"Ez naiz ondo sentitzen gizarte honetan kantari"
Orain hogei urteko otsailean hasi zen abesten Gorka Knorr. Besteenak abesten zituen hasiera batean, 1972an serioski hartu zuen arte. Herriz herri, 'Pertur' izan zuen laguntzaile, honek ihes egin arte. Harrez gero bakarrik aritu zen. 1977ean dagoeneko kaleratua zuen bere lehen diska. 1977an talde bat osatu zuen eta gaurdaino ihardun da hortik abesten. Politikan, azken urteotan EAko partaidea izan da.
Garai hartan nire inguruan ezagutu nuena adierazi nahi dut hitz hauekin. Gainera, orduko euskal kantari guztiak, salbuespen batzu ezik, Gipuzkoa eta Bizkaikoak zirela konturatu nintzen. Eta arabar bezala, nire alea eskaintzeko nolabaiteko beharra sentitu nuen.
Nahaste-borraste bat naiz ni. Esan bezala, ama katalana dut. Eta neuk ere katalantzat jotzen dut nire burua. Bai hizkuntzaz eta bai jaiotzez euskalduna baino gehiago katalana naiz. Baina gero gerokoak, euskaldun bezala askoz ere gehiago ekiten bait diot katalan bezala baino.
Etxean, katalanak izaki, guk beti izan dugu tokian tokiko ezaugarriak konprenitzeko ikutua. Hala ere, guk bizi izan genuen giroa zeharo erdalduna zen. Eskolan ere, euskaraz hitz egiten zutenei 'los vascos' deitzen genien, eta gaur egun ere gasteiztarren artean bada joera 'los vascos' esaldia euskaldunekin lotzeko. Hizkuntza erabiltzen dutenei horrela deitzen zaie. Bertakoak? Arabarrak dira, besterik ez. Hori nabarmen ikus daiteke gaur egun azken hauteskundeetan eman diren emaitzetan.
Bartzelonan ezagutu nituen lehen aldiz euskal kantarien lanak, ikaskide batzuren eskutik. Etxean berriz, euskaltzaletasuna nahiko handia izan da. Baina nire familiaren historia beste askotan ikus daiteke gaur egun, denetan bait dago euskaldunberriren bat.
Iragana eta orainaldia gonbaratu nahiez gero, orduko euskal zaletasunaren sua bizpahiru pertsonak mantentzen zutela biztuta esan behar da. Gaur egun hori ez da gehiegi aldatu portzentaiaz. Batzutan itxaropentsua naiz eta bestetan ez. Alde batetik ikusten duzu gauza asko egin direla, ikastolak direla eta. Baina ikusten duzu baita ere gazteen artean garai bateko euskararen aldeko grina hori, punch hori, galdu egin dela. Eta horrek asko kezkatzen nau. Hori politika mailan ere gertatzen ari da, guk konprenitzen ez badugu ere. 18 eta 25 urte bitarteko gazteen %60k ez du botorik eman. Oso kezkagarria da hori. Eta hori dena gizartean isladatzen da. Azkenean, demokrazia zer da? Ez dakit noraino ari garen eramaten demokrazia. Hori ez da ezer. Liburutegiren batean geldituko da demokrazia, eta egunen batean norbait joango da bertara Tockevilleren liburua hartzera, benetako demokrazia zer den jakin asmoz, gaur egungoak liburuetan azaltzen den demokraziarekin inolako zerikusirik ez bait du. Eta ez nau batere harritzen gazteak gero eta urrunago egotea politikarengandik. Neuri ere gauza berdina gertatzen zait. Baina honek berak kezkatu egiten nau zenbait arlotan, guri tokatu zaigun euskararen munduan oso eragin zuzena bait du.
Orain dela dozena erdi urte kantagintzan segitzea erabaki nuen, baina ez naiz ondo sentitzen gizarte honetan kantari bezala. Horregatik abesten dut Iparralden eta kanpoan.
1983ko ekainaren 10ean Jaurlaritzan hasi nintzen lanean. Oso ondo gogoratzen dut, ekainaren 16an HBko buruzagiekin elkar hizketa izan bait zuten Ajuria Eneakoek. Politikan ez nintzen sartu Jauriaritzan bai. Lebendakaritzaren komunikazioaren logistika guztiaren buru gisa. Eta hor pare bat urte iraun nituen EAJk bere krisia izan arte. Ordutik aurrera lan bila hasi behar izan nuen. 1985eko uztailean hasi nintzen Lagun Aron lanean eta gaurdaino. Askoz ere lasaiago. Zeren eta nere lagun batek dioen bezala, denok francokumeak gara eta frankismoaren tik bat badugu politika egiterakoan. Gainera politika eta politikariak autoelikatzen dira, besteek zer diotenaz bakarrik arduratzen dira. Beraien munduan gero eta gehiago murgiltzen dira politikariak, neuri ere asko kostatu zitzaidan bertatik ateratzea. Horregatik ez da harritzekoa jendeak axolagabekeriaz bizi izatea politika. Francoren garaian gauza bera gertatzen zen. Beste maila batean izan arren, konformismotik hori berdina da. Adibidez, Juan Gerraren kasuan, herriak ez du jipoitu PSOE, eta uste dut partidu hori baino deslejitimatuagorik ez dagoela. Baina hala ere irabazi egin dute.
Nik oso gutxi militatu izan dut politikoki eta, egin dudanean, gauzak era desberdinean egin asmoz izan da. Baina ezinezkoa dela konturatu naiz. Horregatik gero eta mesfidantza handiagoa dut politika eta politikariekiko. Hala ere segitzen dut, baina oso libre. Nire alderdia, adibidez, arrazoi zaleegia dela uste dut. Gaur egun bizitza emozioen bitartez manipulatzen da, artea bezala. Politika ere bai. Eta manipulatu esaten dut zentzu onean eta txarrean. Txarrean, ikusi duzu UA, "para que no tengas que hacer las maletas" zioten. Efektiboa oso. Euskara, euskara eta euskara. Zure semeak ez badaki euskaraz joan beharrik izan ez dezan. Eta irabazi egin dute. Garai batean Fragak baino gehiago manipulatu dute gai hau.
Nire lanean nago murgildurik gaur egun, eta besterik egiteko asti handirik ez zait gelditzen. Euskal Irrati eta Telebistan egiten dut lan baita, irratian batez ere.
Etorkizuna oso beltz ikusten dut. Gaur egun gertatzen ari diren gauza guztiak ikusita, oso zaila da mundu honetan sinestea. Azken finean kalera irtengo gara pankartarekin batzuren edo besteen interesen arabera. Imajinaren eragina ere izugarria da horretan, kultura deuseztu egiten bait du, uniformitate bat sortuz. Horregatik neure burua oso borrokalari ikusten dut batzutan eta bestetan oso lasai, ezer egiteko ilusio handirik gabe.
NORTASUN AGIRIA
Tarragonan jaio zen 1 950eko otsailaren 2an
Jorge María de la Purificación Jaime Domingo da bere izen osoa
Saskibaloia eta herri musika dira bere zaletasun handienak
«Zeruko ARGIA» eta «Deia»n idatzi izan du
1973an lortu zuen pasaportea, eta Carrero Blanco hil zutenean kendu egin zioten
Ezkondua, bi haurren aita da
Sei diska kaleratu ditu orain arte
Bizitzaren poeta etsitu bat dela dio
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
Birritan saiatu da PSOE legea aurrera ateratzen. "Berriro ekingo diogu, beharra bertute bihurtu behar dela uste baitut. Benetan, unea dela uste dut", adierazi du Ana Redondo Berdintasun ministroak.
Iñaki Egaña historialak Impunes (Txalaparta, 2025) liburuan dio frankismoak talde parapolizialetara jo zuela errepresioa "itxurak mantenduta" ezartzen jarraitzeko. Duela 50 urte sortua, bederatzi urtetan 40 lagun hil zituen Batallón Vasco... [+]
María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]
Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]
Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.
Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]
Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.
Gasteizko Umandi ikastola duela 50 urte sortu zuten hainbat familia aski ausartek –herri ekimena, orduan ere–, euskararen transmisioa ardatz hartuta. Mende erdia joan da, ikastola hazi egin da, belaunaldi berriak hezi ditu ez gutxi, komunitate baten erreferente ere... [+]
Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.
Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]
3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.
Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]
Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.