Zortzi emakume kementsu ezagutu ditut
ELA sindikatuak Argia komunikazio proiektuari liburua elkarlanean argitaratzea proposatu zion 2017ko hondarrean. Bizkaiko egoitza pribatuetako langileek 378 egun greban egin zituzten. Ia bi urtez luzatu zen borroka luze eta gogorra, eta irabazi egin zuten. Sindikatuak Argiako kazetariren batek idaztea nahi zuen. Erredakzioan niri eskaini zidaten gozokia eta nik oparia gustura asko hartu.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Greba handiko protagonistak emakumeak dira, emakume langileak, egoitzetan gerokultora lanean ari direnak, era arruntean zaintzaileak deituak. Emakume haiek informazio preziatua zuten niri emateko, nik liburua mamiz janzteko, baina informatzaile huts baino askoz gehiago izango ziren liburuan. Kalean, lantokian eta sindikatuan ia bi urtez bizi eta pairatu zutena erraietatik aterata kontatuko zidaten, haietako bakoitzak greba bere erara azalduko zuen.
Soraya García egoitzen sektoreko ordezkari sindikal liberatua da. Hark proposatu zizkidan elkarrizketatuko nituen zortzi emakume grebalariak. Ondo baino hobeto ezagutzen ditu zortziak: Aitziber Tolosa Contreras, Ainhoa Menéndez Llamosas, Kontxi Rodríguez Palacios, Marisol Rueda Espinha, Maribel Sampedro Martínez, Marina Costa Bonome, Lara Góngora Góngora eta Verónica Aguado Otero.
Nik ez nuen haietako inor ezagutzen, eta izenen zerrendari begira haien borrokak eta bizitzak irudikatu nahian hasi nintzen, alferrikako ariketa bazen ere. Zenbat urte ote daramatzate gerokultora lanean? Zein adin ote dute? Noiztik daude zailduta lan gatazketan edo borroka feministetan? Edo hasiberri xamarrak ote dira sindikalgintzan?
Ez dute grebari buruz soilik hitz egin nahi
Telefonoa hartu eta deika hasi naiz. Bilbo inguruko kafetegi baketsuak bisitatuko ditudala otu zait, elkarrizketa luze eta lasaiak egiteko, elkarrizketatuak ahalik eta erosoen egon daitezen. Hortxe lehenengo ustekabea: zortzitik zazpi ELAko Bilboko egoitzan elkarrizketatu ditut, ederki asko ezagutzen duten 5. solairuan; Sorayari bisita egin eta zezenari adarretatik heldu.
Lehen bi-hiru elkarrizketetan izerdi hotza atera zait. Sorayak hala esan dit: “Zuk grebari buruz galdetu, greba, greba eta greba, kontatu dezatela nola bizi izan duten”. Grebaz hitz egin? Bai horixe, hala egin dute, baina minutu asko behar izan dituzte lantokiko egoeraz hitz egiteko. Gauza asko daukate kontatzeko eta premia dute barruak husteko: egoitzako zuzendariarekin edo arduradunekin izandako harreman zail eta gaiztoak, lankideekin izan dituzten eta dituzten harreman on eta ez hain onak, zaintza lanaren neke fisikoa, akidura psikologikoa… Bi-hiru elkarrizketa horiek eginda konturatu naiz alferrik ari naizela grebaz bakarrik hitz egiteko tematzen, grebak adina eragindako minak, beldurrak, pozak, elkartasuna, nekea, itxaropena… bizi dituzte urtez urte lantokian, haien egoitzan. Grebaren garaipenaz hitz egin nahi dute, baina eguneroko makurraz ere bai. Eta ez diegu gehiegi galdetu bizitza pertsonalaz, baina 2016ko grebako Maribel, Marina, Aitziber… ezin dira ulertu haien biografia zantzu batzuk izan gabe. Batzuetan eskatu gabe kontatu dizkigute.
Makurrak makur, irribarrea ezpainetan
Elkarrizketa egin aurretik tonua irudikatzen saiatu naiz. Negar zotinka aritzeko moduko solasaldiak izango ote dira? Haserre bizian jarriko ote dira? Biraoka izendatuko ote dituzte haien lantokietan eta patronalean aginte makila duten gizon eta emakumeak? Hara, beste ustekabea. Irribarrea aurpegian hitz egin dute ia elkarrizketa guztian. Batek irribarre zabalez kontatuko dit bere garaian ia-ia ordezkari sindikal izatea lortu zuela, baina hori gertatu baino lehen zuzendariak kalera bota zuela. Beste batek, munduko gauzarik normalena balitz bezala esango dit txiza egitera joateko erreparoz ibiltzen zela, lan zama galanta zuelako eta atsedenerako aukerarik ere ez zutelako. Beste batek aitortuko dit greba egunetan etxean kulero garbiak aurkitzea zaila zela. Nire artean: Emakume hauek ez al dira konturatzen zenbat zapalketa, errespetu falta, prekarietate, matxismo… bizi izan duten hainbeste urtean? Nola azaldu ditzakete halako bizipenak egonarriz eta irribarrez?
Ez dira emakume inozenteak, ez, ausartak eta borrokalariak dira. Badakite emakume eta langile izateagatik urte luzetako zapalketa pairatu dutela eta oraindik pairatzen segitzen dutela. Baina, irribarrerik gabe nola egin aurre halako egoerei? Den-dena ez da irribarrea. Baten baino gehiagoren soslai alaiak begi bustiek ilunduko dituzte une labur batez… eta isilune baten ondotik berriz piztuko da aurpegia. Aurpegi alaia, eta kemenez betea.
Bitxia da. Elkarrizketatzaileari ez zaizkio begiak bustiko kontakizunaren unerik mingarri eta gogorrenetan. Aldiz, emozioak gorenera helduko dira emakumeen elkartasun indartsuaz hitz egin diotenean, ahalduntze prozesu baten kontakizuna egin diotenean, grebaren garaipena kontatu diotenean. Haiei begira nago, entzuten, eta nire artean: A ze emakume puskak!
Artikulu hau Alda aldizkariak argitaratu du eta Creative Commons lizentziari esker ekarri dugu.
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.
Polizia jarduera arrazistak dira araua Bilbon. Manteroei salgaiak konfiskatzen dizkiete, dirua eta objektu pertsonalak kentzen dizkiete, tratu txarrak ematen dizkiete eta mespretxatu egiten dituzte, indarkeriazko murrizketekin, identifikazioekin eta atxiloketekin.
Bilboko Udaltzaingoak kale saltzaileak Bilboko Gas plazatik kanporatu ditu, bertan bizi baitira kale egoeran Aste Nagusian salmentak handitzeko asmoarekin. Bilboko Konpartsek eraso arrazisten kontrako protokoloa aktibatu, eta elkarretaratzea egin dute.
Plantillak astelehenean ekin dio grebari, kaleratzeei ezetz esateko. Espedientearen kontsulta-aldia abuztuan hasi izana salatu du Hego Uribeko LASek, enpresaren asmoa "langileen mobilizazioa eta erantzuna oztopatzea" izan delakoan.
LAB sindikatuak Euskotren enpresaren "koherentzia eza eta erantzukizun sozialaren gabezia" salatu ditu, zezenketen publizitatea zabaltzen ari delako bere ibilgailuetan.
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Plantillak baiezkoa eman dio aurreakordioari, eta, printzipioz, urte hau amaitzean itxiko dute fabrika.
Gasteizko lorezainen grebak lau hilabete bete ditu, langileek salatu dute Enviser enpresak eta Gasteizko Udalak blokeatu dutela auzia, bilera berririk ez dutelako egin uztailaren 7tik.
ELAk eta LABek ez dute lan batzordearen gehiengoak erdietsitako eta langileen gehiengoak onartutako aurreakordioa sinatu: "Ez da 1.000 familiarentzako irtenbiderik planteatzen. Finean, lanpostu askoren galera eta fabrikaren itxiera dakar", adierazi du LAB sindikatuko... [+]
Uztailak 8, 16 eta 21 izan dira greba egiteko ELA eta CCOO sindikatuek aukeratutako egunak. Kontsumorako Prezioen Indizea (KPI) eta soldatak parekatzea eta lanaldiak murriztea eskatzen dute.
Langile batzordeak eta enpresak adostutako aurreakordioak 655tik 609ra murriztuko ditu kaleratzeak, gainerakoak birkokatuko dituzte. Astelehen arratsaldean jakin da langileen %78k babestu dutela akordioa. Nafarroako Gobernuak eta langile batzordeak etorkizunari begira,... [+]
Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]
Langilea uztailaren 15ean hil zen eraikin baten estalduraren konpontze lanak egiten zebilela, eta ostegunean jakinarazi du ELA sindikatuak. Estaldura apurtu, eta altueratik erori zen. Guztira 31 langile hil dira Hego Euskal Herrian 2025ean, bostgarrena Araban.
Eusko Jaurlaritzako Ekonomia, Lan eta Enplegu sailburu Mikel Torresek asteazken honetan aurkeztu du EAErako gutxieneko soldataren inguruan egindako azterketa, eta 1.385 eurorainoko kopurua jarri du erreferentzia moduan, "aurreikuspen baikorrenean". ELA eta LAB... [+]