"Jonas Poisson‘’, Gizartearen Sabelean Dagoen Arraina


1986ko otsailaren 23an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Iñigo Aranbarri idazleari elkarrizketa
"Poesia Erreferentzial Baten Bila Irten Behar Diagu"
"Jonas Poisson'', Gizartearen Sabelean Dagoen Arraina
Iñigo Aranbarrarriren "Jonas Poisson" da, Pako Aristiren hitzaurrearekin, Susak argitaratutako azken poesia liburua.
Liburu horretan bertan milaka erreferentziaren bidetik garamatzala. Jonas pertsonaia irentsiaren gaurkotasuna eta etsipenak azaltzen dizkigu Azkoitiako poetak.
ARGIA. - «Jonas Poisson» deitu diozu liburuari, zer dela eta izen hau?
Iñigo Aranbarri. - «Jonas Poisson»ekin nahi izan dudana zera izan duk: denok ezagutzen diagun pertsonaia bibliko horren historia hartu, gaurregungo gizartearen egoera adierazteko; hau da. Jonas Poisson sinbolo bat duk, Jonas Arraina, eta horrek gizartearen edo balearen barruan bizi den gizon, gizarte edo gizon unibertsalaren historia zer den esaten ziguk.
A.– Zein ildori jarraitzen diozu liburu honetan?
I.A.– Bibliak edo Testamentu Zaharrak dioenez Jonasek hiru egun eta hiru gau eman zizkian balearen sabelean. Hortik banaketa bat iruditu zitzaidekan, hiru egun eta hiru gau, gehi beste egun bat erreflesio gisa edo. Balearen barruan iragandako denbora horren ondoren beste egun bat. Zergatik laugarren egun hori? Alde batetik, honekin zazpigarren atala betetzen duk; eta zazpiak duen zenbaki majiko-mitiko kutsu horrekin ere jokatu nahi izan diat; eta bestalde. erreflesio bide bezala. Baina, azken finean, erreflesioa ere aurreko egunak bezain beltza dela konturatzen gaituk, kanpoan ala barruan egotea berdina dela.
A.– Pertsonaia aldetik, pertsonaia asko agertzen dituk...
I.A.–Baduk, honelako literatura eta majiaren inguruko bidaia, eta horrekin aprobetxatzen diat gaurregungo egoera pixkat azaltzeko. Esaterako, Antiokiarekin askotan nostaljia adierazi izan diat, nostaljia doratua, urrezkoa; eta bazegok bestaldetik, literaturaren metaliteratura antzekoa. Literaturaz baliatzen nauk literatura egiteko. Liburu honetan asko baliatu izan nauk pertsonaia klasikoez, tradizioz etorritako pertsonaia eta mitoez, Orestes, Lorelei, Cuzco... eta gero amaiera aldera agertzen ditukenak hurbilagoak, Berenice, katuak edo Leopold Bloom. Pertsonaia maitagarriak dizkiat gainera Poe, William Worsworth, e.a.
A.– Hainbeste erreferentziarekin, zaila gerta zekiokek irakurleari.
I.A.– Bazekiat oso liburu zaila dela, erreferentzia asko duelako, eta erreferentzia horiek, beharbada, ez direlako pertsona guztientzat berdinak, eta zailak direlako harrapatzen zenbait kasutan. Badituk kulturak ekarri edo laga dizkigun zenbait mito, baliagarriak direnak gaurregunerako.Hor sartzen duk, Bibliatik kulturako iturri bezala hartutako Jonas; eta tradizioz etorri zaizkigun beste mila.
A.– Hemendik uste duk doala egungo poesia?
I.A.– Alde batetik uste diat, gaurregunean idazten den poesia gaztea alde honetatik doala. Bazegokela lehen pertsona hori, hau da, poeta, zer den agertu nahi ez izatea.
Dorre handi baten egon balitz bezala, eta inguruan trintxerak, ez diagu nahi geurea zuzenean adieraztea, baizik eta pertsonaia askotaz baliatzen gaituk edo honelako sinboloetaz, geu atzean geratzeko.
Nik uste diat badagoela gaurregungo poesia gaztea dei daiketeenean, ez taldean, baina bai elkarren artean badaudela zenbait adostasun puntu. Denen artean bazegok joera erreferentzien poesia egitera. Hau duk, poeta ez duk sekula agertzen aurre ematen normalean, maskara askoren atzean baizik, antzerki txinoan bezala. Horrela, poeta bera babestuta geratzen duk, eta maskara horien bitartez mila egoera desberdin adierazten dik.
A.–Hire ustez zein tokitan zegok euskal poesia gaztea?
I.A.–Garbi zegok, gaurregun, poesia literaturako zenizienta dela, eta liburu honen bitartez bazegok poesiaren erreibindikazioa. Zati batetan esaten diat poesia lehergailua dela, poesiak dinamita bezala funtzionatzen duelako, eta oso jende gutxi ausartzen duk dinamita eskutan hartzera.
Poesiak badik, nire ustez, nobelak ez duen kontundentzia, eta poesiaren erreibindikazioa egon behar likek prosaren aurrean. Prosa beti egon duk ondo begiratuta, literatur lan serioa bezala, poesiaren kalterako. Garbi zegok poesia ez dela batere komertziala, eta poesia gaztea are gutxiago. Baina, gaurregun Susaren bidea bazegok, eta nik bide horri jarritu zioat.
E. JIMENEZ
Iñigo Aranbarri, azkoitiar poeta estreinatu berria.
41

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaPoesia
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakARANBARRI1
PertsonaiazARANBARRI1
EgileezJIMENEZ2Kultura

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude