txikitu, plater batean jarri eta ohe ondoan utziko zuen gau osoa eztulka ez pasatzearren. Berbena belarra ere oso erabilia da oraindik katarroak sendatzeko eta frogatua dago artabizarra diuretikoa dela. Baratxuria gaitz askotarako proposatzen da eta sarritan mesede egiten du. Bada, ordea, hainbat ustezko sendabide kaltegarri gerta daitekeena eta baita, kalterik egin gabe ere, oso gomendagarria ez dena. Iodo belarra edo zelidonia, adibidez, hagineko mina sendatzeko, kolpeentzako eta infekziotarako erabili izan da, baina landare toxikoa da eta kontuz erabili behar da. Erredura bati ez dio onik egingo gainean behi zimaurra jartzeak eta hagineko mina ez zaigu apalduko horretarako idiaren txiza erabiliz gero. Zorri bat irensteak ez dio gorputzari ziur aski kalte handirik egingo, baina nekez sendatuko du hepatitisa. Eta hilea eroriz gero, ez du merezi burua ume baten kakarekin igurtzitzea, ez baita horrela berriro haziko.
Gaitz larriagoetarako zalantzazko sendabideak ere badira bilduma honetan. Minbizia sendatzeko igel bat bizirik hartu eta gaixoaren ohearen hankari lotuta eduki behar omen da. Azaleko minbiziaren kasuan ere, igel edo apoak erabili izan dira. Apoa hartu eta, zauririk egin gabe, frijitu ondoren, olio horrekin azala igurtzi behar omen da. Prebentzioari dagokionez, minbizia urte betez saihestu nahi duenari erleak eztena barrenbarreneraino sartu behar dio; ondoren, eztena mukizapi batez atera behar da derrigorrez. Urtean behin erlauntza batera hurbildu eta eztenkadaren zain egoteko gogoa duenarentzat da egokia metodo hau. Gainera, eztenkada lepoan jasoz gero, erremedioak ez omen du balio.
Ezpain azpiko granotxoen aurkako sendabide bitxia proposatzen du Nafarroako Zubietako emakume batek: San Blas egunean bedeinkatutako gatza bederatzi pilatxoetan jarri. Horietako bat hartu eta medikuaren edo gaixoaren txistua bota. Nahasketarekin okotza igurtzi behar da honakoa esanez: "Bederatzi bederatzi, zortzi zortzi, zazpi zazpi, sei sei, bost bost, lau lau, hiru hiru, bi bi, bat bat; zirtzart, granoak fuera". Gainerako zortzi pilatxoekin gauza bera egin behar da, baina, oraingo honetan gainean txisturik bota gabe.
Karatxoen aurkako proposamenak dira nagusi liburu honetan: laranja, baratxuria, urdai azala, ozpina, sagarra, pikua... erabil daitezke horretarako. Badira ordea, karatxoa bera ukitu gabe ere egin daitezkeen saiakerak. Erritual horietako bat lau bidegurutze desberdinetan ihi bana aldatzean datza. Txanponak ere baliagarriak dira eskale bati eman edo Lazkaoko San Prudentzio ermitara botaz gero.Errezetak arriskutsuak ez badira behintzat saiatzeak ez du ahalegin handirik eskatzen. Fedea behar da soilik, eta batzuetan eskrupulo gutxi


Azkenak
Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Sektore publikoan gurasotasun baimena luzatu eta seme-alaba bakoitzeko diru laguntza handituko duela iragarri du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.


Eguneraketa berriak daude