"Munduari latindar alfabetoa harreraztea, gehiegi deritzot"
Lan jakingarria eskaini digu Xabier Zabaltzak, hizkuntza internazionalari buruzko bere artikuluan. Harrigarria da jakitea xede horrekin asmaturiko hizkuntzen kopurua ia laurehunekoa dela eta izango da, berak hori dioenean. Ageri da bai, azterketa zabala egin duela arlo horretan.
Laurehun asmatizkera horien artean, Zamenhof-en esperantoa dugu gailentzen zaiguna. Xabierrek dioenez, esperantoaren aldeko jarrera izan du hasieratik Baha'i-tarren mugimenduak. Egia da baha'i-tarrek esperantoarenganako joera ona erakusten dutela, baina hizkuntz arazoez duten benetako xedea honako hau da: herri bakotxak bere hizkuntzan bizi behar luke, eta herri guztien (munduko herri guztien) arteko lotura egiteko, herri guzti horien artean egindako batzar batean aukeratu beharko litzateke hizkuntza bakar bat, esperantoa edo besteren bat.
Euskara ere ez dute arbuiatzen Baha'i-tarrek. Beraiek eskatuta, neuk ere itzuli diet zenbait liburuxka gure euskarara, eta gehiago egiten ez badute, dirurik ezagatik izaten da.
Erlijio bakotxari dagokion "Kultur hizkuntzari" buruz dioena egi santua da, baina orain arte horrela izan bada ere, dirudienez hemendik aurrerantz bide hori agortzen joan diteke. Baha'i-tarrek mirari bat lortuko balute, agian... Lortuko al dute.
Xaho atarraztarrak esaten zuena oso jakingarria dugu. Berak aipatzen zituen onurez gain, badu gure euskarak beste zelakotasun bitxi bat ere: ez dagoela kokatua inongo hizkuntz-familiatan, ez germaniar, latindar, eslabiar, altaiar... Europari dagokionez, geratzen zaion antzinako hizkuntza bakarra, beraz estatuen artean liskarrik sortarazi behar ez lukeena. Aspaldi egin nuen neronek ere eskaintza hori, Europako hizkuntza amankomuna izan zedinekoa, «Jakin»en edo, ahaztu xamarra dut non.
Baina ondo pentsatuz gero, arriskutsua deritzot bide horri. Zeregin hori emateko, hizkuntza sinple eta ahul bat egin beharko genuke gure euskara oinarri hartuz. Eta gero, geuk ere sinplekeria horixe erabiliko genuke, geure buruak arras pobretuz. Begira euskara batua egitean zelako larru zatiak galdu dituen gure hizkuntzak, batez ere mendebaldean.
Beraz, hobe dugu zuhur ibili eta esperantoari edo beste asmatizkera bati uztea herrien arteko lotura egite zeregin hori, eta geurea geure artean erabili, aberastu eta egokitu, oraingo zabarkeria moda hau noizbait atertuko duen esperantzan.
Eta ez dadila grekoa edo latina inoiz izan munduko hizkuntza loturagina, horiek "norbaitsuentzat" "kultur hizkuntzak" baitira. Honela izango balitz, ondo "jorratuak" izango ginake.
Mosterin bizkaitarrak dioenarekin ados bada Xabier Zabaltza, ni ere ez naiz aurka, iradokizunaren erdiari dagokionez: latindar alfabetoa darabiltenek erabaki dezatela ahotsizki egokidura bakarra. Aurreradura itzela izango litzateke. Baina mundu osoari latindar alfabetoa harreraztea, hori, gehiegitxo iruditzen zait
Aste osoan ARGIAko kazetari bat dedikazio osoz izango da auzitegi barruan gertatzen denaren berri ematen, baita kanpoan Aroztegiko Elkartasun Komiteak auzipetuen absoluzioa eskatzeko antolatutako egitarau zabala jarraitzen ere. Argia.eus-en aurkituko duzue informazio guztia... [+]
Iruñean eginen da lehen saioa, maiatzaren 23an, eta Jauntsaratsen bigarrena, maiatzaren 30ean. 12 bertsolarik hartuko dute parte, aurreko txapelketan aritu ez zirenak. Horietatik, sei sailkatuko dira urrian hasiko den txapelketara.
Maiatzaren hasieran iragarri ostean, Gaza erabat okupatzeko eta hango palestinarrak kanporatzeko plana martxan jarri du Israelgo armadak. Zerrendan jada hasiak dira ofentsibaren ondorioak pairatzen: azken 24 orduetan eginiko erasoetan, Israelek gutxienez 150 palestinar hil ditu... [+]
Bridgestone Japoniako pneumatikoen multinazionalak Basauriko eta Puente San Migueleko (Kantabria) fabriketan dituen 420 langileri eragingo die CCOO, UGT eta BuB sindikatuek astelehenean sinatuko duten erregulazio espedienteak. Ostiralean egindako bozketan, Basauriko plantan... [+]
Larunbat gauean gizon batek Bilboko Zorrotzaurreko pabiloi bat erre zuen, bertan bizi diren etxegabetutako pertsona batzuen kontra egiteko. Lekukoen arabera, 33 urteko gizonak errezelei su eman zien bertan zeuden batzuekin eztabaidatu ondoren. Bestetik, pasa den astean... [+]
Lehiaketan parte hartu izan duten 72 artistak iazko edizioa "historiko politizatuena eta desatseginena" izan zela salatu dute, eta aurtengoa ere ez da salbuespena izan. Online botoari esker gertu izan du garaipena Yuval Raphael Israelgo ordezkariak. Polemikaz beteriko... [+]
Sentimenduak izan da gaia Galdera Basatiak podcastaren seigarren atalean, eta horren bueltan zeharkatu dituzte Iñigo Martinezek eta Gari Moyak maitasuna, gorrotoa, tristura, haserrea... Hitz egin dezagun sentimenduen eta emozioen inguruan, baina gogoetatu ere, gogoetatu... [+]
Lehen ministro Luis Montenegro buru duen AD koalizio kontserbadorea gailendu da Portugalgo Legebiltzarrerako hauteskundeetan, bozen %61 lortuta –iaz %51 eskuratu zituen–. Irabazleen artean Chega eskuin muturreko alderdiko hautagai André Ventura ere badago,... [+]
Gasteizko Alde Zaharreko Pintore kalean, atari bateko lau etxebizitzen jabe da Luxury Rental Apartments enpresa. Horietako bi etxebizitza turistiko gisa alokatzeko Jaurlaritzaren beharrezko baimena eskuratu du enpresak, eskuratu aurretik ere alokatu baditu ere, baina Turismo... [+]
Hirigintza Sailak Luxury Rental Apartments SL enpresa zigortu du 2025eko urtarrilean, Pintore kaleko etxebizitza batean obra “klandestinoak” egitea egotzita. Enpresako partaidetzen %50 Gustavo Antépararena da, eta administratzailea bere bikotekidea... [+]
Galdera horri erantzun dio hainbat irakasle ez-heterok, eta gogoetarako gako ugari utzi dituzte. Mundua deskubritzen eta identitate(sexual)a eraikitzen ari diren haur eta gazteek erreferente anitzak izatea eta eskolan denok espazio seguru eta erosoa aurkitzea ederra baita.
Israelgo Estatuaren aldeko funts batek Espainiar Estatuko makrojaialdi gehienak erosi ditu. To. Hondartza ondoan noria eta guzti duen jaialdia zein hardcoreta tatuajedunak joaten direna, 1.400 miloi euroko trukea, Palestinako kolonia israeldarretan etxebizitzak eraikitzeko... [+]
ARGIAk hamaika aldiz eskatu dio Gasteizko Hirigintza Saileko Eraikuntza Zerbitzuari, urte batez, bi espedienteren inguruko informazioa. Hainbat aldiz ziurtatu zaio hedabide honi informazioa igorriko zitzaiola. Inoiz ez dute egin, eta hainbat hitzordu eta eskaera ofizial utzi... [+]
Kapitalismoaren lekuan lekuko eta garaian garaiko egoerara moldatzeko gaitasuna harrigarria egiten zait batzuetan. Espero ez duzun tokian azaltzen dira antzekotasunak, eta hara non, bat-batean konturatzen zara munstroak Mallorcan hartzen duen itxura ez dagoela etxean bertan bizi... [+]