Ziburuko Azoka eremu euskaldunean kokatua da. Baina eremu horretako euskaldunek euskarazko gaiak eskuratzeko ez dute euskarazko liburu dendarik inguruan...

Zehaztu beharra dut pixka bat: Lapurdi osoa kontutan harturik eta Baiona-Angelu-Miarritze kenduta, hots, Lapurdi barnealdea eta kostaldean euskaldunak %23 eta elebidun hartzaileak %11 dira. Baina kopuruak begiratzen badira non dago euskaldungoa? %50 baino pixka bat gehiago gure eskualdean: 51.000 hiztunetatik 26.000. %30a Baxenabarre-Xuberon, eta kasik %20a Baionaldean.

Beraz, erran daiteke Frantses estatuak okupatutako Euskal Herriaren parte honetako euskaradun gehienak Lapurdi kosta-barnealdean bizi direla baina gutiengoan baitira euskaraz bizitzeko aukerak murritzak dituztela, frantsesaren itsasoan erdi galduriko uharteñoak. Hala da gertatzen euskaraz irakurri nahi dutenentzat: Irun edo Baionara joan beharra dute euskaraz zer argitaratzen den ikusteko edo disko nahiz liburu bat erosteko.

Horri gehitzen bazaio urtean 365 egunez "elebitasun" faltsu bezain arrunt desorekatuan bizi garela, erran nahi baita egoera diglosiko bortitzean, zaila dute euskaradunek –nahiz eta ez izan guti– beren hizkuntz eskubideak errespetatuak ikustea eta beren identitate lingustiko eta kulturala naturaltasunez eta trabarik gabe bizitzea. Ziburuko Azokak, bere neurri xumean, horri erantzun nahi dio, erdararen basamortuan oasi bat eskainiz: egun batez bederen euskara gure plazan izan dadila nagusi.

Iaz ez zen azokarik egin COVID dela-eta, eta aurten "euskara deskonfina dezagun" egin duzue deia. Itxialdiek eta kaleko murrizketa neurriek nola eragin diete euskarari?

Nola bizi da euskara, inongo legezko babesik edo ofizialtasun izpirik ez daukan Nafarroako parterik gehienean edo Iiparraldea bezalako lurralde okupatuetan? Herritar kontzientizatuen nahikunde eta babesari esker: harreman sozialek eta euskarak elkar elikatzen dute. Konfinamenduekin jendea etxeetara zokoratua izan baita euskara eremu publikoan biziki bakandu da, eta, bistan da, etxe guztietan ez da euskara erabiltzen bikote edo familia guztiak ez baitira osoki euskaldunak.

Ez dakit neurtuko den egun batez baina pandemiak gibelatze galanta ekarri dio euskararen erabilerari. Horregatik, nahiz berez hori ez izan azokaren helburu nagusia, testuinguru honetan bai baliatu behar dugula euskara konfinamendutik atera eta plazara berriz jalgitzeko.