Urduñako espetxe frankistako biktima gehiago deshobiratzeko lanak abiatu dituzte berriro
Astelehenean abiatu zituzten lanak eta frankismo garaiko 20 biktima berriren gorpuak topatu dituzte honezkero. Asteburura arte luzatuko dute gorpuzkiak lurpetik ateratzeko hirugarren kanpaina.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Urduñako hilerrian daude berriro Aranzadi Zientzia Elkarteko kideak, 2014an abiatutako indusketa lanei segida emateko. Azken urteetako lanetan 71 gorpu berreskuratu dituzte, eta hamar biktima identifikatzea lortu dute DNA laginei esker.
Astelehenean abiatutako kanpaina Aranzadi Zientzia Elkarteak egindako hirugarrena da, eta aurretik lokalizatuta zituzten gorpuak deshobiratzea dute helburu. Hain zuzen ere, 2022an eraitsi gabeko horma-hobien azpian geratutako gorpuak dira datozen egunetan berreskuratuz joango direnak. Udalak horma-hobiak erretiratu ditu berriki eta, horri esker, Aranzadiko kideek aukera izan dute gorpuen bila hasteko.
"Kanpaina honen helburu nagusia da biktima horien gorpuzkiak aurkitu, berreskuratu eta identifikatzea, haien memoria duintzea eta familiei erantzunak ematea", aldarrikatu du Urduñako Udalak prentsa ohar baten bidez.
Hezurrak identifikatzea
Urduñako hilerrian lurperatutakoak 1939 eta 1941 urteen artean Urduñako espetxe frankistan hildako presoen gorpuak dira. Gogora Institutuak eta Aranzadi Zientzia Elkarteak, Urduñako Udalarekin elkarlanean, hezurrak identifikatu eta gorpuzkiak senideen esku uztea dute helburu.
Bide horretan, espetxean egondako 60 preso baino gehiagoren DNA laginak bildu ditu Gogora Institutuak, eta konparaketa batzuek emaitza onak eman dituzte honezkero. Guztira hamar biktima identifikatzea lortu dute, azkena joan den irailean bertan: Ramon Torres Donosoro.
Hauek dira orain arte identifikatutako biktimak:
- Fructuoso Llorens Tolosano, Badajozeko Fuente de Maestro herrikoa.
- Manuel eta Salvador Del Amo Jimenez, anaiak, Villagonzalokoak (Badajoz)
- Alejandro Gomez Hidalgo, Toledoko Carpio de Tajo herrikoa
- Alfonso Tena Prieto de Don Alvaro, Badajozekoa
- Domingo Galindo Gonzalez, La Moreran jaioa, Badajozen
- Inocencio Gallardo Rebolledo, Magacelakoa, Badajoz
- Bernardo Rodriguez Rincon, Badajozko Campanario herrikoa
- Francisco de la Cruz Orellana, Quintana de la Serena, Badajozekoa
- Ramon Torres Donosoro
2023ko udan ekitaldia egin zuten hilerriaren aldamenean instalatutako Duintasunaren Kolunbarioan, eta senideen esku utzi zituzten identifikatutako lehengo gorpuzkiak:
Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]
Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]