EUSKAL ZIBILIZAZIOA

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Berrikitan, Likiniano elkarteak argitaratu du «La gran curva vasca del 2000». Liburuak badauzka asmo errupturista eta imaginazioa eta, hain zuzen, bertute horiek dituzte eskas ateratzen diren hainbeste lan akademikok eta ikerketa soziologikok. Trinkoa da, doinu beroaz idatzia, guztiz konprometitua. Batzuetan, botereen aurka ibiltzeko gogoa urrun eramaten du, eta oinarri gutxiko baieztapenak botatzen ditu, bereziki osasunaz edo biologiaz. Puntu bat baizik ez dut ARGIAko txokoan aipatuko: Euskal zibilizazioa. Leku askotan ageri da, eta haren edukin politikoa ez da pasatzen uztekoa.

LIBURUAK
postulatzen du badela euskal zibilizazio berezia, estatu zapaltzaileen barbarieari guztiz kontrajarria. Paleolitikoan sortu omen zen, Europako biztanleen hominizazioaren garaian; gero, Mediterranio ondoko matriarkalismoaz aberastu zen; bukatzeko, kultura greko-latinoaren hoberena bereganatu zuen, nortasuna galdu gabe. Hots, berdintasunean eta kulturan finkatu gure zibilizazioak badarama hamaika mila urte borrokan inguruko herri eta estatuen aurka, zeinak, jatorri sur-germaniarrekoa izanik, bortitz, militarizatu eta patriarkalistak baitira. Gurea ez omen da nazioa askatzeko borroka soila: zibilizazioen gatazka da, eta, irabaztean, humanitate osoari irekiko diogu askatasunaren atea.
Laburpenak ez dira guztiz zehatzak, baina ez gara liburuak proposatzen duenetik urrun. Harrigarria da zein disonanteak dituen gaurko errealitatearen analisiak eta zibilizazio horren erreferentziak. Idazleak gaurko klase borroken ikerketa oso pertinentea egiten du, tradizio marxistaren barnean, eta deskripzioa egitate material eta ideologikoetan finkatzen da. Horiek ditu kapitulu hoberenak eta, niretzat behintzat, argigarriak dira. Berriz, paleolitikotik hona eta Mediterranio ondoko Ama Jainkosen aztarnetatik guregana, hutsean egin jauziak, analisi kritikorik gabekoak, aire gorrian gelditzen dira. Bisionarioek lekua badute ere, generoen nahastea ez da komeni. Asiskok eta lagunek Mariren eta Ama-Lur famatuaren inguruan brodatzen dutenean, artisten probokazio gisa, zuhurrak eta espainiolistak kakinarazteko, bere eremuan dira: doinu umoretsua eta asmakizunen metatzea ongi doazkie lan ikonoklastei. Baina fantasia berak lehen graduan hartuta, tradizio marxistan eta analisi zientifikoan finkatu nahi den liburu batean, desegokiak dira.
Beharbada, oraindik ez dugu gainditu euskal nazionalismoaren tradizio bat: historia mitifikatuan sustraitu gure eskubideak. Aranistentzat, euskal enda munduko arraza kristauarena zen eta horregatik behar genuen espainol birautiengandik bereiztu; gero, nazionalismo burgesak herri demokratikoarena ginela baieztatu zuen. Horiek, behintzat, bazituzten oinarri materialak: Mendebaleko Pirinioetan ziren etxeko-jaunen batzarrak. Gainera, erromantizismo nazionalista europarrak eman zien koherentzia historiografikoa. Berriz, azken garaietako errupturismo erradikalak ez dauzka minimo material horiek ere, eta, ideologia bezala, euskal zibilizazio perfektua lotzen bada naturarekiko eta osasunarekiko jarrerekin, esoterismo irrazional modernoekin baizik ez da erkatzen ahal.

NIRE
ustez, ez da serioa. Askatasuna bilatzeko, gure leku errealean tinko ibiltzea egokiago da. Ez gara abertzale gure nortasun nazionala besteena baino hobea (kristauagoa, demokratikoagoa, matriarkalagoa edo iraultzaileagoa) delako, baizik eta besteak bezala garelako eta, beraz, eskubide berak ditugulako. Hemen ere badugu matxista, bortitz edo ustelen proportzio ederra, eta horrek ez du zerikusirik burujabetasuna eskatzearekin. Eskubidea dagokio kontzientzia nazionala duen edozein komunitateri, eta ez da meritu etnikoen arabera banatzen: askatasunaren alde borrokatzea zilegi zaigu itxusiak izanik ere. Gero, askatasun nazionalarekin batera iraultza soziala nahi badugu, gure antzeko sozietateetan ikusi, ikasi eta elkartu beharko gara, ondokoak bisigotoak edo frankoak diren erreparatu gaberik. Langileen eta zapalduen internazionalismoa auzoekin egiten da bereziki, eta, zibilizazio kontuan, lehen auzoak Kaukasoan edo Ertameriketan aurkitzen badira, marka txarra


Azkenak
Euskadi nazioa da

2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.

Euskalduna naizen aldetik,... [+]


Sader-Profersaren Zorrotzako lantegien jarduera etetea eskatu dute auzokideek osasuna kaltetzen duelako

Auzo elkarteak, herri mugimenduak eta ekologistak batu ziren asteazkeneko kontzentrazioan. Lantegien jardueraren amaiera itxaroten ari dira duela hamar urte.
 


Landaguneen despopulazioa
Perotx oinetxea birgaitu, Nafarroako Urraul Goiti biziberritzeko

Nafarroako landa gune asko daude despopulazio arrisku larrian eta horietako bat da Urraul Goiti Pirinioaurreko bailara. Hango Adoain herrian biztanle bakarra bizi da iraunkorki eta 93 urte ditu. Han da ere Perotx oinetxe zaharra eta berau birgaitzeko herri ekimena abiarazi dute.


Tunisiatik Gazara abiaturiko ‘Al Soumoud’ auto-karabana geldiarazi dute Libiako Sirte hirian

Asteartean pasa zuten Tunisia eta Libiaren arteko muga, ondotik Egiptora sartu eta bertatik Gazara heltzeko asmoz. Berez, Libiako autoritateen babesa jasota du ekimenak, eta jarrera horri segika bidea berriz irekitzea galdetu diete poliziei antolatzaileek.


Israelen erasoaren aurrean, Iranek mendekua iragarri du eta 100 bat dronerekin erantzun du

Israelek Iranen aurka orain arte egindako aire eraso gogorrena egin du ostiral goizaldean, Leon operazioa-rekin. Erasoan, Israelgo Armadako 200 bat gerra hegazkinek hartu dute parte eta kalte handiak eragin dituzte Iraneko nuklear programa garatzeko eta misil balistikoak... [+]


Bilboko San Frantziskon ertzainek egindako eraso bat ikertzen ari da Segurtasun Saila

Erasoa Bilboko kale horretako ile apaindegi batean egin zuten maiatzean. Erasoa grabatua izan zen eta auzokideek salatu zuten.


Agus Gorbea, Gazako martxatik deportatua
“Martxak ezin badu aurrera egin, beste alternatiba batzuk jarriko dituzte martxan; zerbait egingo dute ziur”

Gazarako Martxara bidean, Kairoko aireportuan atxilotu zituzten euskal herritarren artean dago Agus Gorbea, eta momentuz deportatu duten bakarra izan da. Euskal Herrira bidean dagoela erantzun ditu ARGIAren galderak.


2025-06-13 | Irutxuloko Hitza
Palestinaren aldeko bi eguneko baraualdia egingo du Argituz elkarteak Donostian

Palestinako herria pairatzen ari den genozidioa salatzeko bi eguneko baraualdia egingo du Argituz elkarteak Donostian asteburu honetan, larunbatean eta igandean. Garibai kaleko 19. zenbakian egingo dute elkartasun ekintza.


Israel gosea arma gisa erabiltzen ari dela salatu du Nazio Batuen Batzar Orokorrak

Espainiako Estatuak eta Palestinak bultzatuta, 146 herrialdek alde bozkatu dute, 12k kontra eta 19 abstenitu dira. Ebazpenak Gazako sarraskia eta Israelen hedapena Zisjordanian salatu ditu eta nazioarteko ebazpen judizialak betetzea eskatu.


Zer egin Lemoizko zentral nuklearragaz?

1984an, Lemoizko zentral nuklearrak bere ateak betirako itxi zituen, konpondu gabeko urteetako gatazka eta zauriak atzean utzita; zentralaren azpiegitura ia berdin mantendu da, eta gertatutakoa, isilpean iraun du. Orain, tokikoek hainbat proiektu proposatu dituzte Basorda kalako... [+]


2025-06-13 | Ahotsa.info
Euskararen Defentsarako Sarea
“Bidegabea da euskara lanpostu publikoetan ez baloratzea”

Euskararen Defentsarako Sareak elkarretaratzea egin du Nafarroako Parlamentuaren aurrean ostegunean, aldarrikatzeko lanpostu publikoetan hizkuntzak baloratzen badira, euskara baloratzen ez den lanposturik ez litzatekeela egon behar. Eta beraz, Nafarroako Gobernuak egindako... [+]


Melisa Pérez, Kairon atxilotua
“Debekatu egin omen dute Gazara martxa, baina guk aurrera jarraituko dugu”

Egiptoko Gobernuak Israelen presioei men egin eta ehunka pertsona atxilotu ditu, Gazara egitekoa den martxa gelditu nahian. Hala ere, milaka lagunek martxari hasiera emateko prest jarraitzen dute, Israelen blokeoa apurtu eta genozidioa gelditzeko presioa egin asmoz. Melisa... [+]


“Momenturen batean lortuko dugu antiespezismoa ofizialki hezkuntzako curriculumean txertatzea”

Animalia-etikaz mintzatuko dira EHUko ikastaroetako batean. Leire Morras Aranoak, ikastaroaren zuzendariak, hezkuntzan antiespezismoa lantzeko dauden hutsuneak eta aukerak nabarmendu ditu.


Eguneraketa berriak daude