Itxaro Borda: «Gauaz Besterik Ez Du! Idazten»

2021eko uztailaren 23an

Itxaro Borda Idazleari elkarrizketa
«Bizitza Nola Badoan » Poema-Liburua Argitaratu Berri Du, « Maiatz» En Eskutik
Itxaro Borda: «Gauaz Besterik Ez Du! Idazten»
25 urteko neska gazte hau Iparraldeko belaunaldi berriko elemenduetako bat da, aldizkariotan eta bestelakoetan oso maiz kolaboratu ohi duena. Poema-liburu bat argitaratu du berriki, «Bizitza nolá badoan», eta «Herriz Herrri» kazetan plazaratutako elkarrizketa bat orriotara laburbildu dugu, ezer interesgarnrik badagolakoan.
HERRIZ HERRI.– Fite fitea, non sortua zaren, familia, eskola...
ITXARO BORDA.– Baionako klinika batetan sortua naiz, eta Orarren bizi. Istudioak egin ditut Donapaleuko laborantzako eskolan lehenik, eta gero Paueko Unibertsitatean historia ikasten ibili naiz.
H.H.– Gazterik hasia zara idazten?
I.B.– Bai aski gazterik? ez dakit, hamabi urtetan euskaraz; frantsesez idazten nuen herriko eskolan nintzelarik poema ttipi batzu eta hola.
H.H.–Noiz idazten duzu?
I.B.–Gauaz bakarrik, egunaz argia sobera azkarra da. Gauarekin gauzetaz jabetzen ahal gara aiseago. Edatearekin eta erretzearekin batera hitzen soinua, rima hobekiago senditzen dira gainera. Uste dut beti zerbait ateratzen dela.
H.H.–Geroztik ikasketa berezi batzu segitu dituzu?
I.B.–Ez, hori egitearen bortxaz ikasten da. Nik ikasi dut. nahi baduzu. besteen liburuak leitzean. haiek nola emaiten zuten testoa orrialde batean eta nik berdin eman... Horrela ikasi dut nahi baldin baduzu. Hamar edo hamabi urtez "lanean" arizane zerbait gelditzen da azkenean. Denetan idatzi, kazetetan, aldizkarietan, ez dakit, kritikak eginez, poemak, nobela laburrak edo luzeak sortuz beti trebetzen ari zara.
H.H.–Justuki kritika aipatu duzu, kritikatzalle edo polemika maite duzula poxi bat irudi du?
I.B.–Eni lan hori asko gustatzen zait. Badira frango gauza egiten direnak Euskal Herrian eta ez ditugu batere aipatzen. Behar bada gehienak ez dute haien irakurtzeko, ikusteko edo entzuteko denborarik hartzen edo ez dute denborarrik ere egiteko. orduan, nik nola estudiante naizen eta badudan denbora, aipamenak moldatzen ditut. Kritika joko bat bezala hartzen dut probokazioa egiteko, edo irakurlearen bihotza inarrosteko. Baina joko bat da. Ez da sinetsi behar gaiztoa naizenik.
H.H.– Ardura agertzen da zure idatzietan «ni». Hori idazteko manera berri bat dea, nola...?
I.B.– Berria ez; baina eni iruditzen zait, bestetaz eta Euskal Herriaz eta ez dakit zertaz orokorki mintzatzea ez dela posible. Nik segurrik ez dut dretxo hori hartzen ahal. Orduan nahiago dut nitaz mintzatu, edo pertsonaia bati «ni» erran arazi; ez da beti nihaur, gehienetan hala baldin bada ere. Irakurleak badaki nik zer pentsatzen dudan, eta berak zer pentsatzen duen ere badaki; berak ere «ni» erraiten bait du...
H.H.- Indar gehiago...
I.B.–Bai bakoitzak bere libertatea atxikitzen du. Horretarako ez dira hartu behar nik idazten ditudanak «texto»; irakurleak berak indar bat behar du egin: berea hartzen du, eta bestea uzten.
H.H.–Agertu berri den liburua, "Bizitza nola badoan" honetaz aarte ba ote da bertzerik zuk idatzirik?
I.B.–Ez, hau da lehena eta azkena. Beste idatzi guztiak kazetetan barreatuak dira.
H.H.–Eta hau «Maiatz» aldizkariak egina du?
I.B.–Bai, «Uhargi» sail berri batetan abiatzen ari gara, bi liburuekin. Bat da nerea « Bizitza nola badoan» eta bestea Marc Legasseren «Concerto guerrillero pour un pays qui n'existe pas». 1982 urtez geroztik nagenuen errebista bat, orain arte sei zenbaki atera ditugu, horretan iparraldeko idazle gehienek parte hartzen dut, guti-gora-behera hogeitamar bat bagara talde horretan. Azkenean ohartu gara hemengo idazle gazte eta ezezagunentzako beste argitaletxetan zaila zela libruruak ateratzea. Pentsatu dugu geurek bat egitea, gure lanen argitaratzeko...
H.H.–Zuen xedea da beraz urtean lau liburu argitaratzea?
I.B.–Hori da gure ideia. Jadanik beste biga baditugu kasik prest direnak. Mayi Peloten science-fiction kutsuko ipuinen bilduma bat adibidez. Ondokoak geroxeago aipatuko ditugu. Hori bai, Euskal Herriko idazleei abisu bat pasatzen ahal duzue, nola «Maiatz» manuskrito bila dabilen. Hala ere aldizkaria ateratzen segituko dugu «Maiatz»ek harrera ona duelakoan erosle-irakurleen rtean.
HERRIZ-HERRI
35

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaPoesia
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakBORDA1
PertsonaiazBORDA1
EgileezHERRIZ-HER1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Moja faxisten istorio harrigarria

Gorka Bereziartua

"Torturak ama eta alabarengan sorturiko zauria arintzen lagundu du dokumentalak"

Mikel Garcia Idiakez

Lau, hiru, bi, bat… Gora Olatukoop! Ekonomia eraldatzailearen festa Donostian

Urko Apaolaza Avila

Netanyahu eta Hamasen buruzagitza atxilotzeko eskatu du Hagako Auzitegiko fiskalak

Lander Arbelaitz Mitxelena

'Lurrez estali', laborarien errealitatea oholtzara eramango duen Axut! kolektiboaren obra berria

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Hamabi lagun ikertzen ari dira, Castejonen CAF-Trenasaren kontra egindako protesta bat dela-eta

Gedar

Azkenak

2024-05-21 | Axier Lopez

Kolonialismoaren ABDa

2024-05-21 | Alaine Aranburu Etxegoien | Oarso Bidasoko Hitza

Hondarribiko Udalak aitortza egin die Asturiagako hondartzan hildako bi biktimei

Biktimen familiei barkamena eskatu diete ere azken 50 urte hauetan "behar besteko" babesa ez emateagatik. Poeta biktima gisa aitortu duten bezala, Moriko ere hala izatea eskatu du udalak, eta "epe laburrean".

2024-05-21 | Gedar

Hamabi lagun ikertzen ari dira, Castejonen CAF-Trenasaren kontra egindako protesta bat dela-eta

Asteartean deklaratu beharko dute Tuteran, ikertu gisa. Palestinan eraikitzen ari den tranbia-sarearen bidez, CAF "entitate sionistaren kolonizazioan parte hartzen" ari dela ohartarazi dute.

2024-05-21 | Lander Arbelaitz Mitxelena

Surf parkerik ez dute eraikiko Donostiako Antondegin, udal gobernuak atzera egin du

Donostiako Udalak El Diario Vascori filtratu dionez, ez dute olatu artifizialen surf parkerik eraikiko Martutene eta Txomiñenea auzoen artean dagoen Antondegi mendian. Albisteak sorpresa eta poza eragin du mugimendu ekologistan, izan ere, orain arte EAJ eta PSE-EE sendo... [+]

2024-05-20 | Hamaika Telebista

Ar Redadeg Bretainia zeharkatzen ari da, bretoieraren alde

MULTIMEDIA - Albistea

Eguneraketa berriak daude