Mallorca

  • Kapitalismoaren lekuan lekuko eta garaian garaiko egoerara moldatzeko gaitasuna harrigarria egiten zait batzuetan. Espero ez duzun tokian azaltzen dira antzekotasunak, eta hara non, bat-batean konturatzen zara munstroak Mallorcan hartzen duen itxura ez dagoela etxean bertan bizi duzunetik hain urruti; makillajea eta jantzia aldatu ditu, portaeran, ordea, alderik ez: ahal dela, bizitza(k) xurgatu.

Mike Kit /pexels.com

2025eko maiatzaren 19an - 05:00
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Rosa etxera etorri zenean, Mallorcaz ez genekien ezertxo ere; lau gauzatxo kenduta, turisten inbasioetara mugatzen zen gure ezagutza. Rosarekin hilabetez bizi izanak mugitzeko gure modua eta mugimendua bera birplanteatzera ekarri gaitu.

Turismoaz, besteak beste, luze hitz egin dugu mahaiaren bueltan, eta une jakin batean, galdera pausatu genion: ze ezberdintasun dago bidaiari eta turistaren artean? Erantzunak mamuak piztu zituen: zoazen lekuan zu egoteko egiturazko aldaketak gauzatu behar badira, turista zara. Adibidea ere jarri zigun: baserritarrak turistak etxean hartzeko janaria sortzeari uzten badio eta nekazari-turismoa irekitzen badu, hor egiturazko aldaketa dago, bertakoentzako galera, eta ez edozein; azken finean, elikadurarako eskubidean urraketa gertatzen da –hau bereziki larria da irla batez ari bagara–.

Halako batean, mamuek gure etxeko oporrez jardun zuten, hitz eta pitz; isilune deserosoaren ostean, galdera are deserosoagoa etorri zen: zenbat Mallorca txiki sortu dituzue bazterretan?  

Rosari entzundakoak birpasatu ditugu. Bertakoek zailtasun izugarriak dituzte etxebizitza eskuratzeko, izan alokairuan izan jabetzan. Geolokalizazioak bukatu ditu irlatarren umetako paradisuak. Nekazaritzarako edo abeltzaintzarako lurrak prezio urbanistiko-espekulatibotan daude, ezin barazki, esneki edo haragiarekin horiek ordaindu eta norbera bizi. Iturburuek ezin hornitu udan bikoizten den populazioa eta euren beharrak eta nahiak. Naturaren babeserako legeen gainetik dago kirolari coolaren inperioa –kirolaria ez den beste edozein cool balitz ere, berdin balio du–. Turismo sektorean lan egiten dutenen lan eta bizi baldintzak esklabotzatik gertuago daude langileen eskubideen kartatik baino. Gero eta gehiago dira hoteletan lanean ari direnen artean nagusiei eskatzen dizkietenak sotoetan ohatzeak jar ditzatela, arren, lo egiteko lekurik ezin dutelako ordaindu. Demasiak balkoietan du ostatu: Ibizan balkoi batean bizitzearen truke 500€ ordaintzen dira. Eta ez dago ihesbiderik, 83 kilometroak bukatutakoan, aio esperantza eta kaixo erbestea. Jarrai nezake zerrendarekin, baina gibelak ezin du amorru gehiagorekin, hark ere gainezka egin du.

Zein mailatan elikatu dugu, denok ere, kapitalismoaren makinaria hori?

Ez da alferrik etorri Rosa gurera. Etxe honetan berak zenbateraino ikasi duen ez dakit, guk dezente. Badira zazpi bat urte Quimi, beste wwoofer – proiektu edo baserri ekologikoetara etortzen diren bolondresak– bati, arrazoi politikoak zirela eta hegazkinik ez hartzen ikasi genionetik. Gazte hark Lleida eta Suitzaren artekoak lurrez egiten zituen, garraio publikoan. Hura Linak berritu zuen neguan, Alemaniarako bidaia hura ere lurrez eginda. Rosa etorri da dena berritzera eta osatzera.

Hau idatzi bitartean, komunikabideetatik –publiko zein pribatu– jasotzen diren datuak kontrako noranzkoan doaz. Dena da poza eta bozkario Loiuko aireportutik zenbat hegaldi atera diren esatean, harrotasuna uhinetan bidaiatzen da hoteletako eta ostatuetako okupazio-maila aipatzeko orduan. Hurrengo asteotan etorriko da turistek ustez utzitako dirutzen gorazarrea.

Datuen B aldeari inork ez dio erreparatzen, inon ez dira azaltzen pertsonengan eta planetan utzitako ajeak. CO2 isurien lorratzik ez da ageri. Ezta energia kontsumoaren murrizketarik ere. Klima-aldaketa auzo dago. Trantsizio energetikoa lekualdatu da. Oporrek utzitako hutsuneak sekretupean gorde dira.

Agerikoa da, ordea, lagun batek dioen moduan, jaietako azken egunean gaudela eta ez diogula mozkortuta egoteari utzi nahi, barraketatik jaitsi gabe bizi –edo– nahi dugula.

Bitartean, planetak jada musika kendu du eta hasi da argiak itzaltzen. Gonbitoen kiratsak dena hartzen du.

Etxera joateko ordua aspaldi jo zuen erlojuak.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Ingurumena
2025-07-16 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Hondakinak

Hondakinak etorkizuneko material berriak dira. Iragarki marketineroa izan daiteke, baina diseinu eta eraikuntzaren ikerketa munduan sormen bideak irekitzeko aukerak ekarriko ditu, dudarik gabe. Europako hondakinen legedia zorrotz jarriko dela iragartzean, nolabait ulertarazten... [+]


Desazkunde turistikoaren aldeko Euskal Herriko topaketak egingo dituzte Donostian

BiziLagunEkin plataformak desazkunde turistikoaren aldeko Euskal Herriko topaketak iragarri ditu, Donostian, elkar ezagutzea, esperientziak partekatzea eta gogoeta kolektiboa egitea helburu. Egitarauaren xehetasunak datozen asteetan jakinaraziko dituzte.


2025-07-14 | Garazi Zabaleta
Mustai Ortua
“Baratzetik bizitzea erronka da, batez ere jendearen kontsumo ohiturengatik”

Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]


2025-07-14 | Jakoba Errekondo
Akainen eta eulien erasoak

Ekainak akainak ekarri ditu: uda iritsi da. Udaberriko egun beroetan hasten dira akainak ehizean, udako ehizaldi nagusirako hankak prestatzen. Garo arruntaren (Pteridium aquilinum) garomenetan izaten da batez ere, bide ertzera zintzilik diren orri muturretan kulunka, gustuko... [+]


Xilokopa: meatzari hegalaria

Tarteka bada ere, inoiz ikusiko zenuten hego beltzeko “erle erraldoi” eta potolo bat zuen inguruan hegan. Hala bada, ziur izan intsektuen artean ikusgarrienetako bat ikusi duzuela. Eta ziur izan, baita ere, ez duzuela inongo arriskurik, itxura itzeleko erlastar honek... [+]


Kriminalizazioaren gainetik Lurrezko herria

Euskal Herrian zein munduan, gero eta ugariagoak dira lurraren defentsan sortzen diren mugimenduak, bizitzari eusteko ezinbestekoa den lurraren balioa aldarrikatzen dutenak. Borroka hauek ez dira soilik erresistentzia; itxaropenaren eta konplizitatearen oinarri ere bihurtu dira... [+]


Abantoko alkate jeltzalea herria zeharkatuko lukeen argindar linea proiektuaren aurka agertu da

"Kalte nabarmena" eragingo luke proiektuak, alkatearen esanetan. Abantoko EAJ, ""eragin txikiagoko" alternatiben alde kokatu da, "nahiz eta aukera horien kostu ekonomikoa handiagoa izan".


2025-07-10 | Jauzi Ekosoziala
Norabidea aldatu

Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean,... [+]


2025-07-09
Plastikoari oratuak

220 milioi tona plastiko sortzen ditugu munduan eta %10a soilik birziklatu. Zifra hori, gainera, hamar urtez jarraian ez da aldatu. Iaz zabor plastiko horren herenak gaizki kudeatzeagatik gure inguruko bazter, erreka, itsaso eta atmosferan bukatu zuen. Greenpeacek salatu... [+]


Teknologia
Bitxoak

Palentziako amama oso emakume soila zen hitzetan. Bazituen zenbait hitz dena adierazteko balio zutenak, tartean bitxo hitza: berba horren baitan kabitzen ziren zomorroa, behia, txakurra... eta batzuetan baita gizakia ere. Bitxoek auzokide latzak dituzte gizakiongan, ez baikara... [+]


2025-07-09 | Itxaro Borda
“Azpian lur hotza”

Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]


2025-07-07 | Estitxu Eizagirre
Lurraldeko ogi ekologikoaren balio nutrizionalak aztertu dituzte HoBBea proiektuaren baitan

HoBBea proiektua hiru elkarte hauek elkarlanean egina da: Biharko Lurraren Elkartea (BLE), Biolur eta Hazialdeko. Nekazari-okinaren figura indartu nahi dute HoBBea proiektuaren bidez, eta lurraldeko ogi ekologikoa kontsumitzearen balioak eta onurak ezagutarazi nahi dituzte... [+]


2025-07-07 | Iñaki Sanz-Azkue
Hegoaldeko suge leuna: ehiztari bat ilunpean

Sugea eta eguzkia: pertsona askoren buruan banandu ezinak diren bi hitz. Sugea entzuten dugun aldiro, egun bero eta argi bat irudikatzen dugu. Buruak hala funtzionatzen baitu: asoziazio horiek egiten ditu duen informazioarekin. Eta ez da arraroa, bestalde; izan ere, sugeak... [+]


2025-07-07 | Garazi Zabaleta
Larrinbarri
Ahabi ekologikoak Anbotopetik

Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]


2025-07-07 | Jakoba Errekondo
Joan deneko usain bete ekain

Eguna mozten hasten den hilabetea, ekaina. Festa aparretan gabiltza baina xorro-xorro, hau esku artean duzunerako dagoeneko hamalau minutu moztu da egun argia. Gu gure eroan, batzuek bere txoroan, ez gara jabetzen baina landareak bai ederki asko! Eguna mozten hasi da eta ez dio... [+]


Eguneraketa berriak daude