«Dena ongi badoa hemendik bi urtera Seaskak ez du zorrik izango»

1993ko urtarrilaren 31n

Filipe Goietxe Seaskaren lehendakariari elkarrizketa
«Dena ongi badoa hemendik bi urtera Seaskak ez du zorrik izango»
FILIPE GOIETXE
Jean Louis Maitiaren ondorengoa izatea lan erraza ez zela izango jakinik hartu du Filipe Goietxek Seaskaren lehendakaritza. Frantziako Hezkuntz agintariekin sinatu berri den konbenioa esku artean izanik estreinatu du kargua. Seaskaren iraupena eta egokitzea helburu nagusi dituelarik, baikor azaldu zaigu baina arazoak ahaztu gabe.
ARGIA. Noiztik zaude Seaskan?
FILIPE GOIETXE. Duela sei urte sartu nintzen.
A. Zer dela eta?
F.G. Nire alaba Kanboko ikastolan sartu zelarik, berehala sartu nintzen gero Seaskako zuzendaritzan.
A. Lehenagotik harremanik izan al zenuen AEK edo antzeko ekimenekin? Edo benetan izan zen ezagutza desberdina?
F.G. Beti ibili naiz giro euskaldun batean. Hemen herrian ere, baginen hamabosten bat lagun beti giro euskaldunean ibiltzen ginenak, eta gerora elkarte bat osatu dugunak. Ateraldiak egiten genituen.
A. Euskaraz betidanik mintzatu zara.
F.G. Sortzetik. Gurasoengandik jaso dut euskara. Baina badira zenbait urte, gure gurasoen belaunaldikoek, eskolan sartuta behar zela frantsesez mintzatu pentsatzen zutenak. Eta egia da nik pixkat utzi dudala. Ahantzi edo gutxi erabili dudala zortzi urtetik hamasei urte inguru arte. Garai horretan berriro hasi nintzen giro euskaldunetan murgiltzen, eta pixkanaka nire hizkuntza berritzen, berrikasten hasi nintzen.
A. Seaskan sei urte daramatzazu. Nolakoak izan dira urte hauek?
F.G. Garrantzitsuak niretzat, esperientzia handia hartu eta gauza asko ikasi ditudalako. Seaskako lehengo moldea ezagutzeko xantza izan dut, eta duela bost urte Seaskakoak bildu ginenean, egitura berri baten ikertzeko, bertan parte hartzeko aukera ere izan dut, eta horren ibilmoldea ikusi eta segitu dut.
A. Zein zen lehengo egitura?
F.G. Lehen bazen biltzar nagusi bat, egun dagoen bezala. Guraso guztiak joaten ahal ziren biltzar nagusi horretara, baina ikusiz gero nola Seaska handitu den eta guraso asko biltzar nagusi horretatik at geratzen diren, ez zela organu ordezkatzailea pentsatu zen.
Orduan, ikastola bakoitzak bere ordezkaria behar zuela, gutxienez, erabaki zen. Horrela aldatu zen egitura eta orain Seaskako Biltzar Nagusia da Ikastolen Kontseilua eta ordezkari horien biltzarra.
A. Horrek molde hobea ekarri al du?
F.G. Nire iduriko bai, beharrezkoa zen.
A. Beste elementu bat ere bada, pertsona iraunkor bat hautatu izan da.
F.G. Duela hiru urte bulegoko partaideek pentsatu genuen gure lana profesionaldu egin behar zela, eta bi eremuan aukeratu genuen: lehena pedagogiarena, lau kidez osatua; eta bestea Seaskaren iraunkorrarena da, erakundearen animazio eta koordinaketarako sortua.
A. Beste aldaketak ere izan dira. Bi konbenioren eztabaidetan parte hartu duzue.
F.G. Aurreko negoziaketan ez nuen parte hartu, baina jarraitu nuen, eta konbenio honetan partaide izan naiz. Duela urtebete arte nire lana barnekoa zen, ikastolekiko harremanak eta abar. Maitiak bitartean kanpoko lana egiten zuen, hautetsiekin hitz egin, erakundeengana jo... Azken sei hilabeteetan ezagutu dut giro hori.
A. Nola ikusi duzu giro hori?
F.G. Interesgarria eta erakargarria. Beste zerbait da.
A. Zer ekarriko dio azken konbenioak Seaskari eta nola azaltzen duzu zerbait emana?
F.G. Zerbait ematea beharrezkoa zutela uste dut. Seaskak bere lekua du hemen. Jende gehienak azken lau bost urteotan beharrezko zerbait bezala ikusten du, eta hori da aldaketa nagusia. Nire herrian eta inguruan ikusten dut ikastolak jendearentzat beste eskola mota bat direla, besterik gabe. Ez dira lehengo hitzak entzuten horren inguruan.
Konbenio berriarekin gelak kontratatu dira, eta ez irakasleak, orain arte egin izan den bezala. Irakaskuntza orduak ere kontratatzen dira. Uste dut bigarren konbenioa eskolaren erakuspena dela, ofizialtasunera, eta hirugarren urratsa falta zaigu orain, benetako integrazioarena. Kontua da zer integrazio mota nahi dugun: legezkotasuna atzematea integrazioaz edota eskola pribatuen asoziazio kontratuen bitartez.
Bietako bat aukeratzerako dena aztertu behar da, eta hau da 1993an egin behar dugun ikerketarik sakonena. Ikastoletan eztabaidatu eta ahal bada nahi dena aukeratu. Zaila da, zeren eta Seaskaren nahia lege mota bat lortzea da, garantia batekin, gure pedagogia den bezala emana izan dadin.
A. Politikoek pisu handia izan al dute aldaketa horretan, edota naturalki gertatutako zerbait da?
F.G. Nire ustez Hezkuntza Nazionalaren aldetik nahi bat bazegoen. Hitzaldietan eta bilkuretan bigarren akordio azkar bat lortu nahi zutela argi utzi zuten ene ustez, eta bigarren konbenioa sinatu ondotik Seaskak, eta konkretuki Maitiak, lan egin du hemengo hautetsien artean. Hor beharrezko denbora eman dugu gure asmoak azaltzen, eta uste dut beraiek Seaska zer den ulertzea lortu dugula. Egia erran sostengu bat sortu da beraien artean eta batez ere Baionan.
A. Nola suertatu da zuzendaritza aldaketa?
F.G. Beti bezala. Seaskan pertsona anitz daude, baina egia da bulegoan lanean sartzen bazara ez zarela urtebeterako sartzen, luzerako baizik. Lehen urtean ezagutu egiten duzu, bigarrenean urrats gehiago ematen dituzu eta hirugarrenean lanera hasten zara. Baina ez da erraza.
A. Seaskako lehendakaria pertsonaia bat da euskal munduan.
F.G. Ez dakit. Horri buruz ez dut gehiegi pentsatu. Seaskako lehendakaria beste guraso bat bezalakoa da. Gero, kanpokoek nola sentitzen duten beste gauza bat da. Ez diot kasorik egiten horri. Egia da Seaska bezalako elkarte baten lehendakaria norbait dela, kargu handia dela...
A. Zer zentzutan kargu handia?
F.G. Kanpora begira, mundu politikoa eta kulturala eta prentsa ukitzen dituelako. Maitiaren segidaren hartzea ez nuen gainera oso erraza ikusten, eta ez dut uste bakarra nintzenik, egin duen lana ikusirik. Negoziatzaile biziki ona izan da eta Seaskaren irudia berritu egin du.
A. Seaska euskal munduaren gunea da Iparraldean, nahi al zenuke beste euskal giroko elkarte edo egiturekin harreman bereziak sortu?
F.G. Harremanen sendotze beharra ikusten dut. Jadanik pentsatua genuen. Ikas Bi izeneko elkartearekin beharrezkoak ditugu eskola mailan. Beste arlo batzuetan ere beharrezkoa izan daiteke.
A. Azterketak euskaraz egitea onartu da.
F.G. Baina hori urrats bat besterik ez da. Elebitasunarerako bidean logikoa da. Bakoitzak nahi duen hizkuntzan egin ahal izana. Urrats baikorra da, baina ez azkena.
A. Gurasoei esaten zaie negoziaketa egina dela baina zuloa berdina dela. Lanean jarraitu behar dela.
F.G. Egia da ekonomikoki ez gaudela egoera onean. Ukan dugun konbenio horrek, aurrekoen alboan, abantaila bat du: urtero negoziatzen ahal dela ikastolen garapenaren araberako kontratuak negoziatzea. Eta hori oso garrantzitsua da.
Ekonomikoki, Seaskaren ibilmoldea aitzinetik pentsatzen ahal dugu, eta orain arte ezin genuen, ez baikenekien diru publikorik izanen zen. Horregatik lan egin beharko da urtebetez edota bi urtez, zorrak hor baitira.
A. Zenbateko zorra da?
F.G. Bi dira. Bat 1989koa, orduan 3.600.000 liberakoa zena, eta kreditu baten bitartez ordaintzekotan geratu ginena. Bestea 1992koa da, milioi bat liberakoa. Ez genuen irakasleei ordaintzeko dirurik, eta horregatik hartu genuen zor berri hau.
A. Baina hori ezin bukatzeko afera da, zor horiek ordaintzeko daudenean bigarren mailako beste zentro batez hitz egiten baita. Nondik aterako da diru hori?
F.G. Horregatik eman behar da lehen aipatu dudan hirugarren urratsa, bigarren mailako zentrua lortzeko kontraturen bat behar da eta. Orduan, hemendik bi urtera edo, hirugarren urrats horretan sartzen bagara, posible litzateke bigarren maila jorratzea.
Ixabel Etxeberria
Ixabel Etxeberria
33-36

GaiezGizarteaIrakaskuntzElkarteak
PertsonaiazGOIETXE1
EgileezETXEBERRI11Gizartea

Irakurrienak

Matomo erabiliz

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

Pastoral bat Iruñearendako

Amets Aranguren Arrieta

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Israel ahulduta eta Iran boterea hartuta

Asier Blas Mendoza

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude