Flandes
Honako hau Zeruko ARGIA eta ARGIAko elkarrizketen eta erreportajeen aukeraketa da. Benetako perlak aurkituko dituzue bertan.
Irakurri Gorputz atalak erreportajea ARGIA aldizkarian.
Egilea: Onintza Irureta / Lierni Arrieta / Amaia Alvarez Uria
José Ramón Gómez
Iraindua sentitu zen; marimutila, tortillera, deitu zioten. Sexualitateaz, generoaz, gorputzaz mila galdera zituela New Yorkera abiatu zen. Han queer mugimenduaren erdi-erdian egokitu zen. Orain, Parisen, galdera berberen erantzunak aztarrikatzen segitzen du unibertsitateko irakasle eta ikasleekin batera.
Duela gutxi hautsak harrotu ditu Thomas Beatie “gizon haurduna”ren egunkariko albisteak. Zergatik aztoratu da jendea?
[Prentsako orria eskura eman diogunean irribarre zabal-zabala atera zaio].
San Franciscoko lagun batek bere adiskide baten argazkiak bidali zizkidan, haurdun zegoen eta gero haurra izan zuen. Argazkia Testo Yonqui liburuan sartzea pentsatu nuen, baina Beatieren argazkiarekin jendeak nola erreakzionatu zuen ikusita ez sartzea erabaki nuen. Jendeak liburura joko zuen argazkia baino ez ikusteko, morbo erraza eragingo zuen.
Bada jendea uste duena gizon bakarra dagoela haurdun, alegia transexuala bakarra haurdun, baina San Franciscon adibidez, aita haurdunen komunitatea dago.
Beatieren gaiari helduta, oinarrizkoena azaldu beharko nuke gertaera hori ezagutzen ez dutenentzat. Beatie, beste transexual asko bezala, transexual hormonatua da, baina obulutegiak mantendu ditu. Hormonak hartzeari uzten badio hilekoak izan ditzake eta umetokia erabil dezake haurdunaldirako.
Beatiek, beste transexual askok bezala, adierazten duena da ez diogula gorputzari begiratu behar jarraipen zorrotza duen sexuaren, generoaren eta sexualitatearen arteko bloke moduan. Beatieren gorputza ez da ez maskulinoa ez femeninoa, potentzialitate ugari duen gorputza baizik, norbanakoarena bezalaxe. Zentzugabea da pentsatzea testosterona maskulinoa dela eta estrogenoa femeninoa, edo umetokia femeninoa. Umetokia hainbat gorputzetan dagoen organoa da eta orain arte kulturalki gorputz horiek femeninotzat hartu dira. Ezerk ez digu esaten umetokia berez eta historikoki femeninoa eta femeninoa baino ez denik. Beatieren haurdunaldia feminitatetik eta maskulinitatetik harago doa, amatasunetik eta aitatasunetik harago. Testo Yonqui liburuan teknoaitatasuna eta teknoamatasuna aipatu ditut. Hau da, baldintza teknologikoak daude tartean eta ez biologikoak soilik. Beatieren kasuan teknologia hori oso agerikoa da, baina haurdunaldi askotan dago. Esate baterako, intseminazio artifiziala ez zen asmatu transexualentzako, ezta homosexualentzako ere, nahiz eta askok hala uste. Pildora bezalaxe asmatu zen; familia zuri, heterosexual eta klase ertainekoentzat ugalketarekin lotutako ikerketak egiten ari zirela. Beraz, ugalketa sexualarekin zerikusia duten prozesu teknologiko horiek, zeinak sexua, generoa eta sexualitatea banatzen dituzten, gorputz guztietan ageri dira, ez anormaltzat eta duintasunik gabekotzat hartzen ditugun gorputzetan soilik. Nire babesa eta esker ona luzatu nahi diet halako eraldaketa eta berrasmatze prozesuetan ari diren transexualei. (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Egilea: Amets Arzallus
Txomin Txueka
Bidean hiltzen den baino jende gehiago bizi da espaloian. Zahar bizardun bat gitarra desafinatu bat jotzetik, mutiko hortz zuri bat diskoak doan saltzetik, neskato dominikar bat larrutik. Sormena bizi da espaloitik. Eta Manu sormenetik. Erakutsiaz eman dakiokeela munduari itzulia espaloitik ere.
Azken diskoko hitzak dira: “Yo vengo del hoyo...”
Bai, baina zortea izan nuen, sekula arazo ekonomikorik izan ez duen familia batetik nator. Gainera familia batu batean haztea tokatu zitzaidan, eta denena ez da hala izaten, are gehiago ni hazi nintzen ingurumarian, familiak oso zatituak zeuden, arazoak besterik ez etxeetan. Kultura eta maitasun handia eman didan familia eduki dut, eta mila esker, eta bi mila esker, eta hiru mila esker.
Madarikatua da askoren ahotan, baina Paris inguruko auzoak bezalakorik ez omen dago ikusteko zer den mundua, eta ikasteko zer den bizitza.
Egia da, gure koadrilan baziren ipar afrikarrak, Malikoak, Senegalgoak, portugaldarrak, beste zenbait frantziarrak. Eta auzoan armeniar asko ere bai, koadrila indartsua armeniarrena zen, uf, kontuz horiekin! Izan ere koadrilen fenomenoa bizi genuen. Beste auzoko koadrilari gerra deklaratzen genion; “Sevresekoak gara gu, eta gure perimetroa defendatzen dugu, eta gure ondoko auzokoak gure arerioak dira!”. Ni ere han ibiltzen nintzen, baina benetan esango dizut, ni ez nintzen aktibista, bortizkeria ez dut nirea, baina joaten nintzen koadrilarekin ostiak ematera. Nik ez nuen ematen, ez zitzaidalako gustatzen, eta jaso ere ez, koadrilak ongi babesten ninduen. Ni maskota bat bezala nintzen, eta ez dakit zergatik eramaten ninduten denetara, zortea ematen nuelako edo... Lapurretetan ere egoten nintzen, eta gasolinerak atrakatzean galtzetan kaka egiten nuen nik, baina beti joaten nintzen, beharbada morboagatik edo. Orduan hasi zen nire bizitza bikoitz hura; batetik eskolako bizitza, eta bestetik koadrilakoa. Eskizofrenia bat sartu zitzaidan, eta ez nuen jakin biak ongi bateratzen. (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Egilea: Amets Arzallus
Txomin Txueka
Aurpegieratik baino hobeto ezagutu liteke pertsona esku ahurretik. Presidenteek bostekoa luzatzen diote elkarri, eta pasatzen dira esku txuriak, esku guriak, esku garbiak, inoiz hortzik estutu gabeko eskuak. Baina estutu bat eta estutu bestea, iritsi da esku bat besteak ez bezalakoa, esku bat lurraren kolorekoa, esku bat erreka bidez marraztua, esku bat gogorra; esku bat, esku izatea zer den badakiena. Ez dago aurpegira begiratu beharrik, Evo da.
Indigenak lurrera begira ibiltzen ziren, lehen, kalean. Orain, burua altxatzen hasiak dira. Zer gertatu da?
Badago indar bat, autoestima bat, jaio berri dena. Gure anaiek, gure aiton-amonek, ez zuten Murillo plazara sartzeko eskubiderik, ez zuten eskubiderik espaloian ibiltzeko ere. Hirira sartzen zirenean armak azaltzen zitzaizkien gainera, DEAk hiria garbitu egin nahi zuen, gu infekzio bat izango bagina bezala. Parlamentura lehen aldiz iritsi ginenean ozen esan genuen, «parlamentuan sartu gara, laster palaziora ere iritsiko gara!», eta iritsi gara, beraz orain da gure herriko historian aldaketa sakon horren alde apustua egiteko garaia. Ni harro sentitzen naiz jatorrizko indigenen eta laborarien mugimenduaz, horiek dira beren presidentea gehien sentitzen dutenak.
Izan ere Boliviako errepublikako presidentea bakarrik ez, Ameriketako jatorrizko herri indigena guztien presidente ere izendatu zintuzten. Hori ez da titulu txikiagoa...
Ohore bat da niretzat Ameriketako indigena guztien presidente izatea. Horrek askoz ere gehiago konprometitzen gaitu bizitzaren alde, humanitatearen alde, eta batik bat herri indigenen alde apustu egitera. Indigenak historikoki kanporatuak eta marjinatuak izan dira, politikoki zapalduak, kulturalki alienatuak, ekonomikoki lapurtuak, eta sozialki gorrotatuak eta mespretxatuak. Horregatik antolatu ginen gu, ez inor baztertzeko eta mendekatzeko, ez inor morroi edo azpian hartzeko, baizik eta gizaki guztien eskubideak errespetatuak izan daitezen eta berdintasuna bizi dadin. (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Egilea: Amets Arzallus
Alsaziako herrixka batean bazen La Croix d'or izeneko ostatua. Ostatua, jatetxeaz gain, herriko futbol taldearen egoitza ere bazen. Igandeko hamaikakoa ostegunerako afitxatzen zen ostatuko horman, eta etxeko mutiko txikia, txupetea ahoan, hamaikako hura osatzeko herritarren artean izaten ziren eztabaida sutsuak entzuten egoten zen. Ai herritar inozenteak, azkar asko isilduko ziratekeen, eta bat etorri, jakin izan balute, mutiko txiki hura Arsene Wenger zela.
Ostatuko semea zara zu, kasta berezikoa. Zer ikusi eta ikasten du haur batek ostatuan, heldu artean?
Jatetxea haurrarentzat egon litekeen formatzaile psikologikorik onena da. Jendeak bata besteagatik hizketan pasatzen du eguna, eta zu, haurra, saiatzen zara ulertzen zergatik esaten duen hark beste hura ergel hutsa dela, edo gezurtia dela. Herrixka batean familia guztiek ezagutzen dute elkar, denek dituzte aurreiritziak besteekiko, eta horren arabera aritzen dira hizketan. Haurrak horiek denak entzuten ditu, eta horregatik diot herrixka bateko ostatua baino unibertsitate hoberik ez dagoela.
Gaztea zinela, igarle batek, zure zeinu astrologikoak irakurri eta "honek ez du inoiz dirurik irabaziko" esan omen zuen. Igarle oso ona ez zen izango...
Ez zen beharbada igarle txarra, ikusi zuelako ez nintzela diruaz bereziki interesatua, oroz gainetik nire baitan bizi zen pasio horrek erakartzen ninduela, eta gertatu da, nire pasio horrek diru asko mugitzen duela, eta beraz etekina atera diodala. Dirua irabaztearena bizitzan gertatu zaidan istripu bat izan da, zorioneko istripua hala ere, ez diot inoiz sosari txisturik bota. (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Izoztuta, "Lagun izoztua"ren egileari, laguna ez ezik, irudia geratu zaio, 1985ean eta Martuteneko kartzelan adiskide batzuek egin zioten argazki sorta hartan. Duela hamasei urtekoa da, beraz, idazlearen irudi ofiziala; bere egoeraren metafora azken batean, "klandestinitatean" eta "beste identitate batekin" bizi beharraren plasmazioa. Egoera horretan barneratzen du irakurlea "Lagun izoztua" nobelak, zalapartarik gabe, ozen baino ahopeka gehiago, dramatismo bareaz, eta gupidarik gabe aldi berean, hotzaren –hotz mota ezberdinen– desolazioa hezurretaraino sartuz.
Le Carréren nobela bat betetzeko adina istorio bizi izan ditu dagoeneko iheslariak, baina horiek isilpean utziko ditu oraingoz, ezinbestean, erbestearen zakuan. Hortaz, «Lagun izoztua»ri buruz bakarrik hitz egingo digu Joseba Sarrionandiak aspaldiko partez emandako elkarrizketa bakanean; ordainetan, interlokutorea izango da identitatea ezkutuan utziko duena.
Hamabost urte daramatzazu exilioan, exilioko nobela atera zaizu. Aukeratu duzun abiapuntua da hau ala ezin zitekeen besterik izan?
Angustia eta konfusio handiarekin idatzi dut nobela hori; autobiografikoa ez den arren, fikzioa eginda ere, pertsonaia eta egoeretan inplikatuta sentitu naiz.
Autobiografikoa ez bada, testimoniala izango da orduan?
Ez da ez autobiografikoa ez testimoniala. Baina esperientzia pertsonalean oinarritzen da, ez nire esperientzia pertsonalean bakarrik, beste batzuen esperientzia pertsonalean ere bai, nobelan zehar kontatzen diren esperientzia pertsonalak imajinarioak diren arren.
Literatura imajinazio eta hizketa jokoa baino zeozer gehiago da, literaturak inoren esperientzia pertsonala zabaltzeko balio du. Bizitzaren bitarte batzuk argituz eta gertaerei zentzu bat antzemanez, literatura, esperientzia pertsonal horiek esperientzia kolektiboa bihurtzeko modu bat izan daiteke. (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Egilea: Joxe Luis Alvarez 'Txillardegi'
Orain dela urte terdi, 1994ko abuztuaren 31n, urrats harrigarria eman zuen IRAk: britaindarrengandik inolako bermerik gabe, su etena aldarrikatu zuen bere buruz, ordainetan Londresengandik inolako segurantzia politikorik izan ez arren.
Askok pentsatu genuen, garantiarik gabe IRAk horrelako urratsik ematea, sinetsezina zela, eta izkutuan bazegokeela segurantziaren bat edo: autodeterminazio prozesua bideratzeko egutegi isil bat agian, edo horrelako zerbait. Ondoko aste eta hilabeteotan ordea, apurka apurka, gauza bat joan da garbituz eta nabarmenduz: britaindarren borondate onean finkaturik IRAk beste keinu simetriko bat espero zuela Londrestik, beste su eten bat eta autodeterminaziorako prozesuaren abiadura. (...)
Ikusi artikulua (PDF-1,90 MB)
Egilea: Xabier Letona
Pasatu den igandean, hilak 17, Felix Iñurrategi eta Juanito Oiartzabal Pakistanerantz abiatu ziren eta hiru egun beranduago Alberto Iñurrategi eta Kike de Pablo. Helburua, K2 gailurra, munduko gailurrik gaitzena ei dena. Ea, bada San Fermin egunerako menderatua dagoen.
ARGIA. Gailurrarekin iaz huts egin ondoren, aurten bai?
FELIX IÑURRATEGI: Beti bezala goaz, baikor eta animatuta. Dena den, aurten lasaiago goaz. Iaz antolakuntza lanak oso bixi eginak izan ziren eta nekatuta iritsi ginen mendira. Orain lan guztiak lauron artean banatu ditugu eta bakoitzak apur bat eginez oso modu samurrean antolatu dugu guztia. Areago, badugu ezer egin ez dugula sentipen hori. Nik uste dut izpiritu hau espedizioan zehar mantenduko dela, dagoeneko badugu esperientzia apur bat eta lana ondo banatuz gero emaitza onak izango direla uste dut. Dena den, guztia ez dago gure esku, noski. Eguraldiak ere badu zeresanik, eta K2-k badu mikroklima berezia, Alpeetan Cervinoren antzekoa, asko baldintzatuko gaituena. Oso egun gutxi izaten dira eta, beraz, erasoa egitean azkarrak izan beharko dugu. Iaz baldintza onak egokituz gero lortuko genukeen. (...)
Ikusi artikulua (PDF-2,31 MB)
Egilea: A. Gostin / I. Murua
Emil Zatopek-ekin elkarrizketan.
Gerraondoko Olinpiadetako garaipen sonatuek egin zuten 'giza lokomotorea', Emil Zatopek, munduan famatu. Helsinkiko bere balentria5.000 eta 10.000 metroko lasterketak ez ezik maratoia ere irabazi zuen 1952ko Olinpiadetanez du oraino inork errepikatu. Ofizioz militarrakoronel izatera heldu zen, bere emaztearekin Pragan bizi den 68 urteko pentsionista da gaur egun. Zubietako krossa medio etorri da Donostiara.
Maria Cristina hotel donostiarrean hartu gaitu Emil Zatopek-ek, bertako kafetegian, bakarrik uzten ez duen azafata alboan duela. Gazteleraz oso ondo hitzegiten duela segurtatu digu neskak, eta politikaz hitzegiteko botere beldurrik ez duela. Arazo bat: ulertu ez omen du hitzegin bezain ondo egiten.
Komunista ez zen Txekoeslovaquia ezagutu zenuen, eta 11. Gerrate Mundiala ere bai. Nola bizi zenituen garai haiek?
Gerra garaian ez zuten korrika egitea debekatu, bai ordea dantzatzea, kantatzea edo bizitza zoriontsua burutzea. Gerra bukatu ondoren, ejerzitora sartu eta gutxinaka graduazioak eskuratzen hasi nintzen; Londongo Jokuetan urrezko domina eskuratu nuen 10.000 metroko lasterketan eta lehen teniente izendatu ninduten, eta munduko errekordak gainditu bezain pronto, kapitain; 'mayor' Helsinkiko garaipenen ostean, 5.000 eta 10.000ko markak ontzean teniente berriz, eta azkenik koronel gradura iritsi nintzen. Egoera hau ez zen zuzena, konpainia edo bataloirik gabeko koronela bait nintzen, 'coronel honoris causa' besterik ez baita. Geroxeago, 1968an, ejerzito sobietarra barneratu zen Txekoslovaquian eta ez zitzaidan batere gustatu, suntsiketa bihurtu bait zitekeen munduko mugimendu komunistarentzat. (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Ikusi artikulua (PDF-2,37 MB)
Egilea: Pello Zubiria / Xabier Lekuona
Isidro Garalde "Mamarru"rekin elkarrizketan
Gari jaioberriz berde ageri dira Alemaniako mugan dagoen Delme herrixkako inguruak. Hotza eta bide bazterreko hotela. Beren pistolak nabarmen erakusten dituzten sei poliziek egin digute harrera: izenak hartu, poltsetan erreparatu eta gure seinak miatu. Ixabel emazteak dioskunez, gela batean egoteko ere sekulako istiluak izan zituzten. Poliziak ditu Mamarruk-atzetik beti, komuneko edo gelako atariraino. Zimur batzu gorabehera, oso gazte ikusten da. Gaztea, bizia eta sekula elkar hizketa bat egin gabea izateko oso zorrotza.
ARGIA.Egunotan Gasteizko lehendakariak ontzat eman berria du euskal presoen sakabanaketa politika. Politika hori zeure soinean jasan duzunez, zerbait izango duzu esateko.
Isidro Garalde.Une honetan oso latza da Azkoiti eta Txikierdiren egoera, nik jasan dudana baino anitzez latzagoa Begira, lehengo ideologia humanistak kakatara joan dira, zerbait gelditzen bada argi eta garbi hori da. PSOEren mende dago erabat gaur PNV, eta PSOEk nahi duena eginen du. Horregatik ez nau harritzekoa presoen sakabanaketa isolamendua ontzat ematea, Artzalluzek edo lehendakaritzan dagoen pallazo horrek.
Garai batean PNVk izango zuen bere ideologia humanista, gizakia handitzen duena. Baina gaur zer da primatzen duena? Zer da gizarte kontsumista honek lehenbiziko eskatzen duena? Boterea, interesak, aulkiak, jarlekuak. Eta hor dago gakoa. PNV aipatzen dudanean aparatoaz ari natzaizue, ez botoa ematen duenaz edo militante xumeaz. Hor ere, dena dela, hainbat kontraesan bada: non gelditzen da aparatoa eta non militante xumea? Hainbat galbera egin behar da hor. (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Ikusi artikulua (PDF-11,2 MB)
Egilea: I. Zubiondo
Santi Brouard, HASIko lehendakariari elkarrizketa
Lan zaila jartzen dio prentsak ezker abertzaleari. Hainbeste aldiz esan diote bati batzuei lana eta erantzunak errezegi jartzen dizkien bezala, bestei gogorregi erasotzen diela; eta azkenean galderetan belarria gehiegi irakutsiko ote duen beldurrez joaten da. Ez alferrik. Txomin Ziluaga eta Santi Brouardek Bilbon eman duten prentsaurrekoa ikusi... zabala dela euskal prentsa, jaun andreok. Prentsa aurreko horretan zenbait kazetariri ikusitako odol gaiztorik ez dugula gure artean ezagutu.
Kongresua egin du HASI alderdiak. KAS blokeko beste indarrek egingo dituzten Biltzarre Nazionaletan jarraipen izanen duena. Eta HASIko lehendakari berriro aukeratu duten Brouardengana jo dugu. Abertzale haundi bat kausitu dugu, iraultzaile bat. Bere Lekeitioko euskarari eusten dion euskaldun bat. Beste batzuek gorrotoa hain garbi azaldu badiote, zergatik ukatuko dugu Santi Brouard barneraino iritsi zaigula? Gizon haundi bat aurkitu dugu, benetan. Irailaren 27-an.
ARGIA.-Zuen linea politikoa zehazten duen ponentzian obrero klaseaz eta langileriaz mintzo zarete. Hizkera hau ez da asko erabilia azken garaiotan.
Santi Brouard.- Prozesua aurrera langileek eraman behar dutela uste dugu. Baina sarritan historia ez da horrela izan. Lenin ez zen langile bat, Marx ere ez, Castro ere ez, ezta Che Guevara ere. Helburutzat jartzen bai dugu langilearen helburuak aurrera eramatea, berdin zaigu beste klase batekoa bada, eta alderantziz ez digu balio langile batek burgesiaren alde ari bada. Garrantzi haundia dauka honek, sarritan esaten bait da «Herri Batasuna interklasista dela». Egia da, bai HB interklasista da, PNV interklasista den legez. Baina klase guztiak langile direkzioarenpera eramateko gara interklasistak gu; besteak interklasistak badira langileak burgesiaren egin dupera eramateko da. Ni ez naiz langilea (medikua da Santi), baina nere helburua langile posizioak defendatzea da. (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Ikusi artikulua (PDF-15,1 MB)
Egilea: Txema Larrea / Elixabete Garmendia
Gerra garaiko anarkista euskaldunak ez ditugu oso ezagunak izan. Beste hari ideologiko batzutatik zihoazen gure aurrekoak ota anarklatek, gorrienetan gorrienak, pertsonale preskriteak ziren, ez xiren gauza txarretan besterik azaltzen garai harteko historietan. Gero bai, batek halako anarkiata zahar hura ezagutu zuela, zeinen jatorra eta zeinen ez dakit zer, eta noski,-mitifikatu ere egin ditugu gerra garaiko anarkista hauek. Gero, aurrean duzunean, bere izatera jaisten da pertsona bakoitza. Ba Manuel Chiapuso dugu lehengo eta oraingo anarkista hauetako bat. Ormaiategiko zubia egitera etorri zen Ingeniero Italiano baten biloba, Donostiake Frim kálean jaio zén bera. Oso gazterik sartu 0NTen eta berehala ezagutu zuen gartzela, Errepubiikako "bienio negro"n hain zuzen. «Zegoen tokirik hartieagatik hartu niñduten preso» dio' ez zen bakarra: garai hartan 10.000 inguru anarkista omen zeuden barruan eta 10.000 lagun beste alderdi eta erakundeetakoak.
'Nere unibertsitatea gartzela izan da' dio, baina Sorbonan ere ikasi ahal izan zuen gero, behin gerra amaitu eta alde egin behar izan zuenean. Nahiko liburu idatzi duen arren, hemen azkenaldian argitaratu diren bi ezagutzen dira batez ere: «Los anarquistas y la guerra en Euskadi ú La comuna de San Sebastián eta «El Gobierno Vasco y los anar quistas- Bilbao en guerra». Bi hoietan gerraren bere ikuapegia ematen du, besta batzuenetatik, derrigorrez, oso desberdina. Sarritan aipatzen du elkarrizketan zehar «gerraren trauma» eta 40 urteko atzerriratze luze horren zama ere aitortzen du. Lehengo garaia, bere garaia, oraingoa baino atseginagoa zaiola eta hari hobeto egokitua zegoela nabari da. Hala ere, CNTen jarraitzen du.
Diotenez, 19 urtetan sartu zinen CNTen. Baina nolaz zu, Donostisko gazte bat. garai hartan CNTen sartu?
Behin baino gehiagotan egin didate galdera hori. Herri iberikoaren radikalizatu beharra ikusi nuen, gizarte iberikoa askozaz radikalagoa izan beharra bere konzepzio sozialean, eta noski, momentu hartan konzepzio hori pixka bat errepresentatzen zutenak CNT eta anarkismoa ziren. Beraz, horrexegatik sartu nintzen CNTen. (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Ikusi artikulua (PDF-13,2 MB)
Egilea: Koldo Izagirre / Ramon Saizarbitoria
Marisa tabernariari elkarrizketa
Ba traiektoriarena eta ere ez da oso errexa, esate baterako gure nesketan gehienak daude problemekin, seme alabak izanda eta zerak. Gehienak eh. Jeneralean, esperientzia frakasatuak, noventa por ciento, asko. Beste hamar hoiek ba ez dute halako problemarik. Lehen ere esan dizuet, errexa da, komedia piska bat egin, gizontxoa ezagutzen baduzu piska bat errexa da, komedia egitea besterik ez da.
Gizonezkoa ezagutuz gero, ba gizona da neretzat objetoa. Neretzat neska ez da objeto, bueno emakumea, zergatik emakumeak asko gara baina gutxi gara.
Esan nahi dut zera, gutxi garela gizona nola erabili dakigunok. Hori ikasi egiten da.
Ba nik zer nekien hemezortzi urtekin zer zen gizona. "Ezetz" nola esan jakinda, "bai" esanda baino esito gehiago igual gizonezkoekin. Sikolojia piska bat. Denak desberdinak gara eh, baina nik uste, emakumezkoa objeto orain arte bai, baina orain ez eh. Beti ere gizonezkoa izango da piska bat engainatua. Seksuaren kontuan halegia. Objeto ez dut uste nik sentitzen denik. Erosten badu, neskak ere badaki zertara dihoan eh. Eta gero... hainbeste duro eta, zer hartu du ba gizon horrek, hotz hotzean batere zerarik gabe... Hori ere pentsatuko du gizonak eh. Asko daude galdu egiten direnak, ez dakit ba, askorekin joaten direnak, badakizu alaba igual mantendu beharra eta, problemak.
Zeuen lan horrek ez ahal zituzte erretzen, komediazko mundu horrek alegia, ez ahal zaituzte inkapazitaturik uzten benetako harremanetarako.
Erre, erre, beti egingo dugu. Ni neure aldetik ibili izan naiz eta ez dut problemarik. Hemen gehienak lagunak ditut, beren problemak eta kontatzera etortzen zaizkidanak. Hola jende asko etortzen da, ezkonduak eta gazteak ere bai, baina jatorrak. Askok ez dituzte problemak garbi garbi esaten, baina emakume problemak, etxeko problemak gehienetan, separatuta daudenak eta horrela. Emakume asko segika hasten dira, hori ez da nere gustokoa. Gizonak, etxean ez badu, kanpoan biltuko du. Zuk etxean baldin baduzu, kanpora joango ahal zara? Urtean behin ez dizut esaten, baina egunero ez eh, egunero ez. (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Ikusi artikulua (PDF-7,01MB)
Egilea: Koldo Izagirre / Ramon Saizarbitoria
"El vasco actual es un vasco de mierda, decadente, y el intelectual euskaldun, peor todavìa. I mucho cuidado !...¿Quién conservó el euskera en la familia de mi padre, pongo por caso?... Los hermanos que eran tontos, todos en el caserìo. Mi padre salió y lo perdió".
Oteizak badaki, emigrazio inteligentziaren ikuspegitik begiratzen duten bi teoria daudela. Batak, emigrantea, bere etxean bizitza aurrera ateratzeko bezain intelijentea ez izanik, kanpora, konpetentzia gutxiagoko lekuetara, negozio errazak plantea daitezkeen lekuetara joan beharrean aurkitzen den pertsonaia bezala definitzen du. Besteak, berriz, emigrantea tradizio hautsi, mediokritatea utzi, eta mundu berrietara egokitzeko behar den adina intelijentzia eta ausardiaz jantzirik deskribatzen digu. Psikologistikoak dira bi teoriok, eta psikologismo guztiak bezala, aski atraktiboak, eta bietan nor beraren gustora edo komenientzira aukeratu behar (...)
Ikusi artikulua (PDF-1,72 MB)
Egilea: Joseba Sarrionandia
"Ez dugu egoerari dagokion ezer egiterik nahi izan, hada ipuin bat baizik" (Gary Kurtz, produktorea).
GALAXIETAKO GERLA-k Luke delako gazte batek mundu esotikoetatik barrena dituen menturak azaltzen ditu. Tatooine planeta lehorrean bizi delarik Alderaan planetako Rebel Princess Leia bahituaren bila hasten da galasietatik zehar. Luke laguntzen Ben Kenobi doa, "garai hozpel hauk" orduko "denbora zaharretan" bake eta juztiaren zaintzaile ziren Jedi Knights-etatik azkena. Halaber Millenium Falcon ortziuntziko Han Solo kapitaina. Eta Chewbaccaz, tximino burudun eta begi urdineko antropoide erraldoia, eta See-Theepio (C3Po) eta Artto-Detto (R2-D2) errobotak (...)
Ikusi artikulua (PDF-1,84 MB)
Egilea: Bernardo Atxaga / Koldo Izagirre / Ramon Saizarbitoria / Ibon Sarasola
Euskal parlamentari baten amari elkarrizketa
Hemen azpian zinatzen dugunok, erabateko akordioaren ondoren, astero Zeruko Argiako bazter honetan agertzea erabaki dugu, bakarka nahiz taldean. Baina, nork hasiera eman lanari taldetasuna galdu gabe! Elkar lan batekin aurkeztea pentsatu dugu.
Zenbait proposamen ( interesgarriak, haatik) baztertu ondoren, euskal politikoen ( eta ez ahantz, denok gara poltiko) dimentsiorik humanoenaren bila zuzendu gatzaizkio geure gaurko pertsonaiari : euskal parlamentari baten ama.
Zergatik euskal parlamentari baten ama? Ama, denifizioz ( Sergio Finzi, "Le pere anal", Psychanalyse et politique, Seuil) esentzia bera delako. Bestalde, nork ezagut dezake edozein gizonen (eta areago politiko bada) alde guztiz humano hori, ema batek baino hobeki?
Telefonoz egin dugu zita: "bai, baina ez baitakit nik ezertxo ere politikaren gainean". Lasaitu egin dugu guri ere ez zaigu politika interesatzen.
Kazetalari karnetak erakutsi behar izan dizkiogu atezainari. Carga máxima 3 personas. Bernardori tokatu zaio oinez. Paretsu heldu gara baina bizpahiru minutu, egin behar izan ditugu arnasa bere onera itzul dakion. Bernardo, tabakoak eramango hau...
Zalantzan, elkarri begira, tinbrea nork joko urduri. Ama bera azaldu zaigu
tinbrea jo gabe. Bernardo, eztul hori. (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Ikusi artikulua (PDF-1,67 MB)
Egilea: Errialde
Biziaren ezaugarri da sagardoaren aparra. Tirabirak bakarrik kaleratzen dira.
Bagenuen Xabier Arzallus ezagutzeko gogoa. Deustuko ikasle batzuen bidez izan genuen beronen entzutea. Irakasle argitzat eta zentzuzkotzat dute nonbait.
Donostiaraino irixten omen da orain Bilboko "avenida", baina Donostiako ez da gaurkoz irixten Bilboraino. Uda guztia igaro zaigu Bilbora joateke.
"Derecho politiko" deitu gaia irakasten du. Lehen Madrilgo Unibertsidadean. Orain Deustukoan.
Baina ez da irakaskintzatik bakarrik bizi. Ez da beti liburu artean egon ohi den gizona. Badu harremanik ikasleekin. Legelari denez, berriz, abogadutzan lan egiten du. Ondo ezagutzen ditu gizonari legetik sortzen zaizkion katramilak. Gizona beste gizonekin eta herri bakoitza beste herrirekin bizi dadin gizarteak egiten dituen itun eta legeen berri daki ondo.
Badakit presaka zarela, Xabier. Ez natzaizu zeharka eta jirabiraka ariko. Horra zuzenean nere galdera. Euskaldunok politiko onak garela uste al duzu?
Jeneralean ezetz uste dut. Beste horrenbeste gertatzen da beste lekutan ere. Euskaldunen artean ere goi-mailan egon den politiko asko izan da. Era bateko ala besteko gobernua eduki, beti egon da euskaldunen bat agintean. Batez ere gizpuzkoarrek dute politiko fama. Aztertu egin beharko genuke politika hitzaren esanahia. Abeslariak, olerkariak, bertsolariak eta abar hartu ohi dira herri bateko kulturaren agerpen bezala. Baina kulturaren agerpenik finenetakoa herri bakoitzak bere gorabeherak eta arazoak zuzentzeko eta konpontzeko hartu dituen erabakiak egin eta dituen legeak dira. Euskaldunek herri gutxik bezala konpondu izan dituzte beren arteko sesioak eta zuzendu beren harremanak. Hor daude fueroak. Jendeak ez ditu ezagutzen. Nik ere berandu ezagutu ditut, kanpoan ibili bait naiz oraintsu arte. Nik ez dut esaten munduko deretxo guztia ezagutzen dudanik, baina nere jakite apurrean ez dut honelako gauzarik beste inon ikusi. Politiko onak ziren ezpairik gabe bizimodurako tratu hoiek egin zituztenak. Euskalduna ez da ibili pentsamolde sakonetan murgildurik. "Hik errespeta ezak nirea eta nik errespetatuko diat hirea" izan da euskaldunon legea antzinatik. Hor dago gure legebidearen muina eta oinarria. Eta ez dut uste legebide hori kristau hildotik edo Erromatarren haritik datorrenik. Herriaren izateko moduaren barru-barrutik erne da. Herrigizon zentzudun eta jatorrak eman ohi dituen buruzpideetatik sortu da Euskal Herriko legedia. Herri bakoitzeko eta Euskal Herri osoko batzarreetan erabakitzen zituzten beren gorabeherak. (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Ikusi artikulua (PDF-5,60 MB)
Egilea: Amatiño
Lexonako kanta taldeak, Bilboko Euskal Hit Parade delakoak eman ohi duen Udako Abesti irabazi du, "Euskalerri polita gora" delako kanta edo abesti batez.
Saritua izan den kanta hori diskotan grabatua izan den arren, zenbait jaialditan debekua jaso izan du jendearen aurrean kantatu ahal izateko.
- Aita Donostia, izan zen kaputxino musikalari ospetsuaren ohorez, irudi bat eraiki berri da haren sorterrian, Donostian alegia.
Hor nonbait goian dagoen Aita Donostia agurgarriari, zorionak. Zorionak, ez noski, irudi kazkar horregatik, noizbait horrelakorik irabazteko zer karrera behar zuen egin denboraz jakin zuelako baizik.
Zeren... baldin euskal musikari ordez, euskal idazle izan balitz... ez irudirik eta ez kristorik!
- Ha zelako uztaila izan dugun! Eguzkia gogotik izkutatu zaigu. Ez dakigu berezko arrazoiren bategatik ala hori ere Madrilen neurtzen ote duten (...)
Ikusi artikulua (PDF-4,77 MB)
Egilea: M.J.A.
Ramon Menendez Pidali elkarrizketa
Ramon Menendez Pidal Jaunak, 99 Urte bete ditu.
Joan zaigun Martxoaren 13'garre nean, Menendez Pidal Ramon Jaunak bere 99 urteak bete ditu. 1926'garren urte ezkero Espaiñia'ko Izkuntza ren Akademian Lendakari etengabea ta Liaja'ko Unibersidadeko "Doktor Ohorezkoa" izendatua degu bera.
Joan zan gizaldiaren azkenetan, Espaiñia'ko Akademiak leiaketa bat antolatu zuan. "Mio Cid" poemako itz, gramatika ta iztegia aztertu bear ziran, leiaketa ura irabazteko. Nork irabaziko ta leiaketa ura ikasle batek bereganatu zuan. Ikasle aren izena Ramon Menendez Pidal zan. Ain zuzen ere!...
Arrazkerokoak izan zituan gure gizon onek bere ar-emanak Espaiñiako Akademiarekin, eta 1902'garren urtean, berak 33 urte zituala, Akademiko lagun aukeratu zuten. Menendez Pidel'ek bere bizi osoa on tan eraman du: Espaiñia'ko antziña ta epikoa argitara ateratzen. Ordu.ko «Romanzeroa» ta kondaira aztartzen saiatu izan da beti. Erriak urteen buruan ezagutu zuan idazle au, bere "Cid Campeador" ekiko liburuekin batua. Onela etorri zaigu Espaiñia'ko erri zarra sustraiz ezagutzen, bere lan etengabeari esker, bere buru argiaren ekiñean, bere egonarri ta sakontasuna bide zuala. Ta orain or daukagu erri orren Maixu Nagusi egiña urte luze oietan.
Gizon urtetsu onen ikasbiderik onena, bere lan sakonaren bidez eman digun erakutsia izan da. Lanerako gauza izan ordutik asi ta bere almenaz galdu dituan arte (atzo arte esan diteke), eztu bere ekiña eten. Ogei urte zituaneko, Kastillako kontu zaar guziak irakurriak zeuzkan. Artean ikasle zala, Lara'ko infanteen kondaira zaarra buruan sartua zeukan. Ala, bere lan oietatik sortu zitzaion liburua iñork erpaizion argitaratzen, berak atera zuan argitara. Gazteleran idazle nagusi da berau. Ezta izkuntzalari utsa, ez. Orrez gain, kondairagille artitsu ta artesa izan da bere errian. Beronen idazkera, itz-soillekoa, sorkaillu arrigarria degu.
Gaztelerari buruz, au esana du: «Gaztelerarik garbiena ergesteko itzez nastugabekoa adierazi nai bada, Espaiñia'n ezta orrelako Izkuntzarik itzegin. aBiña "gaztelerarik jatorrena" noiz egin izan dan galdetzen ba-digute, gaztelerarik landuena, elerti aldetik onena, amaseigarren gizaldian itzegin zana izan da. Izkuntzak kanpoko itzak beti artu izan ditu, ta ori ala oi-da alde guzietan". (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Egilea: Urruti
Angel Iribar futbolariari elkarrizketa.
Zarautz'tar mutil gazte au degu gaurko egunean, Españi'ko kirolari guzien artean entzute aundiena artu duana, ta egunkari ta aldizkari guzietan beratzatz goralmenik aundienak irakurtzen ditugu. Ain ospetsua egin bazaigu ere, ez uste goi mallara irixte orrek, aldaketarik erangin dionik, bera, lenago zan bezelakotxe umil, zintzo ta adiskide atsegiña jarraitzen du guzientzat, eta bere jokabide arrigarriaz gañera, doai auek dituala buru, iñork ez dituan ainbat jarraitzalle ditu berak, eta Euskalerri guzian berari ederretsitzen diote.
Euskaldun jator bat izanik, egoki iruditu zait ZERUKO ARGIA'n beratzat zerbait idaztea, baña egokiago oraindik berarekin izketaldi bat edukitzea, ta onetarako eragozpenik ez det arkitu, ta poz atsegiñez artu nau bere etxean, nere asmo au agertu diotanean.
Ni sartu naizenean, bere etxeko jantokian aparitan arida, aragi-xerra ederrari kontu ematen, eta bitartean ekin diogu izketaldiari, ona emen gure jarduna:
Begira Angel, lendabizi izan berria degun Munduko txapelketatzaz mintzatuko gera.
Zuk nai dezun bezela. Galdetu.
Españiak egin lezaken ainbat egin aldu zure iritziz txapelketa onetan?
Ez, geiago egin genezakeala derizkiot, baña gaizki jokatu genduan, eta ezin aurrera jarraitu. (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Egilea: Mari Karmen Garmendia
Rudolf De Rijk, Nederlandeko euskaldunari elkarrizketa
Gaur, ZERUKO ARGIA'ra Nederland'eko euskaldun batekin izan degun alkar-izketa dakargu. Ta ez degu uste au esatekin iñolako utsik egiten degunik. Eusko-ele-dun bai da...
Ia ba da urte mordoxka bat Rudolf De Rijk Euskalerri aldera etortzen dala. Enda baita etorrera oietan gure erria ezagutzen saiatu ere. Nederlandar gazte onek, Amsterdam'en jaioa bera, euskera ta beste zazpi izkuntza dakizki: Nederlandera, prantzera, alemana, gaztelera, esperantoa ta azkenik ikasi duna, ebreotarra.
Jerusalen'dik Euskalerrira etorri da zuzenean azkenengo biaje ontan. Israel'en lau illabete igaro bai ditu ebreotarren izkuntzan egindako ikasketak sakontzen.
Gazte onek Amsterdam'go Unibersidadean egin zitun bere ikasketak, eta Unibersidade ortan bertan azkenengo bi urte auetan inbestigazioko lana egin du. Orain IparAmerikata dijoa bere ikasketak jarraitzeko asmoz, bañan ikusi, irakurri berak zer esaten digun. Egindako galdereeri ara zer erantzun dien. Guk, ez degu ezer ez erantsi ta ezda ere kendu, baizik berak esandakoa jarri degu.
Nolatan sortu zitzaizan euskeraganako zaletasuna?
Zuk neri olako galdera bat egitea ez da batere arritzekoa danak orixe galdegin oi didate ta. Esango dizut ba aspalditik izkuntza-zalea naukazula, ta orain zortzi urte asi nintzala "Lingüística general", deritzaiona ikasten. Jakintza onek nai ditu izkuntzaren legeoiturak aztertu. Beraz. asmo onekin dabiltzanari oso egokia zaie besteren antzik ez duan izkuntza bat ikastea. Olakorik pranko ba dira oraingo munduan: Japondarra, Ainua (1), Buruxaskia (2), ta abar. Nik euskera aukeratu, au gertuena zalarik, esku aldamenean nualako. Eta auxe arrigarria: nik eztakit zergatik, euskal kantak oien politak diralako, ala euskerak berak alako indarra dualako, bañan jakinai utsak eraginda asi banintzan ere, izkuntza onen ikasteari ekitean gero ta euskalzalegotzen ari zitzaidan biotza. Esan diteke, ba nere euskera ganako zaletasuna biotzak sortua dala. (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Mikel Laboa abeslariari elkarrizketa.
Duela egun gutxi, diska berri bat entzun nuen, Mikel Laboaren lehen diska. Abeslari gazte onek aintziñako abestiekin osatu du bere eresorta. baiñan aren abesteko erak eta gitarraren akordeak soñu zaharrak, esnatu bakarrik ez baizik eta gaztetu, era ontako aide berri bat ematen die.
Lehendabiziko diska orretan ze abesti grabatu dituzu Mikel?
O Pello, Pello, Aurtxo txikla. Bereterretxen eta Amonatxo.
Denak zaharrak?
Amonaixo ezik (Barbier da egillea), beste guzien egillea ez ezaguna da, ortikan atera urte batzuek izango dituztela... gaiñera beren gaia... Bereterretxen esate baterako, Euskal Herrian V garren gizaldian ( Beamontes~en eta Agramontes~en hartean) sortzen ziren gertaketa bat geio edesten da, zelan Lerinteko kondeak Berterretxe jauna hil zuen. Etxeberritik Ezpeldoyerako bidartean dagoen harri irargai batek gogorazten du gertakizun au... (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Egilea: Joseba
Xabier Lete aktoreari elkarrizketa
Aresti'ren "beste mundukoak eta zoro bat" ekin teatro berria asi zela, esan genezakegu, dio -Lete'k.
Gaurko antzezgille edo antzez gora beretan sartua zengoen norbaitekin alkar izketa bat lortu nai genduan, ta ez degu urrutira joan bear izan. Oiartzun'go Xabier Lete gana joan.ta beriala giñan guk nai bezela teatrotzaz mintzatzen.
Gazte onek ondo dakizki gure antzerkiaren berriak, buru belarri orretara jatria bai-dago; atzo antzezlari, gaur zuzendari izenarekin.
Gaztea da, ta bear bada ez zan esan bearrik, beriala nabaitzen da. Geiago gabe asi gaitezen:
Xabier, zer diozu gaurko euskal-teatrotaz?
Azken denbora auetan Lartzabal jauna izan da euskal teatroari kolore pixka bat eman diona. Bizkai aldetik, Zubikarai jauna ere jarri genezake lan prestu batzuen jabe bezela. Baiñan, nere iritziz, Gabriel Aresti izan da euskal teatroa kalidadezko bide berrietara zuzendu duena. Joan dan dagonillaren 13'an ikusi gendan Donostin ú"Beste mundukoak eta zoro bat", Aresti' ren obra jatorra, ta esan genezake egun artan eta obra arekin asi zela euskal-teatro berria. (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Egilea: Etxaniz´tar Nemesio
EUSKAL EGUTEGIAK
Urte gurpilla egutegian aurrera dijoa ta "abon zarretarako aitua dago aurtengoa. Gizen-gizena jarri genduan ormatik zintzilik, baina egunen joanak melartzen eta zimeltzen ekarri du urte barruan Euskal sukaldetan or ikusten degu bere egonen orriak banan-banan eskeintzen.
Illak eta jaioak biotzean dauzkagu ta aien galera ta auen etorrera aldatu du gure ingurua. Urteberriak emango digu egutegi berria ta berriro ostoak kentzen asiko gera urte jaio-berriari. Orrela, ba, gure sukaldetako lagunik onena dan egutegi euskalduna gagoan artu ta asi gera oni ta ari deitzen:
Trrr... trrr... trrr!
Zein da?
ZERUKO ARGIA.. Arantzazu?
Bai, emen gaituzu negu biotzean elur-girotan sartuak.
Ba, urteak azkena duala ta zerbait jakin nai genduke zuen Egutegi berri. Noiztikoa dezue zuen ormako Egutegi ori?
1936'garren urtean jaioa da. Arantzazu'ko Andre Maria'ren koroatzearen urrezko eztaiak zirala ta orduantxe asi zan gure euskal egutegia... Gero, amar urteko ixillaldia izan zuan, eta berriro ormarako aukeran egina, 1947,garren urtean azaldu zan berriro. Au gipuzkoarrez idatzia; gerotxoago. bizkaieraz idatzia, 1952'garren urtean atera al izan genduan. (...)
erantzunEgilea: Bidani'tar Ladislao
44 urteko "neska zahar" bati elkarrizketa.
Euskalerriari gazte zaarrak gero ta geiago ote ditugun kezka daukat
Euskal-erriko etxe zabal berri batean. Lenbiziko pisuan iru neska zar ta mutil zar bat. Gaztenak irurogei ta amalau urte. Bigarren pisuan iru mutil zar ta neska zar bat. Irurogeita bi urte gaztenak. Irugarren pisuan, neska zar bat. Berrogoi ta lau urte, Emakume onekin alkar-izketa au izan nuan:
Bakarrik bizi al zera etxe aundi ta dotore ontan?
Bakar bakarrik, Jauna.
Etxe au zurea al da?
Iya nerea da. Baditut gañera beste iru baserri.
Ezkontzeko gogorik ez al dezu izan ala?
Ezkondu? Ezkontzea txorakeri aundi bat da. Zertarako ezkontzen dala uste dezu jendia? Ezkon-gai jator bat billatzeko zuk uste dezu leku egogiak dirala, Ernani, Errenderi edo dantza egiten dan saloia? (...)
Ikusi artikulua (HTML)
Egilea: Illunbe
Bost, sei, zazpi neska liraiñ, pozaren-pozez, saltoka-saltoka, langille nekatuari pasatzeko zirriztu bat ere utzi eziñik... orra zen ikusten detan.
–¿Qué te crees Garbi, que les voy a hacer caso?–dio ixkiñako batek.
- Yo, por lo menos, hasta las 12'30 no me acuesto.
Bertan dira, ezagutzen ditut. Agerre-ko Edurne, Jospiñixin alaba; Etxeberri-ko Garbiñe... Baserriko neskak erderaz itz egiten..., gabeko amarretan zinera... Arantzazu-ko Ama Birjiña!!! (...)
Ikusi artikulua (PDF-682 KB)
- Trin, trin, trin...
D. Zeledonia, gizon aberats ta jakintsua, baño ikusmen edo bista txarrekoa, eta buruan iritzi eta ideia asko dituana. Antxe zegon lan ta lan bere liburuakin urrutizkiñatik ots egin dutenean. Badijoa ito bearrean eta galdetzen diote:
- D. Zeledonio! Zer modu? Ez nauzu ezagutzen?
- Ez antiojuak (betaurrekoak) maigañean utzi ditut eta banoa eske...
D. Zeledoniok konturatu ta bere artean: ederra egin det oraingoan!
Jaio zera, ilko zera
Ikusi artikulua (PDF-682 KB)
«Maria`ren alaba ta Irugaŕendaŕa naiz eta nere kezketatik ateratzeko Beroŕek esatea nai nuke ea lengo erako dantzara joan al naiteken; uŕena ea gauez ere dantza ortara joan al naiteken: eta azkenean dantza lotuan asten badira zer egin edo ortara ere joan al naiteke? Maria´ren Alaba batek.» (...)
Ikusi artikulua (PDF-2,34 MB)
Prantzi´ko aldizkingi (revista) batek sariketa (concurso) bat egin nai izan du ta galdetu irakurleai ea zergatik dauden espetxe edo kartzelan emakume baño gizon geyago. Erantzupen obena ematen zuanari sari (premio) bat emango zitzaion. Sari ori emakume batek irabazi du. Zergatik dauden espetxean emakume baño gizon geyago? Ara zergatik, erantzun du emakume onek; elizan gizon baño emakume geyago izaten diralako.
Ikusi artikulua (PDF-800 KB)
Namur´en zine batean pelikula nabarmen-likitsa erakutsi nai izan dute. Prantzia´ko gobernuak debekatua daukan liburu batetik artu edo atera dute pelikula ori. Gazte katolikoak al zutena egin zuten lege bidez pelikula ori galerazteko, baño alperik, izena aldatu baitzioten. Teatrora joan ziran gazteak eta iskanbila aundia sortu zuten ta nai zutena iritxi ere bai. Berari eskeŕak, ezta Belgica´n geyago pelikula ori erakutsiko.
Artikulua ikusi (PDF-887 KB)
Egilea: Izaskun O. M. Cap
Euskaldunak oso ardozaleak gerala egia al da?... Nik baietz uste det.
Euskaldunak munduko beste erietakoak baño edarizaleagoak eta ordiagoak gerala ere egia al da?...
Eztakit. Nik uste det ezetz. Euskaldunak munduko eŕi edarizalienak bezin edarizaleak gerala egia ote da? Ori neurtzea ere ezta eŕex. Baño esan genezakela uste det, gutxi gora-bera, munduko eŕi edarizalienak bezin edarizaleak gerala Euskaldunak (...)
Ikusi artikulua (PDF-742 KB)
© 2009 ARGIA.com